Το κλίμα στις Βρυξέλλες είναι οξύ. Αναμενόμενο. Στην πρωτεύουσα του Βελγίου συγκεντρώθηκαν την Τρίτη όλοι οι πολιτικοί αρχηγοί και θεσμικοί επικεφαλής, για πρώτη φορά ύστερα από το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος στη Βρετανία. Το βράδυ, στις 21:30 (ώρα Ελλάδος) στο πλαίσιο της  Συνόδου Κορυφής, υπήρξε δείπνο εργασίας των ηγετών των 28 κρατών-μελών. Η επόμενη συνάντηση, των «27» πλέον, έχει προγραμματιστεί για τον Σεπτέμβριο στη Μπρατισλάβα στο πλαίσιο της προεδρίας της Σλοβακίας, όπως προανήγγειλε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ντόναλντ Τουσκ.

Ο πολωνός αξιωματούχος συνέστησε «υπομονή» στους 27 ηγέτες σε σχέση με την έναρξη της διαδικασίας αποχώρησης της Βρετανίας. «Σεβόμαστε τη βούληση των Βρετανών ψηφοφόρων, όπως και τη Συνθήκη η οποία αναφέρει πως μόνο η βρετανική κυβέρνηση μπορεί να εκκινήσει τη διαδικασία εξόδου. Πρέπει να δείξουμε υπομονή εάν χρειάζεται», είπε ξεκαθαρίζοντας πως χωρίς την επίσημη κοινοποίηση από το Λονδίνο, δεν θα ξεκινήσει η διαδικασία του διαζυγίου ούτε η συζήτηση για τη μελλοντική σχέση.

Κατά τη διάρκεια της Συνόδου, ορίστηκαν ως ημερομηνίες για τη συνάντηση των «27», η 16η Σεπτεμβρίου ή η 24η του ίδιου μήνα. Το πρωί της Τρίτης, σε μία συναισθηματικά φορτισμένη και αρκούντως τεταμένη ατμόσφαιρα, το Ευρωκοινοβούλιο υιοθέτησε ψήφισμα (με 395 ψήφους υπέρ και 200 ψήφους κατά) με το οποίο κάλεσε τη Βρετανία να υποβάλει το συντομότερο δυνατόν την αίτηση για το «διαζύγιο»…

Oι 27 Ευρωπαίοι ηγέτες αναμένεται να εκδώσουν το μεσημέρι της Τετάρτης δήλωση για το Brexit και εξέφρασαν την ελπίδα ότι οι διαπραγματεύσεις για την έξοδο του Ηνωμένου Βασιλείου θα ξεκινήσουν το ταχύτερο δυνατόν. Στην παρέμβασή του στη συζήτηση στο δείπνο των ηγετών, ο ελληνας πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας χαρακτήρισε το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος «σοκ ιστορικών διαστάσεων» γιατί, όπως είπε, αλλάζει τον χάρτη αφού η Ευρώπη αντί να διευρύνεται για πρώτη φορά μικραίνει.

«Δεν πρέπει να παριστάνουμε τους έκπληκτους, γιατί τα αίτια της αναδίπλωσης και του εθνικισμού είναι πολύ βαθιά, καθώς επίσης η λιτότητα, η κοινωνική κρίση και το δημοκρατικό έλλειμμα. Κατανοώ τον κ. Κάμερον αλλά οφείλω να σημειώσω ότι με εντυπωσιάζει το γεγονός ότι δεν είχε κανένα σχέδιο εξόδου», συμπλήρωσε.

Καταλήγοντας, ο κ. Τσίπρας ανέφερε ότι στην επόμενη Σύνοδο Κορυφής ο νέος βρετανός πρωθυπουργός πρέπει να παρουσιάζει το αίτημα ενεργοποίησης του άρθρου 50, ώστε να ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις για την έξοδο από την ΕΕ Στο πλαίσιο αυτό, όπως είπε, θα πρέπει να αποφασίσουμε ποιος θα διαπραγματευθεί, ενώ πρόσθεσε ότι η Ελλάδα επιθυμεί τη συμμετοχή στις διαπραγματεύσεις της Κομισιόν και της Ευρωβουλής.

