Η επιθετική ρωσική κατασκοπία στο εσωτερικό της ΕΕ έχει κορυφωθεί τα τελευταία χρόνια, με τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να κατηγορούν ανοιχτά τους πράκτορες της Μόσχας για απόπειρες δολοφονίας, σαμποτάζ σε αποθήκες οπλισμού καθώς και κυβερνοεπιθέσεις σε οργανισμούς χωρίς, ωστόσο, να έχει το Κρεμλίνο την παραμικρή συνέπεια. Σύμφωνα, μάλιστα, με ευρωπαίους αξιωματούχους από τον τομέα των Πληροφοριών, οι ρώσοι κατάσκοποι έχουν αποθρασυνθεί σε σημείο να μην ενδιαφέρονται καν για τα ίχνη που αφήνουν πίσω τους. Και μένει να δούμε αν ο Πούτιν θα «μαζέψει» τους πράκτορες του μετά τη συνάντηση του με τον Μπάιντεν.

Η Ρωσία φυσικά απορρίπτει κάθε σχέση της με όλα αυτά. Ο υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ επιστράτευσε μάλιστα την ειρωνεία για να διαψεύσει τις καταγγελίες για σύνδεση της χώρας του με μια υπόθεση σαμποτάζ στη Βουλγαρία. «Τουλάχιστον δεν μας έχουν κατηγορήσει ακόμη για τη δολοφονία του αρχιδούκα Φραγκίσκου Φερδινάνδου της Αυστρίας, αλλά όπως φαίνεται θα γίνει και αυτό», είπε τον περασμένο Απρίλιο ο ρώσος υπουργός, αναφερόμενος στο γεγονός που προκάλεσε το ξέσπασμα του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Στη Δύση δεν εντυπωσιάζονται πολύ με αυτά τα αστεία. Οπως και αν έχουν όμως τα πράγματα οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις πρέπει να δώσουν απαντήσεις σε άβολα ερωτήματα. Μπορούν να κάνουν κάτι για να σταματήσουν τις ρωσικές επιχειρήσεις ή απλώς αναμένουν από τον πρόεδρο Πούτιν να αλλάξει τακτική, κάτι που μάλλον δεν διαφαίνεται; Και μάλιστα ένα πρόεδρο με θητεία στις μυστικές υπηρεσίες της χώρας του κατά τον Ψυχρό Πόλεμο.

Σαμποτάζ

Τον Απρίλιο, η Τσεχία ανακοίνωσε ότι υπάρχουν ενδείξεις πως ρώσοι πράκτορες ήταν πίσω από τις εκρήξεις σε αποθήκη πυρομαχικών το 2014, στις οποίες σκοτώθηκαν δύο άνθρωποι. Ακολούθησε η απέλαση δεκάδων ρώσων διπλωματών και ο  χαρακτηρισμός «μη φιλική χώρα» που απένειμε η Ρωσία στην Τσεχία,  όπως είχε πράξει η Μόσχα και με τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Παρόμοιες αποκαλύψεις για εκρήξεις σε αποθήκες πυρομαχικών την περασμένη δεκαετία έγιναν και στη Βουλγαρία, ενώ, όπως αποδείχθηκε, οι δύο υποθέσεις συνδέονται και πιθανόν σχετίζονται με την παρεμπόδιση εξαγωγών όπλων και πυρομαχικών στην Ουκρανία.

Στη Γερμανία θεωρούν ότι η ρωσική κατασκοπευτική δραστηριότητα έχει φτάσει στα επίπεδα του Ψυχρού Πολέμου, με πολλούς πράκτορες οι οποίοι προσπαθούν να έρθουν σε επαφή με πολιτικά πρόσωπα που λαμβάνουν αποφάσεις. Και οι χώρες της Βαλτικής χρόνια τώρα επιμένουν σε όλους τους τόνους ότι είναι στόχος μυστικών επιχειρήσεων από τη Ρωσία.

Μόνο μέσα στο 2021, σε τουλάχιστον τέσσερις χώρες, τη Βουλγαρία, τη Γερμανία, την Ιταλία και την Πολωνία κατηγορήθηκαν πολίτες για την διαρροή απόρρητων πληροφοριών προς τη Ρωσία.

