«Παραδέξου το: είσαι σκλάβος του Διαδικτύου. Ειδικά εάν είσαι νέος, η ύπαρξή σου κυριαρχείται από ακατανίκητη επιθυμία να ελέγξεις mails ή να μπεις στο Twitter, το Facebook και το Instagram με μια συχνότητα η οποία δεν έχει την παραμικρή σχέση με τις πραγματικές επικοινωνιακές σου ανάγκες».

Ξεκινάει έτσι, με αυτόν τον κάπως προβοκατόρικο τρόπο, το άρθρο του 39χρονου Ρος Ντάουατ στους New York Times, του νεότερου αρθρογράφου της εφημερίδας. Εξίσου προβοκατόρικος είναι και ο τίτλος: «Αντισταθείτε στο Ιντερνετ». Και συνεχίζει: «Δύσκολα θα σε σκοτώσει το Διαδίκτυο. Αλλά σε υποχρεώνει να ασχολείσαι συνεχώς, έντονα, φανατικά με τα εφήμερα στοιχεία που γεμίζουν την οθόνη σου, ενώ τα ωραία της ύπαρξης – ο σύντροφος, οι φίλοι, τα παιδιά σου, η φύση, το φαγητό, η τέχνη -, εκφυλίζονται σε μια αφηρημένη κατάσταση».

Μια χαρά με την περιγραφή του προβλήματος. Αλλά η λύση; O Ντάουατ καλεί στη δημιουργία ενός κινήματος «ψηφιακής εγκράτειας» για την ανάκτηση του ελέγχου. Πιο πρακτικά: θα πρέπει να ενισχυθεί η απαγόρευση της χρήσης του κινητού μέσα στο αυτοκίνητο, να μείνουν τα κινητά έξω από τα πανεπιστήμια, να επιβληθεί σε όποιον μπαίνει σε ένα εστιατόριο, σε ένα μουσείο, μια εκκλησία, να αφήνει το κινητό του στην είσοδο, να αποθαρρυνθεί η χρήση των κινητών στις συσκέψεις. Κι ακόμη: «Εξω οι υπολογιστές από τα δημοτικά σχολεία, έξω και οι 16αρηδες από το Facebook».

Υπερβολές; Πιθανόν. Αλλά αξίζει να συγκρατήσει κανείς μια επισήμανση του αρθρογράφου: η ψηφιακή εγκράτεια, λέει, θα γίνει σύντομα κανόνας στους πιο ενημερωμένους, ενώ οι μάζες θα παραμείνουν σε μια κατάσταση δουλείας. Με άλλα λόγια, ποιος ήταν εκείνος που απαγόρευε στα παιδιά του να παίζουν με το iPad; Μα ο Στιβ Τζομπς αυτοπροσώπως.

Φωτό: Μα πώς ήταν η ζωή πριν από το smartphone; Κοιτούσαμε μπροστά… Πηγή: REUTERS/Steven Saphore

Ο Ρούντολφ Χέρτζογκ δεν είναι μόνο γιος του σκηνοθέτη Βέρνερ Χέρτζογκ, είναι και ο ίδιος σκηνοθέτης. Επίσης, είναι ο συγγραφέας του βιβλίου «Σύντομη ιστορία της πυρηνικής τρέλας». Δεν εκπλήσσει, λοιπόν, το γεγονός ότι ξεκαθαρίζει πως εάν υπάρχει ένα φιλμ που δεν θέλει να δει ποτέ, είναι εκείνο μιας Γερμανίας που θα γίνει πυρηνική δύναμη. Και όπως αποδεικνύεται από τη συζήτηση που έχει ξεκινήσει στα γερμανικά μέσα ενημέρωσης, δεν θα είναι ταινία επιστημονικής φαντασίας: με τον Τραμπ να απειλεί να κλείσει την προστατευτική ομπρέλα του ΝΑΤΟ, δεν είναι λίγοι εκείνοι που πιστεύουν ότι θα πρέπει να αναλάβει το Βερολίνο την ηγεσία της ευρωπαϊκής άμυνας. Ωραία, αλλά μπορεί να γίνει κάτι τέτοιο χωρίς να έχει η Γερμανία τη δική της force de frappe, όπως αποκαλούν με υπερηφάνεια οι Γάλλοι το δικό τους πυρηνικό οπλοστάσιο;

