Μεγάλη έξαρση της μoβ μέδουσας (Pelagia noctiluca) αναμένεται στις ελληνικές θάλασσες και το εφετινό καλοκαίρι.

Το τσίμπημά της είναι επώδυνο λόγω της νευροτοξίνης που έχει. Σύμφωνα με την ΕΡΤ1, είναι αναγνωρίσιμη από τα τέσσερα κύρια και τα οκτώ πιο μακριά και λεπτότερα πλοκάμια της, μαζί με ένα διάστικτο «καπέλο» και μοβ εσωτερικό, ενώ έχει συνήθη διάμετρο 6-10 εκατοστά.

Οταν είναι νεαρή, το χρώμα της είναι πορτοκαλί και καφέ και όταν ενηλικιώνεται παίρνει αυτό το έντονο πορφυρό-μoβ χρώμα.

Οπως επισημαίνει το Ελληνικό Παρατηρητήριο Βιοποικιλότητας, από τον Ιανουάριο του 2022 έχει υπάρξει επανεμφάνισή της στις ανατολικές και βορειοανατολικές ακτές της Μάλτας και υπάρχει ένας προβληματισμός αν επανεμφανίσθηκε φυσιολογικά στην περιοχή μετά την έξαρση που είχε η Μάλτα το 2018-2020 ή αν είναι από τις μεγαλύτερες μετακινήσεις αυτού του είδους που καταγράφονται, από τις ακτές της Ισπανίας και της Γαλλίας που είχαν πέρυσι την ίδια έξαρση με εμάς στο Αιγαίο.

Το φθινόπωρο υπήρξε μια μεγάλη εξάπλωση και μερική μετακίνηση του είδους, λόγω του καιρού και των υποθαλάσσιων ρευμάτων από τις ακτές της Ισπανίας και της Γαλλίας μέχρι την κεντρική Ιταλία.

Αν έχει υπάρξει τέτοια μαζική μετακίνηση ως τη Μάλτα, τότε φέτος κινδυνεύουμε να δούμε την έξαρση αυτή και στο Ιόνιο, ίσως και σε σύντομο χρονικό διάστημα –το οποίο εξαρτάται από τα υποθαλάσσια ρεύματα. Αν όμως πρόκειται για μια φυσική έξαρση και επανεμφάνιση τόσο σύντομα– μόλις δύο χρόνια από την τελευταία έξαρση στη Μάλτα, θα πρέπει να μας ανησυχήσει ακόμα περισσότερο για το τι συμβαίνει.

Οσον αφορά την Ελλάδα, έχουμε μπει ήδη στην 2η χρονιά έξαρσης (ξεκίνησε από τον Οκτώβριο του 2020) των μεδουσών Pelagia noctiluca και θα είναι σε χειρότερο επίπεδο απ’ ό,τι η προηγούμενη χρονιά στο Αιγαίο, όμως περιμένουμε εξάπλωση και σε άλλες περιοχές που δεν τις είχαμε δει πέρσι, προειδοποιεί το Ελληνικό Παρατηρητήριο Βιοποικιλότητας.

Συμπτώματα έπειτα από επαφή

Οι νηματοκύστες παράγουν στο ανθρώπινο δέρμα ερύθημα, πρήξιμο, κάψιμο, όπως και μερικές φορές σοβαρές δερμονεκρωτικές, καρδιο- και νευροτοξικές επιδράσεις, οι οποίες είναι ιδιαίτερα επικίνδυνες σε ευαίσθητα άτομα.

