Στο Τόκιο γίνονται τρομερά πράγματα πάλι εφέτος. Μετά το εκπληκτικό «Yayoi Kusama Museum» που εγκαινιάστηκε πριν από έναν χρόνο και σύμφωνα με το περιοδικό The Spaces είναι το όνειρο κάθε Instagrammer, στο τεχνητό νησί Οντάιβα, που δημιουργήθηκε στον κόλπο του Τόκιο, άρχισε πρόσφατα να λειτουργεί το πρώτο παγκοσμίως μουσείο ψηφιακής τέχνης προσφέροντας μια εμπειρία που δεν έχει βιώσει ποτέ κανείς προηγουμένως

Η ιαπωνική κολεκτίβα teamLab, που αποτελείται από καλλιτέχνες και επιστήμονες διαφόρων ειδικοτήτων, προγραμματιστές, μηχανικούς, animators, μαθηματικούς και αρχιτέκτονες, δημιούργησε το εκπληκτικό «Mori Building Digital Art Museum», σε έναν τεράστιο χώρο 10.000 τ.μ. Στο πρωτοποριακό μουσείο εκτίθενται 60 Technicolor ψηφιακά έργα τέχνης σχεδιασμένα έτσι ώστε ο επισκέπτης να αλληλεπιδρά μαζί τους.

Διασκορπισμένα σε πέντε διαφορετικές ζώνες, τα έργα ελέγχονται από περίπου 520 υπολογιστές και 470 προτζέκτορες οι οποίοι μετασχηματίζουν εντελώς τον φυσικό τους χώρο χρησιμοποιώντας κινούμενα γραφικά (animated graphics), χρώμα και φως.

Μέσω της τέχνης, η teamLab διερευνά μια νέα σχέση μεταξύ ανθρώπου και φύσης και μεταξύ του εαυτού και του κόσμου. Το χαρακτηριστικό της μόνιμης έκθεσης «teamLab Borderless» είναι ότι τα όρια μεταξύ ανθρώπου και τέχνης εξαφανίζονται, πράγμα που επιτρέπει πλέον η ψηφιακή τεχνολογία, απελευθερώνοντας την τέχνη από τα φυσικά της όρια, αφήνοντάς την να τα υπερβεί. Κάτι που ίσως μόνο στα όνειρα μας επιτρεπόταν μέχρι τώρα.

«Το ίδιο το μουσείο είναι ένα έργο τέχνης» λέει στο BBC Culture ο Τακάσι Κούντο της ομάδας teamLab. Στην έκθεση «teamLab Borderless» παρουσιάζονται μεν 60 διαφορετικά έργα τέχνης αλλά, όπως υποδηλώνει ο τίτλος της, ο χώρος προορίζεται για μια συνολική εμπειρία.

Το «Borderless» (χωρίς σύνορα) δεν αναφέρεται μόνο στα συγκεκριμένα έργα αφού η δημιουργική κολεκτίβα teamLab αναζητά «μια νέα σχέση μεταξύ των ανθρώπων και του κόσμου, στον οποίο συμπεριλαμβάνονται έργα τέχνης ή άλλοι άνθρωποι», θολώνοντας τις γραμμές ανάμεσα στην τέχνη και τον θεατή και τοποθετώντας τους επισκέπτες μέσα στα έργα.

Το μουσείο οφείλει την ύπαρξή του στην έννοια της διαδραστικότητας: τα έργα ανταποκρίνονται στην κίνηση των επισκεπτών καθώς αυτοί περπατούν ανάμεσά τους. Για παράδειγμα, στο «Δάσος με τις λάμπες» τα φώτα αντιδρούν στην παρουσία κάποιου ατόμου. Και αν υπάρχουν περισσότεροι από ένας επισκέπτες στην αίθουσα, τα φώτα αλλάζουν καθώς επηρεάζονται από τις κινήσεις όλων. Ο Κούντο εξηγεί ότι όσο περισσότεροι άνθρωποι βιώνουν ένα έργο ταυτόχρονα και γίνονται μέρος αυτού τόσο πιο δυνατή είναι η εμπειρία για όλους.

Για να τονίσει την ιδέα του χρησιμοποιεί το παράδειγμα μιας επίσκεψης στο Μουσείο του Λούβρου. Όταν κοιτάζεις το διάσημο πορτρέτο της Μόνα Λίζα και μελετάς το χαμόγελο της, λέει, έχεις μια εμπειρία αμφιμονοσήμαντη, «ένα προς ένα», και τότε η παρουσία άλλων «μπορεί μερικές φορές να μας ενοχλήσει». Αντίθετα, η έκθεση «teamLab Borderless» επιδιώκει να δείξει ότι το βίωμα της δικής τους τέχνης βελτιώνεται όταν περιβάλλεται κανείς από άλλους, με το κάθε άτομο να αποτελεί μέρος ενός συλλογικού έργου τέχνης.

Στην αίθουσα με το έργο «Ο δρόμος της θάλασσας στη μνήμη της τοπογραφίας – Χρώματα της ζωής» οι επισκέπτες περιβάλλονται από «ψάρια» που κολυμπούν γύρω τους. Παράγονται από το πρόγραμμα ενός υπολογιστή πράγμα που σημαίνει ότι κάθε εμπειρία είναι μοναδική. «Οταν δημιουργούμε κάτι στον φυσικό κόσμο, πρέπει να χρησιμοποιήσουμε υλικά, για παράδειγμα να ζωγραφίσουμε πάνω σε καμβά ή να δημιουργήσουμε γλυπτά από σίδηρο», λέει ο Κούντο. Τα ψηφιακά εργαλεία όμως, δεν περιορίζουν τους καλλιτέχνες, όπως συμβαίνει παραδοσιακά.

Το έργο «Περιπλανώμενοι στον κρυστάλλινο κόσμο» ελέγχεται από τα smartphones των επισκεπτών. Καθένας μπορεί να δημιουργήσει τα δικά του μοτίβα επομένως οι επισκέπτες δεν βρίσκονται απλά μέσα στο έργο, αλλά συμμετέχουν δημιουργώντας τέχνη γύρω τους. Οπως λέει ο Κούντο το teamLab θέλει να «φέρει τους ανθρώπους μέσα σε έναν ψηφιακό κόσμο».

Η ιαπωνική κολεκτίβα άρχισε να δημιουργείται το 2001 και σήμερα έχει περισσότερα από 500 μέλη. Το συγκεκριμένο project άρχισε να τους απασχολεί πριν από δύο-τρία χρόνια.  Χρειάστηκαν οκτώ μήνες για να μετατρέψουν μια πρώην αίθουσα ψυχαγωγίας στο Οντάιβα στο χώρο που είχαν φανταστεί και άλλους πέντε για να εγκαταστήσουν τα ψηφιακά έργα τους.

Τα σχέδιά τους, όμως δεν σταματούν εδώ. Το teamLab βλέπει θετικά την ανθρωπότητα και το μέλλον. Και μια μέρα, η κολεκτίβα φιλοδοξεί να δημιουργήσει μια πόλη κατασκευασμένη αποκλειστικά ψηφιακά. Ο Κούντο λέει ότι αν οι άνθρωποι μπορούσαν να ζήσουν μέσα στην ψηφιακή τέχνη, τότε θα μπορούσαν να είναι πιο θετικοί ο ένας απέναντι στον άλλο. «Η ύπαρξή σας γίνεται μέρος της ομορφιάς και αν αισθανθείτε όμορφα ως μέρος του έργου μας, ίσως να αισθανθείτε εξίσου όμορφα και με άλλους ανθρώπους».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News