Είναι μια απόφαση που αναμενόταν με ιδιαίτερο ενδιαφέρον τόσο εδώ όσο και στο εξωτερικό. Ο Αρειος Πάγος καλείτο να αποφασίσει για το αν θα κάνει δεκτό το αίτημα της Αγκυρας για την έκδοση των οκτώ τούρκων αξιωματικών οι οποίοι μετά το πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου στην Τουρκία είχαν καταφύγει και είχαν ζητήσει πολιτικό άσυλο στη χώρα μας. Και την Πέμπτη, αποφάσισε:«όχι», οι Οκτώ δεν πρέπει να εκδοθούν στη γείτονα, καθώς δεν θα έχουν δίκαιη δίκη και κινδυνεύουν να υποστούν βασανιστήρια ή και να χάσουν τη ζωή τους.

Η αντίδραση από την Αγκυρα, ήταν άμεση. Σύμφωνα με τουρκικά πρακτορεία ειδήσεων η κυβέρνηση εξέδωσε ένταλμα σύλληψης ερήμην σε βάρος των οκτώ στρατιωτικών. Λίγο αργότερα ήρθε και η ανακοίνωση από το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών, το οποίο τόνισε ότι «η απόφαση της Ελλάδας είχε πολιτικά κίνητρα» και υποστήριξε ότι «οι ελληνικοί θεσμοί απέτυχαν στον αγώνα κατά της τρομοκρατίας».

Στην ανακοίνωση το υπουργείο ανέφερε ότι η απόφαση του δικαστηρίου «παραβιάζει τους διεθνείς κανονισμούς», προσφέρει «προστασία σε ανθρώπους που σχεδίασαν την απόπειρα πραξικοπήματος» και ότι η κυβέρνηση θα συνεχίσει να επιδιώκει την έκδοση των οκτώ στρατιωτικών, χρησιμοποιώντας όλα τα ένδικα μέσα.

«Διαμαρτυρόμαστε για αυτή την απόφαση, η οποία έχει ως στόχο τη δημοκρατική τάξη στην Τουρκία», τονίζει του υπουργείο υπενθυμίζοντας ότι κατά τη διάρκεια του πραξικοπήματος σκοτώθηκαν 248 άτομα και τραυματίστηκαν 2.193 ακόμη και συνδέοντας τους οκτώ με το αποτυχημένο πραξικόπημα.

«Η απόφαση αυτή, η οποία θεωρούμε ότι έχει πολιτικά κίνητρα, υπόκειται επίσης σε συνολική επαναξιολόγηση των διμερών μας σχέσεων, της συνεργασίας μας στον τομέα της καταπολέμησης της τρομοκρατίας και έχει συνέπειες για το κοινό μας έργο σε άλλα διμερή / περιφερειακά ζητήματα», καταλήγει το τουρκικό υπουργείο.

Η φιλοκυβερνητική Sabah έσπευσε να κάνει λόγο στον ιστότοπό της για «απόφαση-σκάνδαλο» που θα αλλάξει τις σχέσεις Ελλάδας και Τουρκίας. Αγνοούν βλέπετε οι Τούρκοι ότι στην Ελλάδα η Δικαιοσύνη είναι ανεξάρτητη.

Και ακόμη πιο χαρακτηριστική ήταν η στάση του δικηγόρου της τουρκικής κυβέρνησης, ο οποίος παρακολούθησε στενά την υπόθεση και ζήτησε αμέσως από το ελληνικό υπουργείο Δικαιοσύνης να αγνοήσει την απόφαση του Αρείου Πάγου και να προχωρήσει στην έκδοση των Οκτώ! Η Αγκυρα στρέφεται σε μια «πολιτική διευθέτηση» του ζητήματος μετά την απορριπτική απόφαση του ανώτατου δικαστηρίου. Και καλεί ανοιχτά τον Αλέξη Τσίπρα να τηρήσει την «υπόσχεσή» του και να εκδώσει τους «προδότες»!