Συγκεκριμένα, τα πιθανά συμπτώματα μετά το κέντρισμα από Pelagia noctiluca είναι τα ακόλουθα:

• Πόνος σαν κάψιμο, πολλές φορές έντονο κοκκίνισμα και σε ορισμένες περιπτώσεις εμφάνιση σε μέρος του δέρματος του αποτυπώματος της μέδουσας
• Ναυτία
• Πτώση πίεσης
• Ταχυκαρδία​
• Κεφαλαλγία
• Εμετός
• Διάρροια
• Σπασμός των βρόγχων
• Δύσπνοια

Σε σπάνιες περιπτώσεις, μπορεί να εμφανιστούν υπόταση, βράγχος φωνής, εισπνευστικός συριγμός, γενικευμένο αγγειοοίδημα – εκτεταμένο κνιδωτικό εξάνθημα, διαταραχές επιπέδου επικοινωνίας – συνείδησης. Τότε επιβάλλεται η άμεση διακομιδή του ασθενούς στο νοσοκομείο.

Τι να κάνετε αν σας τσιμπήσει

Διάφορες μέθοδοι μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη μείωση της έντασης και της διάρκειας του πόνου, όπως από του στόματος/τοπικά παυσίπονα, ζεστό νερό και παγοκύστες.

Για τσιμπήματα από κάποια είδη μεδουσών (Carybdea marsupialis, Olindias phosphorica και Physalia physalis) συστήνεται η χρήση ξιδιού που εφαρμόζεται για μια σύντομη περίοδο, ώστε να αποτρέψει την απελευθέρωση περαιτέρω δηλητηρίου κάτω από το δέρμα, όχι όμως σε αυτήν την περίπτωση.

Το ξιδι, όπως και το γλυκό νερό, το οινόπνευμα, η αμμωνία δεν βοηθάνε στο συγκεκριμένο είδος, αντίθετα επιδεινώνουν την κατάσταση και τον πόνο.

Η συγκεκριμένη μέδουσα αδρανοποιείται με ελαφρύ αλκαλικό διάλυμα (μαγειρική σόδα διαλυμένη σε αντίστοιχη ποσότητα θαλασσινού νερού) και όχι με όξινο.

Αναλυτικά τα βήματα φροντίδας:

1. Πλένουμε προσεκτικά με θαλασσινό νερό, χωρίς να τρίβουμε την περιοχή του τσιμπήματος.

2. Αν είναι διαθέσιμο, εφαρμόζουμε ένα μείγμα θαλασσινού νερού και μαγειρικής σόδας (σε αναλογία 1:1) για δύο λεπτά, ώστε να σταματήσει οποιαδήποτε επιπλέον έκκριση δηλητηρίου από πιθανά υπολείμματα κυττάρων πλοκαμιών που έχουν μείνει στο δέρμα.

3. Χρησιμοποιούμε μια πλαστική τραπεζική κάρτα ή κάτι παρόμοιο (και όχι τα χέρια μας) για να αφαιρέσουμε το μείγμα της μαγειρικής σόδας καθώς και οποιαδήποτε τυχόν υπολείμματα από το δέρμα μας.

4. Εφαρμόζουμε πάγο πάνω στο τσίμπημα για 5-15 λεπτά. Ο πάγος ή ακόμη και κάποιο παγωμένο αναψυκτικό θα πρέπει να είναι μέσα σε σακούλα ή κάποιο άλλο περίβλημα, όπως ένα ύφασμα ή μπλουζάκι.

5. Ελέγξτε αν υποχώρησε ο πόνος και αν είναι ανάγκη, βάλτε ξανά πάγο για άλλα 5-15 λεπτά.

5. Αν ο πόνος επιμένει, συμβουλευτείτε έναν γιατρό ή φαρμακοποιό για να σας συνταγογραφήσει παυσίπονα ή αντιφλεγμονώδεις κρέμες (όπως π.χ. 3%-4% λιδοκαΐνη και υδροκορτιζόνη).

6. MHN τυλίγετε το σημείο τσιμπήματος σφιχτά με επιδέσμους, ΜΗΝ χρησιμοποιείτε ξίδι, ΟΥΤΕ γλυκό νερό, ΟΥΤΕ οινόπνευμα, ΟΥΤΕ αμμωνία.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News