Ο Χέρτζογκ υιός επισημαίνει ότι όποιος υποστηρίζει αυτήν την ιδέα ξεχνάει πως η Γερμανία έχει υπογράψει τη συνθήκη μη διάδοσης των πυρηνικών όπλων και ότι εάν αποκτούσε πυρηνικά όχι μόνο θα παραβίαζε τη συμφωνία αλλά και ωθούσε και άλλους να το κάνουν. Κυρίως όμως ξεχνάει ότι τον εφιάλτη της πυρηνικής εκατόμβης που έζησε η Γερμανία στη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου. Και ξεχνάει ακόμη ότι «αυτή η συζήτηση γίνεται σε μια χώρα που πυρπόλησε δυο φορές στη σειρά τον κόσμο». Και άρα, «μετά την καταστροφική εμπειρία του Τρίτου Ράιχ, η Γερμανία εργάστηκε σκληρά για να ανακτήσει την ηθική της αξιοπιστία». Κι έχει κι άλλο: «Δεδομένης της ιστορίας της – γράφει ο Ρούντολφ Χέρτζογκ στο Foreign Policy -, μόνο σε θαύμα μπορεί να αποδοθεί το γεγονός ότι σήμερα τυγχάνει ενός κάποιου σεβασμού».

Δυο πράγματα μπορεί να συμβαίνουν: ή ο Χέρτζογκ βλέπει πολύ μπροστά ή βλέπει πολύ πίσω. Η συζήτηση πάντως για την πυρηνική Γερμανία έχει ανοίξει.

Φωτό: Κι αν αρχίσει μια νέα κούρσα εξοπλισμών, πόσο δύσκολο θα είναι να υψωθεί κάποια στιγμή το μανιτάρι; Πηγή: Foreign Policy/AFP/Getty Images

Θυμάται κανείς τον δικηγόρο ρομπότ που έγινε διάσημος πριν από λίγο καιρό επειδή βοήθησε χιλιάδες πολίτες στο Λονδίνο και τη Νέα Υόρκη να σβήσουν τις κλήσεις που τους είχε κόψει η τροχαία; Τώρα, γράφει το ΒΒC, βοηθάει και τους μετανάστες παρέχοντάς τους συμβουλές για τη νομοθεσία σχετικά με τη μετανάστευση στις ΗΠΑ, τον Καναδά και τη Βρετανία. Και όχι μόνο: ο δικηγόρος ρομπότ είναι σε θέση να δίνει και συμβουλές σχετικά με το πώς μπορούν να εξασφαλίσουν οικονομική βοήθεια και πώς να καταθέσουν αίτηση για παροχή ασύλου.

Ο δικηγόρος ρομπότ «DoNotPay» είναι δημιουργία του 20χρονου φοιτητή Γιόσουα Μπράουντερ. Στην πραγματικότητα, πρόκειται για ένα πρόγραμμα για υπολογιστές που διαδρά με τον χρήστη είτε μέσω του πληκτρολογίου είτε με φωνητικές εντολές. Ο ρομποτικός δικηγόρος χρησιμοποιεί το Facebook και το Messenger και να συλλέξει πληροφορίες για μια υπόθεση, στη συνέχεια την επεξεργάζεται και τέλος προσφέρει την «υπερασπιστική του στρατηγική» – άλλοτε σε παραβάτες (ή θύματα) της τροχαίας και τώρα σε πρόσφυγες και μετανάστες.

