Ηταν από τους πιο παραγωγικούς αλλά και ποιοτικούς συνθέτες του ελληνικού πενταγράμμου μεταπολεμικά, με μια γεμάτη διαδρομή σχεδόν έξι δεκαετιών· ήταν όμως και ένας μελωδικός παρατηρητής του καιρού του για την «σκοτεινή και παράξενη ετούτη εποχή», από τα πιο δυνατά κύτταρα εκείνης της περίφημης γενιάς που βγήκε μέσα από τη μήτρα της δεκαετίας του ’60 και διαμόρφωσαν τον ελληνικό ήχο: ο Δήμος Μούτσης, συνθέτης, τραγουδοποιός, τραγουδιστής και πιανίστας, έφυγε από τη ζωή. Ηταν 86 ετών.

Ο Μούτσης είχε γράψει τη μουσική για εμβληματικά τραγούδια του λαϊκού ρεπερτορίου: «Μη μου χτυπάς τα μεσάνυχτα την πόρτα», «Πειραιώτισσα», «Σ’ έβλεπα στα μάτια», «Αύριο πάλι», «Με ένα παράπονο», «Στου Προφήτη Ηλία τα σοκάκια», μεταξύ πολλών άλλων επιτυχιών.

Τα κομμάτια του ερμήνευσαν μορφές του ελληνικού τραγουδιού όπως ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης, ο Σταμάτης Κόκοτας, η Βίκυ Μοσχολιού, ο Μανώλης Μητσιάς, η Δήμητρα Γαλάνη –οι δύο τελευταίοι στον Μούτση χρωστούν τα τραγούδια που τους καθιέρωσαν, το 1969 («Στην Ελευσίνα μια φορά» ο Μητσιάς, στον δίσκο «Ενα χαμόγελο» η Γαλάνη).

Αλλά δεν ήταν μόνο αυτό. Ο Μούτσης, τρομερό παιδί της Κολούμπια στα 60s, είχε αγαπηθεί πολύ γρήγορα από το κοινό, όμως ο ίδιος πάντα έψαχνε το κάτι διαφορετικό, παράγοντας τραγούδια ανάμεσα σε εντυπωσιακές σιωπές-αποχές από τη δισκογραφία.

Ο δίσκος του «Φράγμα», το 1981, θεωρείται αναφοράς για ό,τι νέο ερχόταν στο ελληνικό τραγούδι – στα τραγούδια εκείνα ένας πηγαίος βυζαντινισμός συναντούσε τη Δύση.

Σε στίχους Κώστα Τριπολίτη, η «Ερηνούλα μου», που έχει συνδεθεί και με την κλασική λατινική φράση «et preterea censeo Carthago delenda est» του Κάτωνα, άφησε εποχή. Ηταν και οι πρώτες εμφανίσεις της μεγάλης Ευανθίας Ρεμπούτσικα, στο βιολί.

Αλλά τι να πει κανείς για το «Δε λες κουβέντα…» με τη ρεμπέτισσα Σωτηρία Μπέλλου;

 

Και μετά; Ακολούθησε το άλμπουμ «Ενέχυρο», το 1983, με πιο πειραματικό στίχο και ενορχήστρωση.

Ο Δήμος Μούτσης γεννήθηκε στον Πειραιά το 1938 και άρχισε να σπουδάζει στο Ωδείο Αθηνών από την ηλικία των επτά ετών. Σε ηλικία 20-21 ετών τελείωσε τις μουσικές σπουδές του κερδίζοντας και το πρώτο βραβείο ως σολίστ στο βιολί. Στα μέσα της δεκαετίας του ’60 θα γνωρίσει τον Νίκο Γκάτσο και τον Μάνο Χατζιδάκι.