«Δεν είναι η τελική απόφαση. Τον τελευταίο λόγο έχει το ελληνικό υπουργείο Δικαιοσύνης. Αν θέλει το υπουργείο Δικαιοσύνης μπορεί να αποφασίσει την έκδοσή τους», είπε ο Ζεκί Ατατούρκου για να συμπληρώσει: «Δεν έχει ακόμη τελειώσει τίποτα για τους προδότες… Η Ελλάδα παίζει διπλό παιχνίδι, κινούμενη μεταξύ πολιτικής και νόμων, και δεν τηρεί την υπόσχεση που μας έχει δώσει. Η Ελλάδα έπρεπε να αποφασίσει την έκδοσή τους. Η απορριπτική απόφασή της είναι λάθος σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Σύμβαση περί Έκδοσης των Κατηγορουμένων, της οποίας είμαστε συμβαλλόμενο μέρος. Είναι προφανές ότι βρισκόμαστε ενώπιον μίας διαδικασίας που δεν έχει σχέση με τη Δικαιοσύνη».

Ο ίδιος δεν δίστασε να κατηγορήσει τον Πρωθυπουργό για αθέτηση της υπόσχεσής του. «Ο Πρωθυπουργός της Ελλάδας Αλέξης Τσίπρας δεν τήρησε την υπόσχεσή του παρά την αρχική του δήλωση ότι “θα τους παραδώσουμε αμέσως”. Αναμένουμε να δούμε εάν ο έλληνας πρωθυπουργός θα τηρήσει την υπόσχεσή του» δήλωσε.

Είναι εμφανές ότι η πολιτική υπήρχε γύρω από την υπόθεση και περιέβαλλε τον Αρειο Πάγο και την κρίση των ανώτατων δικαστών. Παρά, όμως, τις πιέσεις και την όλη παραφιλολογία ότι μια πιθανή άρνηση της Αθήνας να εκδώσει τους Οκτώ στην Τουρκία –εν μέσω μάλιστα διαπραγμάτευσης για το Κυπριακό– θα προκαλούσε προβλήματα στις σχέσεις με τον Ταγίπ Ερντογάν, ο Αρειος Πάγος αποφάσισε να πει ένα ισχυρό «όχι» προς την Αγκυρα. Απέρριψε το αίτημα των τουρκικών αρχών και αποδέχτηκε τα επιχειρήματα των οκτώ τούρκων στρατιωτικών ότι δεν θα έχουν δίκαιη δίκη στην Τουρκία και ότι κινδυνεύουν να υποστούν βασανισμούς, ακόμη και να χάσουν τη ζωή τους.

Η προτεραιότητα στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια και ο σεβασμός στα ανθρώπινα δικαιώματα που επιβάλλουν η ευρωπαϊκή και ελληνική νομοθεσία αποτέλεσαν τη βάση της απόφασης.

Η απόφαση του ανώτατου δικαστηρίου κλείνει οριστικά και αμετάκλητα την υπόθεση, καθώς ο νόμος ορίζει πως αρνητικές αποφάσεις του Αρείου Πάγου δικαστηρίου δεν αναιρούνται ούτε αλλάζουν.

Για τους τέσσερις πρώτους η απόφαση ήταν ομόφωνη και αρνητική ως προς το αίτημα των τουρκικών αρχών, για τους άλλους δύο το ανώτατο δικαστήριο αποφάσισε τη μη έκδοση τους με μειοψηφία ενός μόνο μέλους, ενώ για τους δύο τελευταίους επίσης η απόφαση υπήρξε ομόφωνη κατά της εκδόσεως.

Και για τους οκτώ διατάχθηκε η απόλυση τους από τις φυλακές. Και οι οκτώ ήταν παρόντες και με σεβασμό και συγκίνηση άκουσαν την απόφαση του δικαστηρίου.

Μετά την γνωστοποίηση της απόφασης, ο δικηγόρος των οκτώ, Χρήστος Μυλωνόπουλος, δήλωσε: «Ηταν μια μεγάλη νίκη για τις ευρωπαϊκές αξίες και την ελληνική Δικαιοσύνη. Διακυβευόταν η αξιοπρέπεια του ελληνικού δικαστικού συστήματος. Η απόφαση αποτελεί υποθήκη για τους νέους νομικούς. Μετά τα εμπόδια που τέθηκαν στον πρώτο βαθμό, δεν ήμουν τόσο σίγουρος για την απόφαση τoυ Αρείου Πάγου. Κανονικά θα πρέπει να αφεθούν ελεύθεροι, καθώς δεν υπάρχουν διοικητικά μέτρα σε βάρος τους. Οι ίδιοι με αξιοπρέπεια υπέμειναν όλον αυτό το Γολγοθά και εκφράζουν ευχαριστίες για τη συμπαράσταση των Ελλήνων».