Τα βλέμματα ήταν φυσικά στραμμένα στον πρωταγωνιστή του Brexit, τον βρετανό πρωθυπουργό Ντέιβιντ Κάμερον. Ο ίδιος συμμετείχε στην κρίσιμη συνεδρίαση – αποχαιρετισμό της Τρίτης, και στο δείπνο που ακολούθησε, αλλά ύστερα αναχώρησε για το Λονδίνο. Οι ευρωπαίοι ηγέτες του ζήτησαν ένα σαφές χρονοδιάγραμμα για την ενεργοποίηση του άρθρου 50 της Συνθήκης της Λισαβόνας, τον κανονισμό που ορίζει την αποχώρηση ενός μέλους από την ΕΕ. Οι ίδιοι θα συνεδριάσουν ξανά, χωρίς τον κ. Κάμερον την Τετάρτη, σε μία άτυπη Σύνοδο Κορυφής των «27».

Με το τέλος της Συνόδου, ο Ντέιβιντ Κάμερον δήλωσε πως θέλει να διαβεβαιώσει ότι «η αποχώρηση της Βρετανίας από την ΕΕ δεν σημαίνει πως γυρίζουμε τις πλάτες μας στην Ευρώπη». Υπογράμμισε πως πράγματι η Βρετανία αποχωρεί αλλά με «μια εποικοδομητική διαδικασία». Ως προς την ενεργοποίηση του Αρθρου 50, επανέλαβε πως θα είναι ευθύνη του διαδόχου του. «Ελπίζω ότι θα αναζητήσουμε την περισσότερο κοντινή σχέση με τους, γείτονες και συμμάχους, ηγέτες των ευρωπαϊκών κρατών», κατέληξε.

Η γερμανίδα καγκελάριος, Ανγκελα Μέρκελ, ερωτηθείσα αν νιώθει «θυμό» με το αποτέλεσμα του βρετανικού δημοψηφίσματος, απάντησε πως «ο θυμός δε εμπίπτει στην πολιτική δράση και οι πολιτικοί πρέπει να λαμβάνουμε υπόψην μας τις πολιτικές διαφορετικότητες».

Η απόφαση που έλαβαν οι Βρετανοί στο δημοψήφισμα της προηγούμενης Πέμπτης, «πρέπει να εφαρμοστεί όσο το δυνατόν γρηγορότερα», με την πλήρη συμμετοχή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (ΕΚ), ανέφερε ο πρόεδρός του, Μάρτιν Σουλτς, κατά τη διάρκεια της Συνόδου. Με άλλα λόγια, το ΕΚ θα πρέπει να δώσει τη συγκατάθεσή του στην έκβαση των διαπραγματεύσεων με τη Βρετανία. Ο κ. Σουλτς υπογράμμισε ότι η παρατεταμένη αβεβαιότητα δεν ωφελεί κανέναν, κάτι που είχε τονίσει και προσερχόμενος στη συνεδρίαση. Δήλωσε ότι λυπάται για την επιλογή των Βρετανών, ωστόσο εξήγησε ότι η επιθυμία τους «πρέπει να γίνει απολύτως σεβαστή και να τεθεί σε ισχύ το συντομότερο δυνατό».

