Την Τετάρτη 27 Σεπτεμβρίου, στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων θα αρχίσει να εκδικάζεται μια πρωτοφανής μήνυση για το κλίμα. Εξι πολίτες από την Πορτογαλία, ηλικίας μεταξύ 11 και 24 ετών, μήνυσαν 32 κυβερνήσεις για την ανεπάρκεια των πολιτικών τους όσον αφορά την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και την αποτελεσματική διαχείριση της κλιματικής κρίσης.

Το παρών στην αίθουσα του δικαστηρίου πρόκειται να δώσουν περισσότεροι από 80 δικηγόροι, εκπροσωπώντας τις κυβερνήσεις που διώκονται – και των 27 κρατών-μελών της ΕΕ, συν της Νορβηγίας, της Ελβετίας, της Βρετανίας, της Τουρκίας και της Ρωσίας (η οποία, ωστόσο, δεν υπάγεται πλέον στο δικαστήριο, μετά την εισβολή στην Ουκρανία).

Βάση της πρωτοβουλίας, η οποία χρηματοδοτείται μέσω crowdfunding και υποστηρίζεται από την οργάνωση Global Legal Action Network, αποτελεί η υπόθεση ότι τα 32 υπόλογα κράτη παραβιάζουν τα ανθρώπινα δικαιώματα των μηνυτών από την Πορτογαλία επειδή δεν εφαρμόζουν τις κατάλληλες πολιτικές με στόχο τον ταχύτερο περιορισμό (με βάση όλα όσα προβλέπονται στη Συμφωνία του Παρισιού για το Κλίμα) των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, θέτοντας έτσι σε κίνδυνο την υγεία τους.

Οπως αναφέρει η Σάρα Γκαντόλφι της Corriere della Sera σε ρεπορτάζ της, σύμφωνα με τα επιστημονικά στοιχεία που παρουσιάστηκαν στο δικαστήριο, με βάση την τρέχουσα τροχιά της υπερθέρμανσης του πλανήτη, οι έξι νεαροί μηνυτές (όπως και εκατοντάδες εκατομμύρια ακόμη άνθρωποι) κινδυνεύουν να υπόκεινται σε παρατεταμένα –διάρκειας έως και άνω του ενός μήνα– κύματα καύσωνα, με τις θερμοκρασίες να κυμαίνονται άνω των 40 βαθμών Κελσίου.

Υφίστανται, επίσης, κίνδυνοι που σχετίζονται με τις ολοένα πιο συχνές και καταστροφικές πυρκαγιές, τους ατλαντικούς τυφώνες και την εξάπλωση μολυσματικών ασθενειών. Ενα άλλο βασικό σημείο αναφοράς των μηνυτών είναι η αύξηση του λεγόμενου «κλιματικού άγχους».

Η «υπόθεση Ντουάρτε Αγκοστίνο» (εκ του ονόματος ενός εκ των μηνυτών) είναι η πρώτη του είδους που παρουσιάστηκε ποτέ στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και μία από τις μόλις τρεις που εξετάζονται επί του παρόντος στο ανώτατο επίπεδο του Δικαστηρίου –στο Τμήμα Ευρείας Σύνθεσης–, το οποίο ασχολείται μόνο με υποθέσεις εξαιρετικής σημασίας.

Η απόφαση αναμένεται το πρώτο εξάμηνο του 2024. Εάν είναι υπέρ των νεαρών εναγόντων, θα ισοδυναμεί με μια νομικά δεσμευτική περιφερειακή συνθήκη που θα υποχρεώνει και τις 32 εναγόμενες χώρες να επιταχύνουν άμεσα τις όποιες δράσεις τους για το κλίμα και την αναχαίτιση της υπερθέρμανσης του πλανήτη.

Οι έξι μηνυτές-πρωταγωνιστές αυτής της ιδιότυπης και συγχρόνως εξαιρετικά σημαντικής υπόθεσης δηλώνουν ότι αποφάσισαν να δράσουν αφού κατέστησαν μάρτυρες των πυρκαγιών που ξέσπασαν στην περιοχή Λεϊρία της κεντρικής Πορτογαλίας το 2017, μετατρέποντας περισσότερα από 200.000 στρέμματα δάσους σε στάχτη και στοιχίζοντας τη ζωή σε τουλάχιστον 66 ανθρώπους.

Οι νεαροί ακτιβιστές για το κλίμα προωθούν μια αρχή της νομοθεσίας για τα ανθρώπινα δικαιώματα που είναι γνωστή ως «αρχή της αποτελεσματικότητας» και απαιτεί από τα συμβαλλόμενα μέρη της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου να σέβονται τα ανθρώπινα δικαιώματα με τρόπους που είναι «πρακτικοί και αποτελεσματικοί», όχι απλώς «θεωρητικοί και απατηλοί».

Στις αρχές του μήνα, κατά την υποβολή της μήνυσης, η 20χρονη Καταρίνα Μότα σημείωσε πως οι κυβερνήσεις πρέπει να αρχίσουν να  ενεργούν βάσει των επιστημονικών δεδομένων προειδοποιήσεων, καθώς η κλιματική κρίση επηρεάζει ήδη τους νέους, τόσο ψυχολογικά όσο και σωματικά.

«Φοβάμαι για το μέλλον» είπε. «Τον τελευταίο καιρό είναι αδύνατο να γυμναστείς σε εξωτερικούς χώρους. Αν αυτό ήταν μόνο για λίγες ημέρες, θα ήταν εντάξει, όμως οι καύσωνες είναι ακραίοι και επαναλαμβανόμενοι. Ζω με την αίσθηση ότι ο τόπος που κατοικώ καθίσταται όλο και πιο εχθρικός χρόνο με τον χρόνο. Με τρομάζει πολύ αυτό».

Η Σοφία Ολιβέιρα, ηλικίας μόλις 15 ετών, ανέφερε ότι η γενιά της γνωρίζει ήδη πολύ καλά τους κινδύνους που την περιμένουν. «Εχουμε δει αφόρητους καύσωνες που προκαλούν λειψυδρία και βλάπτουν την παραγωγή τροφίμων, και βίαιες πυρκαγιές που μας προκαλούν άγχος και μας κάνουν να φοβόμαστε να ταξιδεύουμε στα δάση της χώρας μας. Αν παρατηρούνται τέτοια ακραία καιρικά φαινόμενα το 2020, πώς θα είναι το μέλλον;» διερωτάται.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News