Μια «τεράστια μάχη που βρίσκεται μπροστά μας» για τη διαμόρφωση του επόμενου προϋπολογισμού της Ευρωπαϊκής Ενωσης περιγράφουν οι δημοσιογράφοι Πάολα Τάμα και Χένρι Φόι στους Financial Times, καθώς οι Βρυξέλλες αναμένεται να ωθήσουν τα κράτη-μέλη της ΕΕ προς μια ριζική αναθεώρηση του κοινού προϋπολογισμού, ύψους 1,2 εκατ. ευρώ. Το στοιχείο που αφορά ιδιαίτερα την Ελλάδα είναι η σύνδεση των πληρωμών από την ΕΕ με οικονομικές μεταρρυθμίσεις, αντί αυτόματης καταβολής των ποσών προς τις  φτωχότερες χώρες της Ενωσης.

«Οι συνομιλίες για τον προϋπολογισμό της περιόδου 2028-34 θα ξεκινήσουν το φθινόπωρο, δίνοντας το έναυσμα για μια από τις πιο περίπλοκες πολιτικές διαπραγματεύσεις της ΕΕ. Μια από τις πιο αμφιλεγόμενες αλλαγές που επιδιώκει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα είναι η αναθεώρηση των κανόνων που διέπουν το Ταμείο Συνοχής, το οποίο διανέμει δεκάδες δισ. ευρώ ετησίως ώστε να καλύψει το οικονομικό χάσμα μεταξύ των πλουσιότερων και των φτωχότερων χωρών της Ενωσης» σημειώνει η κορυφαία οικονομική εφημερίδα.

Ετσι, με δεδομένη τη βαρύτητα που έχει αυτή η εξέλιξη, το δημοσιογραφικό ενδιαφέρον δεν εστιάζεται στο lobbying για τους ρόλους στη δεύτερη Κομισιόν της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, αλλά στη μάχη επιρροής για τα 1,2 τρισ. ευρώ του νέου προϋπολογισμού.

Οπως θυμίζει σε Newsletter των FT o επικεφαλής του γραφείου της εφημερίδας στις Βρυξέλλες, Χένρι Φόι:

♦ Η ΕΕ συμφωνεί τον κοινό προϋπολογισμό της κάθε επτά χρόνια. Ο τρέχων λήγει το 2027. Για τον νέο που θα καλύψει την περίοδο 2028-34 απαιτείται ομόφωνη στήριξη από τα κράτη-μέλη, τα οποία τον χρηματοδοτούν, και η συζήτηση για τον τρόπο κατανομής του διαρκεί χρόνια.

♦ Ο νέος προϋπολογισμός θα είναι ένας από τους πιο σημαντικούς στην ιστορία του μπλοκ, και σίγουρα αυτός για τον οποίο θα διεξαχθούν οι πιο σκληρές διαπραγματεύσεις.

«Οι διεργασίες έχουν αρχίσει στους διαδρόμους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Πολύ σύντομα οι συζητήσεις θα περάσουν στο ανοιχτό πεδίο, καθώς οι πρωτεύουσες μπαίνουν στη μάχη» σχολιάζει ο Φόι. «Το εναρκτήριο “κόλπο” της Φον ντερ Λάιεν είναι επαναστατικό: να αναθεωρήσει τη στήριξη για τις λιγότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες –γνωστό ως Ταμείο Συνοχής– εξαρτώντας την από οικονομικές μεταρρυθμίσεις, αντί να στέλνει απλώς επιταγές στις φτωχότερες περιοχές».

Υπενθυμίζεται ότι το Ταμείο Συνοχής (ΤΣ) παρέχει στήριξη στα κράτη-μέλη με κατά κεφαλήν ακαθάριστο εθνικό εισόδημα (ΑΕΕ) κάτω του 90% του μέσου όρου της ΕΕ-27, με στόχο την ενίσχυση της οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής συνοχής της Ενωσης. Την περίοδο 2021-2027 οι πόροι αφορούν 15 χώρες, τις Ελλάδα, Βουλγαρία, Τσεχία, Εσθονία, Κροατία, Κύπρο, Λετονία, Λιθουανία, Ουγγαρία, Μάλτα, Πολωνία, Πορτογαλία, Ρουμανία, Σλοβακία και Σλοβενία.

Οι υποστηρικτές των νέων κανονισμών για το Ταμείο Συνοχής βλέπουν, κατά τους FT, δύο βασικά πλεονεκτήματα. Το ένα είναι θεωρητικό: το Tαμείο θα πρέπει να είναι πιο αποτελεσματικό για τη δημιουργία οικονομικής ανάπτυξης. Το δεύτερο είναι ταμειακό: εφόσον δεν θα πληρούν όλοι τις προϋποθέσεις, θα εξοικονομούνται μετρητά.

Οσοι διαφωνούν, βλέπουν, σύμφωνα με τους Finacial Times, «δύο τεράστια ελαττώματα». Το ένα είναι πολιτικό: Οι Βρυξέλλες θα μπορούσαν να αφήσουν μια χώρα να «πεινάσει» αν δεν εκπληρώνει τους όρους. Το δεύτερο τίθεται επί της αρχής: τα φτωχότερα κράτη-μέλη εντάχθηκαν στην ΕΕ με αντάλλαγμα να ανοίξουν τις οικονομίες για να υποδεχθούν αυτά τα κεφάλαια, και αυτή η συμφωνία δεν πρέπει να αλλοιωθεί.

Ενας αξιωματούχος της ΕΕ που ενημερώθηκε για τις αρχικές εργασίες για τον προϋπολογισμό της περιόδου 2028-34 δήλωσε στους FT ότι τα κράτη μέλη που λαμβάνουν περισσότερα από τον προϋπολογισμό από όσα βάζουν σε αυτόν «πρέπει να καταλάβουν ότι ο κόσμος όπου λαμβάνουν έναν φάκελο χρηματοδότησης χωρίς όρους έχει παρέλθει». Eνας δεύτερος αξιωματούχος αναγνώρισε ότι η αλλαγή θα είναι «μια αρκετά καθοριστική στιγμή».

To βέβαιο είναι ότι πρόκειται για μια σημαντική στροφή, που θα προκαλέσει έντονες διαφωνίες μεταξύ των 27 κρατών-μελών της ΕΕ. Και ότι θα χρειαστεί να περάσουν χρόνια προσπαθώντας για να καταλήξουν τα κράτη της Ενωσης σε ομόφωνη συμφωνία σχετικά με το μέγεθος του κοινού προϋπολογισμού και το πώς θα δαπανάται.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News