Τα αποτελέσματα μένουν να φανούν. Εως τότε ένα πράγμα μπορεί να πει κανείς: Καλύτερα μια καρδιά από μικροτσίπ, παρά μια καρδιά από πέτρα.

Φωτό: Είπαμε να μας υπερασπίζονται, όχι και να μας δικάζουν. Πηγή:  BBC/Getty

Από όμηρος του Ισλαμικού Κράτους φυλακισμένη του ιρακινού Κουρδιστάν. Και στο μεταξύ θύμα ενός βίαιου συζύγου. Η ιστορία της 22χρονης Νάντιας είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα των δυσκολιών που συναντούν οι γυναίκες οι οποίες καταφέρνουν να δραπετεύσουν από τον τρόμο των τζιχαντιστών. Αλλά κυρίως είναι μια οδύσσεια – μια τριπλή οδύσσεια. Γιατί πολλές από αυτές τις γυναίκες συνιστούν πραγματική απειλή αφού συνδέονται με την τρομοκρατική οργάνωση. Αλλά πώς να τις ξεχωρίσει κανείς από τις δεκάδες χιλιάδες γυναίκες που διαφεύγουν από τα εδάφη τα οποία ελέγχει ο ISIS;

Το κουβάρι δεν είναι εύκολο να ξετυλιχτεί. Αλλά καταλαβαίνει κανείς ότι δεν πρέπει να μείνει μπερδεμένο όταν εστιάσει στο προσωπικό δράμα. Σαν αυτό της Νάντιας, ας πούμε, η οποία πριν από τρία χρόνια υποχρεώθηκε από την οικογένειά της να παντρευτεί έναν κτηνοτρόφο. Δυο χρόνια μετά, το χωριό τους, κοντά στο Τικρίτ, κατελήφθη από τους τζιχαντιστές. Πολλοί το έσκασαν, εκείνος όμως θέλησε να μείνει για να προστατεύσει τα ζώα του. Αλλά όταν λίγο καιρό μετά οι Κούρδοι εκδίωξαν τους τζιχαντιστές, το ζεύγος κατηγορήθηκε για συνεργασία με το Χαλιφάτο.

Η συνέχεια τους βρίσκει να έχουν μεταφερθεί με τη νεογέννητη κόρη τους στη Μοσούλη όπου εκείνος πραγματικά άρχισε να εργάζεται με το ISIS ως φρουρός υιοθετώντας όλο και περισσότερο τις ιδέες τους. Αλίμονο, όμως, γινόταν όλο και πιο βίαιος με τη Νάντια. Τον Νοέμβριο του 2015, κι αφού είχε φυλακιστεί επί δύο μήνες επειδή είχε αρνηθεί να πολεμήσει, το έσκασε για την Τουρκία εγκαταλείποντας τη Νάντια, η οποία κατάφερε τελικά να τον βρει με τη βοήθεια των πεθερικών της. Για να ζήσει έναν νέο εφιάλτη: εκείνος συνέχισε να τη χτυπάει, εκείνη ονειρευόταν την επιστροφή στο Ιράκ, στο τέλος της πήρε το παιδί και την έδιωξε από το σπίτι.

Στο ιρακικό Κουρδιστάν γράφτηκε ακόμη ένα κεφάλαιο της οδύσσειας: οι τοπικές αρχές, διηγείται η ίδια στο Foreign Affairs, έψαξαν το κινητό της και βρήκαν φωτογραφίες της ίδιας και του συζύγου της με τα ρούχα του ISIS. Αποτέλεσμα; Εδώ και έναν χρόνο η Νάντια βρίσκεται στη φυλακή, ενώ κινδυνεύει να μείνει εκεί άλλα δεκαπέντε χρόνια.

Τριπλή οδύσσεια; Επί τρία και βάλε.

Φωτό: Αυτό είναι κάτι σαν βόλτα στο πάρκο  για τις γυναίκες που ζουν στη Ράκα, την άτυπη πρωτεύουσα του ISIS. Και είναι το λιγότερο. Πηγή: Reuters.