Ο ίδιος μίλησε και για τις αλλαγές που πρέπει να γίνουν σε ευρωπαϊκό επίπεδο. «Πρέπει να δείξουμε ότι κάνουμε την αυτοκριτική μας, να αναγνωρίσουμε τους τομείς στους οποίους πρέπει να κάνουμε μεταρρυθμίσεις στην ΕΕ αλλά και να έρθουμε πιο κοντά στους πολίτες», συνέχισε. Για παράδειγμα, στάθηκε στην ανάγκη για περαιτέρω ανάπτυξη της οικονομικής και νομισματικής ένωσης, προκειμένου να δημιουργηθούν θέσεις απασχόλησης. Η μάχη κατά της φοροδιαφυγής αποτελεί «μια από τις βασικές πτυχές της πολιτικής μας όχι μόνο για την ανάπτυξη αλλά και για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στην Ευρώπη», είπε. Ασφαλώς αναφέρθηκε και στο Προσφυγικό, καλωσορίζοντας την ανεπίσημη συμφωνία μεταξύ Συμβουλίου και Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τη δημιουργία Ευρωπαϊκής Ακτοφυλακής και Συνοριοφυλακής.

Προσερχόμενος, λοιπόν, στη Σύνοδο, ο «πρωταγωνιστής» της βραδιάς, κ. Κάμερον αποκάλυψε στους δημοσιογράφους ποια στάση θα κρατούσε στη συνεδρίαση. «Θα εξηγήσω ότι η Βρετανία θα αποχωρήσει από την ΕΕ, αλλά θέλω η διαδικασία αυτή να είναι όσο το δυνατόν πιο εποικοδομητική και ελπίζω ότι το αποτέλεσμα θα είναι επίσης όσο το δυνατόν πιο εποικοδομητικό», δήλωσε ο πρωθυπουργός.

«Ακόμη κι αν ετοιμαζόμαστε να φύγουμε από την ΕΕ, δεν θα γυρίσουμε την πλάτη στην Ευρώπη», επέμεινε, υπογραμμίζοντας πως τα 27 άλλα κράτη μέλη της Ενωσης παραμένουν «γείτονες, φίλοι, σύμμαχοι, εταίροι». Ζήτησε να εγκαθιδρυθεί στο μέλλον με τα κράτη αυτά «μία όσο το δυνατόν στενότερη σχέση σε όρους εμπορίου και συνεργασίας για την ασφάλεια, διότι αυτό είναι καλό γι’ αυτά και καλό για μας».

Ο κ. Κάμερον, εύλογα, επιθυμεί μία εποικοδομητική διαδικασία. Οι υπόλοιποι, όμως -επίσης εύλογα- ρίχνουν το βάρος στην ταχύτητα. O πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Μάρτιν Σουλτς, δήλωσε ότι οι διαβουλεύσεις ανάμεσα στο Λονδίνο και τις Βρυξέλλες «είναι κάτι που πρέπει να γίνει όσο το δυνατόν γρηγορότερα, έως τον Σεπτέμβριο». Κάλεσε τους πολιτικούς αρχηγούς να επιδείξουν κατανόηση προς τη βρετανική κυβέρνηση και τον χρόνο που χρειάζεται μέχρι να ενεργοποιήσει το άρθρο 50 της Συνθήκης της Λισαβόνας για την αποχώρησή της από την Ευρωπαϊκή Ενωση, αλλά επέμεινε ότι οι διαβουλεύσεις πρέπει να αρχίσουν σύντομα. «Πριν από μερικές ημέρες κανείς δεν φανταζόταν ότι θα λάμβανε η βρετανική οικονομία αρνητικές αξιολογήσεις από Οίκους όπως η S&P», εξήγησε για να δώσει έμφαση στο κλίμα της αβεβαιότητας στις διεθνείς αγορές. Πάντως, έσπευσε να διαβεβαιώσει ότι «η Βρετανία θα είναι μέλος των G7 και θα έχει συγκεκριμένη σχέση με την ΕΕ».