Το 1967 άρχισε ο Γκάτσος να δίνει στίχους του στον Μούτση και έτσι έγραψε τα πρώτα του τραγούδια. Το πρώτο τραγούδι του ήταν το «Βρέχει ο Θεός». Είχε γράψει πρώτα αυτός τη μουσική και ρώτησε ευγενικά τον Γκάτσο αν ήθελε να βάλει τους στίχους, όπως και έγινε. Το τραγούδι αυτό το ερμήνευσε ο Σταμάτης Κόκοτας. Η συνεργασία Γκάτσου και Μούτση συνεχίστηκε με τραγούδια όπως «Μη μου χτυπάς τα μεσάνυχτα την πόρτα», «Πειραιώτισσα» με τον ίδιο ερμηνευτή, «Σ’ έβλεπα στα μάτια» με τη Βίκυ Μοσχολιού, αλλά και το 1969 με το «Αύριο πάλι» και με το «με ένα παράπονο» με ερμηνευτή τον Γρηγόρη Μπιθικώτση, αλλά και με τον πρωτοεμφανιζόμενο Μανώλη Μητσιά (η πρώτη εκτέλεση του τραγουδιού ήταν από τον Μητσιά στην ταινία «Ενας μάγκας στα σαλόνια»). Ηταν η εποχή που η Κολούμπια θα επένδυε στον ταλαντούχο Μούτση, με αποτέλεσμα μια απίστευτη παλέτα μεγάλων επιτυχιών.

Το 1970 ανέθεσε ο Μάνος Χατζιδάκις στον Μούτση τη φροντίδα της ενορχήστρωσης και της μουσικής διεύθυνσης των τραγουδιών του στον δίσκο «Επιστροφή». Όλα σε στίχους Νίκου Γκάτσου και με ερμηνευτές τον Γρηγόρη Μπιθικώτση και την πρωτοεμφανιζόμενη τότε Δήμητρα Γαλάνη. Στον δίσκο αυτό συμπεριλήφθηκαν τα τραγούδια του Χατζιδάκι «Μίλησέ μου», «Φιλντισένιο καραβάκι», «Η πίκρα σήμερα», με ενορχηστρώσεις του Μούτση. Την ίδια εποχή ο Μούτσης συνεχίζει να γράφει επιτυχίες όπως το «Αυτά τα χέρια» (στίχοι Λευτέρη Παπαδόπουλου) και το «Στην Ελευσίνα μια φορά» (στίχοι Βασίλη Ανδρεόπουλου) με ερμηνεία από τον Μητσιά.

Υστερα από μια σειρά μεγάλων λαϊκών τραγουδιών, που έγραψε ο Μούτσης, ερμηνευμένων από σπουδαίους παλαιούς και νέους τραγουδιστές και τα άλμπουμ «Κάποιο Καλοκαίρι» και «Ένα Χαμόγελο», φτάνει στο «Αγιος Φεβρουάριος», που ηχογραφήθηκε στα τέλη του 1971 και κυκλοφόρησε αρχές του 1972. Τους στίχους υπέγραφε ο Μάνος Ελευθερίου και ερμηνευτές ήταν οι Δημήτρης Μητροπάνος και Πετρή Σαλπέα. Ενα πολύ σημαντικό έργο που σφραγίζει όλη την πρώτη αυτή περίοδο, ανοίγοντας μάλιστα, όπως αποδείχτηκε εκ των υστέρων, καινούργιους δρόμους στην ελληνική δισκογραφία. Στον δίσκο «Αγιος Φεβρουάριος» εκτός από το ομώνυμο τραγούδι, υπήρχαν και άλλα διαχρονικά –όπως αποδείχθηκε– τραγούδια όπως: «Και αν φταίει κανείς», «Το σπίτι στην ανηφοριά», «Η σούστα πήγαινε μπροστά», «Αλλος για Χίο τράβηξε» και άλλα.

Το 1972 έρχεται ο «Συνοικισμός Α» με στίχους κυρίως των Γιάννη Λογοθέτη (που είχε και το ψευδώνυμο Γιάννης Μιχαηλίδης) αλλά και των Γκάτσου, Ελευθερίου και Βαρβάρας Τσιμπούλη. Ερμηνευτές ήταν οι Αντώνης Καλογιάννης και Βίκυ Μοσχολιού (μουσική από το θεατρικό έργο «50 χρόνια δάκρυα 50 χρόνια γέλιο»). Στο «Συνοικισμός Α» ακούγονται για πρώτη φορά αρκετές μεγάλες επιτυχίες όπως το πασίγνωστο «Aσπρα, κόκκινα, κίτρινα, μπλε», «Ετσι είν’ η ζωή» με τη Μοσχολιού, «Στο παράθυρο αγναντεύοντας» με τον Καλογιάννη, το λαϊκό ορχηστρικό «Ο χορός της λεβεντιάς» κ.λπ.