Η ανακοίνωση της απόφασης από το Ανώτατο δικαστήριο είχε αρχικά προγραμματισθεί για το πρωί της Δευτέρας 23 Ιανουαρίου, όμως αναβλήθηκε για σήμερα Πέμπτη.

Η υπόθεση είχε συγκεντρώσει το ενδιαφέρον της διεθνούς κοινότητας, καθώς παρουσίαζε έντονο πολιτικό και διπλωματικό ενδιαφέρον, με διεθνή μέσα ενημέρωσης να μιλούν για ένα «τεστ αντοχών της ελληνικής δημοκρατίας». Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι όλα τα διεθνή ειδησεογραφικά πρακτορεία, από το BBC και το CNN και βεβαίως το Reuters και το Associated Press μετέδωσαν ως έκτακτη είδηση «Breaking News» την απόφαση του δικαστηρίου.

Η υπόθεση των Οκτώ είχε προκαλέσει κύμα συμπαράστασης και πρωτοβουλίες από επιφανείς έλληνες διανοούμενους και ανθρώπους των Γραμμάτων και των Τεχνών. Ο συγγραφέας Απόστολος Δοξιάδης, ο οποίος ενορχήστρωσε την εκστρατεία για τη μη έκδοση των οκτώ αξιωματικών, υποδεικνύοντας τόσο τους κινδύνους που θα αντιμετώπιζαν αν στέλνονταν στον Ερντογάν όσο και το διπλωματικό παιχνίδι που επιχειρήθηκε να στηθεί ως μέσο επηρεασμού της Δικαιοσύνης, έγραψε στο facebook: «Oλοκληρωτική, κατά κράτος, απόλυτη νίκη της Ελληνικής Δικαιοσύνης και της Κοινωνίας Πολιτών».

Σε μια πρώτη αντίδραση από τον πολιτικό κόσμο, ο τομεάρχης Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της ΝΔ, Νίκος Παναγιωτόπουλος είπε: «Η ελληνική Δικαιοσύνη αποφάσισε για το σοβαρό θέμα της έκδοσης των οκτώ τούρκων στρατιωτικών. Αποφάνθηκε με βάση το θεσμικό και νομικό πλαίσιο της Πατρίδας μας, τις αρχές και τις αξίες Κράτους Δικαίου, κρατώντας ψηλά το κύρος της χώρας. Απέδειξε σεβασμό στο ευρωπαϊκό νομικό και αξιακό σύστημα, θεμελιώδη λίθο του οποίου αποτελεί η Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου».

O Νίκος Δένδιας, κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος της ΝΔ και διακεκριμένος νομικός, ανέφερε στο twitter:

Η απόφαση του Αρείου Πάγου κατά της έκδοσης των 8 Τούρκων αξιωματικών τιμά την ελληνική δικαιοσύνη.

— Nikos Dendias (@NikosDendias) January 26, 2017

«Δεν εκδίδονται οι οκτώ τούρκοι αξιωματικοί. Πιστεύουμε στη Δικαιοσύνη. Πιστεύουμε στη Δημοκρατία» ήταν το σχόλιο του Ανδρέα Λοβέρδου, κοινοβουλευτικού εκπροσώπου της Δημοκρατικής Συμπαράταξης.

Στη στάση των δικαστών αλλά και στην κινητοποίηση των πολιτών (βλ. Απ. Δοξιάδης, Λευτέρης Παπαγιαννάκης, Ανδρέας Πετρουλάκης κ.ά) που ανέδειξαν το θέμα, στάθηκε με σχόλιό του στο twitter, ο επικεφαλής του Ποταμιού Σταύρος Θεοδωράκης.

Μπράβο στη Δικαιοσύνη. Μπράβο & σε Δοξιάδη-Πετρουλάκη-Αγαπηδάκη-Παπαγιαννάκη, που κινητοποιήσαν τους πολίτες κόντρα σε άτολμους πολιτικούς.

— Stavros Theodorakis (@St_Theodorakis) January 26, 2017

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News