Σε αντίστοιχο πνεύμα και πιο λιτά, μίλησε και ο γάλλος πρόεδρος, Φρανσουά Ολάντ, σημειώνοντας ότι η διαδικασία εξόδου της Βρετανίας από την ΕΕ πρέπει να γίνει όσο το δυνατόν γρηγορότερα. Επανέλαβε ότι οι Βρετανοί έκαναν ξεκάθαρα μια επιλογή, για την οποία, όπως είπε, λυπάται, αλλά τη σέβεται. Η γερμανίδα καγκελάριος, Ανγκελα Μέρκελ, από την πλευρά της, δήλωσε με σαφήνεια την αντίθεσή της στην εκκίνηση των διαπραγματεύσεων για την έξοδο της Βρετανίας, προτού ενεργοποιηθεί το άρθρο 50. «Δεν θα υπάρξουν ανεπίσημες διαπραγματεύσεις (με τη Βρετανία) πριν την ενεργοποίηση του άρθρου 50» διεμήνυσε. Οπως ανέφερε, είναι σημαντικό η υπόλοιπη Ευρώπη να συνεργαστεί για περισσότερες θέσεις εργασίας, ανταγωνιστικότητα και ανάπτυξη. «Είναι σημαντικό η Βρετανία να παραμείνει στενός φίλος και σύμμαχος και να διατηρηθεί η διμερής σχέση της με τη Γερμανία» τόνισε με νόημα.

Για τον έλληνα πρωθυπουργό, Αλέξη Τσίπρα, σημασία έχει το μέλλον της Ευρώπης από δω και πέρα. «Φοβάμαι πως βρισκόμαστε σε ένα δύσκολο σταυροδρόμι για την Ευρώπη και φτάσαμε σε μια προβλέψιμη κρίση λόγω του δημοκρατικού ελλείμματος, της έλλειψης κοινωνικής συνοχής και αλληλεγγύης», τόνισε ο ίδιος, προσερχόμενος στη Σύνοδο. Εξέφρασε την ελπίδα του ότι το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος στη Βρετανία θα δώσει το στίγμα για την αφύπνιση των λαών της Ευρώπης. «Πρέπει να ληφθούν γενναίες αποφάσεις, ώστε να γίνει η Ευρώπη πιο ελκυστική, να ληφθούν άμεσες πρωτοβουλίες ώστε να αντικαταστήσουμε τη λιτότητα με την ανάπτυξη», τόνισε.

Σε πιο αιχμηρό ύφος έκανε δηλώσεις ο πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου Ξαβιέ Μπετέλ. «Η βρετανική κυβέρνηση διοργάνωσε αυτό το δημοψήφισμα καθαρά για εσωτερικούς πολιτικούς λόγους και τώρα έχουμε αυτό το αποτέλεσμα. Η ΕΕ δεν είναι Facebook, οπότε δεν μπορεί να υπάρχει κατάσταση “it’s complicated”.  Θα πρέπει να υπάρξει διαζύγιο, αφού αυτό ψήφισαν οι πολίτες της Βρετανίας», τόνισε ο ίδιος. Αντίστοιχα και ο Μαρκ Ρούτε, πρωθυπουργός της Ολλανδίας, θέλησε να υπογραμμίσει –στέλνοντας ένα μήνυμα στο εσωτερικό της χώρας του- ότι η Βρετανία έχει καταρρεύσει πολιτικά, συνταγματικά και οικονομικά μετά το δημοψήφισμα.

Μήνυμα ενότητας των «27» εναπομείναντων κρατών – μελών της ΕΕ έστειλε η ύπατη εκπρόσωπος της ΕΕ Φεντερίκα Μογκερίνι. Τα πράγματα δεν είναι τα ίδια, όμως ο κόσμος δεν σταματά, η ΕΕ συνεχίζει, περιμένουμε το Λονδίνο να μας πει τι θα γίνει τώρα, σημείωσε, κινούμενη στο ίδιο μήκος κύματος με όλους τους κορυφαίους ευρωπαίους αξιωματούχους που ζήτησαν γρήγορη εκκίνηση των διαδικασιών για την έξοδο της Βρετανίας από την Ενωση. Οπως είπε, η βρετανική κυβέρνηση πρέπει να σεβαστεί τη βούληση των βρετανών πολιτών αλλά και τους άλλους ευρωπαίους πολίτες.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News