Τα τελευταία χρόνια οι κυβερνήσεις στην Ευρωπαϊκή Ενωση έχουν διαπιστώσει ότι έχει αυξηθεί κατακόρυφα η δραστηριότητα ρώσων πρακτόρων στο έδαφός τους, οι οποίοι όχι μόνο συλλέγουν πληροφορίες, αλλά προχωρούν ακόμη και σε απόπειρες δολοφονιών, σε σαμποτάζ, διασπορά ψευδών ειδήσεων και στην παραβίαση ηλεκτρονικών συστημάτων. Οι παράνομες επιχειρήσεις συνδυάζονται με μία όλο και μεγαλύτερη αδιαφορία για το αν θα εκτεθούν αυτοί που τις φέρουν σε πέρας.

Με ανοιχτά χαρτιά!

«Οι μάσκες έχουν πέσει» σχολιάζει στο Politico ο επικεφαλής της Υπηρεσίας Εσωτερικής Ασφαλείας της Εσθονίας, μιας χώρας που γειτνιάζει με τη Ρωσία και έχει γίνει στόχος μυστικών επιχειρήσεων.

Σε αυτό το πλαίσιο και παρά το ότι ο κόσμος είναι γεμάτος κάμερες και κινητά τηλέφωνα που θα μπορούσαν να καταγραφούν πολλά, οι ρώσοι πράκτορες ενδιαφέρονται ελάχιστα να καλύψουν τα ίχνη τους, ακόμη και όταν η έρευνα (πολλές φορές και η δημοσιογραφική) τους εκθέτει με ονοματεπώνυμα και πλήρη στοιχεία.

Πώς εξηγείται όμως ότι οι ρωσικές επιχειρήσεις έχουν αρχίσει να γίνονται περισσότερο ορατές τελευταία χρόνια; Αφενός, σημειώνει το Politico, έχουν αλλάξει οι προτεραιότητες της Μόσχας. Επιπλέον έχει αλλάξει η δυναμική στην κοινότητα των μυστικών υπηρεσιών της Ρωσίας, αλλά και η Δύση εντοπίζει τους ρώσους πράκτορες πιο εύκολα.

Το Κρεμλίνο, λένε αναλυτές, έχει αποφασίσει ότι βρίσκεται σε πολιτικό πόλεμο με τη Δύση, οπότε ενδιαφέρεται περισσότερο να μη χάνει ευκαιρίες παρά για τις επιπτώσεις από τις επιχειρήσεις.

Επιπλέον έχει αρχίσει να βασίζεται όλο και περισσότερο στη μυστική υπηρεσία GRU, η οποία ανήκει στις Ενοπλες Δυνάμεις, παρά στην FSB, τη διάδοχο της KGB. Καθώς οι πράκτορες προέρχονται από τις τάξεις των Ειδικών Δυνάμεων, δεν βλέπουν να υπάρχει κάποια διαφορά ανάμεσα στην ειρήνη και στον πόλεμο, είναι πολύ περισσότερο κτηνώδεις και παίρνουν μεγαλύτερα ρίσκα. Πράκτορες της GRU, για παράδειγμα, ήταν αυτοί που επιχείρησαν να σκοτώσουν τον Σεργκέι Σκριπάλ και την κόρη του.

Ο στόχος των ρώσων πρακτόρων, όπως εξηγεί ο επικεφαλής των υπηρεσιών των μυστικών  υπηρεσιών της Φιλανδίας, είναι διπλός:  συγκεντρώνουν πληροφορίες  και επιδιώκουν να επηρεάσουν  ξένα έθνη.

Αν και είναι κοινή η πεποίθηση ότι η Ρωσία ασκεί κατασκοπευτικές δραστηριότητες της, ο τρόπος αντιμετώπισης της Μόσχας και των επιχειρήσεων που εξαπολύει δεν είναι κοινός.

Ευρώπη χωρίς πυξίδα

Χώρες όπως η Ολλανδία πιέζουν για το ξεσκέπασμα των ρώσων πρακτόρων, ενώ άλλες, όπως η Ουγγαρία, σχεδόν αδιαφορούν για κάποιες από τις ρωσικές δραστηριότητες μέσα στα σύνορά τους. Οταν η Τσεχία κατήγγειλε την εμπλοκή της Μόσχας στις εκρήξεις των αποθηκών πυρομαχικών, άλλες ευρωπαϊκές χώρες στάθηκαν στο πλευρό της με κάποιο tweet ή μια ανακοίνωση, ενώ άλλες αμφισβήτησαν αν τέτοιες ενέργειες, έχουν ουσιαστικό αποτέλεσμα.

Τίποτα όμως για την ώρα δεν δείχνει ότι η Ρωσία μπορεί να ανησυχήσει από την απάντηση της Ευρώπης στις δραστηριότητες της και δεν έχει λόγους να τις σταματήσει.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News