Το 1973 κυκλοφορούν οι «Στροφές», άλλη μια λαϊκή και συνάμα πολύ μελωδική δισκογραφική δουλειά του Δήμου Μούτση. Με μόνη ερμηνεύτρια τη Βίκυ Μοσχολιού και στίχους Πυθαγόρα, Λογοθέτη, Ελευθερίου, αλλά και Γκάτσου. Εκεί ακούγονται επιτυχίες όπως: «Αγκαλιά και πλάι πλάι», «Και γεια χαρά», «Μια βραδιά στη Λάρισα», «Εγώ είμ’ εγώ» και το ατμοσφαιρικό «Στους μπαξέδες» που είναι αφιερωμένο στη μνήμη του Μάρκου Βαμβακάρη.

Το 1974, στη Μεταπολίτευση, κυκλοφορεί το «Μαρτυρίες», που περιλάμβανε τα τραγούδια του Μούτση που είχε κόψει η λογοκρισία της χούντας σε στίχους Μάνου Ελευθερίου, Γιάννη Λογοθέτη, Γιώργου Χρονά, Βαρβάρας Τσιμπούλη και του ίδιου του συνθέτη και τραγουδιστές το Μανώλη Μητσιά, τη Βασιλική Λαβίνα, σε μια από τις πρώτες δισκογραφικές της συμμετοχές και το Χρήστο Λεττονό.

Το 1975 κυκλοφορεί η «Τετραλογία», ένας πρωτοποριακός κύκλος μελοποιημένης ποίησης βασισμένος σε ποιήματα των Κ.Π. Καβάφη, Κώστα Καρυωτάκη, Γιώργου Σεφέρη και Γιάννη Ρίτσου, με ερμηνευτές τον Μανώλη Μητσιά, τον Χρήστο Λεττονό και με την πρωτοεμφανιζόμενη τραγουδίστρια Άλκηστη Πρωτοψάλτη. Ακολούθησε το 1976 η «Εργατική συμφωνία», μουσική από το θεατρικό έργο του Γιώργου Σκούρτη «Απεργία».

Το 1979 κυκλοφορεί το «Δρομολόγιο» πάνω σε στίχους του Νίκου Γκάτσου και με την ερμηνεία του Μανώλη Μητσιά. Στο «Δρομολόγιο» θα ακούσουμε κομμάτια όπως «Σαν τον Τσε Γκεβάρα», «Μακρινή της αγάπης ώρα», «Ελλάδα Ελλάδα», «Στ’ Αγιον Ορος» κ.λπ.

Το 1981 κυκλοφόρησε το «Φράγμα» σε στίχους Κώστα Τριπολίτη. Με τραγούδια όπως: «Δε λες κουβέντα», «Delenda est (Ερηνούλα μου)», «Γράμμα από τη λεγεώνα των ξένων», «Νταλίκα» κ.λπ. Τα λαϊκά τραγούδια του δίσκου τραγουδήθηκαν από τη μεγάλη ρεμπέτισσα Σωτηρία Μπέλλου με τον Δήμο Μούτση να τραγουδάει μόνο το ρεφρέν από το πασίγνωστο «Δε λες κουβέντα». Οι ηλεκτρικές μπαλάντες του δίσκου τραγουδήθηκαν από τον ίδιο τον συνθέτη.

Το 1983 με το «Ενέχυρο» εγκαινιάζει τη μοναχική πορεία. Το 1987 ακολουθεί το «Να!» που περιέχει και τα πολύ γνωστά του τραγούδια «Το όνειρο» και το «Μια φυσαρμόνικα που κλαίει».

Το 1990 «Ταξιδιώτης του παντός» με τη Νάνα Μούσχουρη, ο οποίος ήταν και ο τελευταίος δίσκος που έγραψε για άλλον τραγουδιστή πλην του ιδίου. Το 1994 επέστρεψε με το «Για Πούλημα Λοιπόν!», πάλι με στίχους και ερμηνεία δική του.

Το 1999 ο Δήμος Μούτσης συνεργάστηκε ξανά με τον Δημήτρη Μητροπάνο και τη Δήμητρα Γαλάνη σε μια μεγάλη συναυλία στο Ηρώδειο, στην οποία τραγούδησαν μαζί παλαιότερες και νεότερες επιτυχίες του μεγάλου δημιουργού.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News