Ενα αρχαίο νόμισμα που είχε θεωρηθεί πλαστό, αλλά τελικά φαίνεται πως είναι γνήσιο, αποτελεί απόδειξη της ύπαρξης ενός ρωμαίου αυτοκράτορα για τον οποίο οι ιστορικοί πίστευαν πως δεν υπήρξε ποτέ.

Ο 3ος μ.Χ. αιώνας ήταν μια ταραγμένη περίοδος για τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, καθώς είχε να αντιμετωπίσει την αναδιοργανωμένη Περσία στα ανατολικά και τις φυλές των παραδουνάβιων περιοχών στα βόρεια σύνορά της. Η αποδυναμωμένη οικονομικά και με πολλά εσωτερικά προβλήματα Ρώμη είχε υποστεί βαριές ήττες από τον περσικό στρατό. Η κατάσταση γινόταν ολοένα και πιο χαοτική από τις απόπειρες σφετεριστών του θρόνου να τον κατακτήσουν, είτε με στρατιωτικές επιχειρήσεις είτε προκαλώντας εξεγέρσεις σε περιφερειακές περιοχές της αυτοκρατορίας.

Ενα όνομα που φιγουράρει στα ιστορικά αρχεία ως σφετεριστής ήταν εκείνο του Σπονσιανού, ο οποίος έδρασε κάπου στα μέσα του 3ο μ.Χ. αιώνα. Σε ένα χρυσό νόμισμα που εντοπίστηκε το 1713 στην Τρανσυλβανία εικονιζόταν ο Σπονσιανός. Και εφόσον στα νομίσματα που έκοβαν οι ρωμαίοι αυτοκράτορες κατά τη βασιλεία τους εικονίζονταν οι ίδιοι, γινόταν φανερό ότι ο Σπονσιανός είχε καταφέρει τελικά να ανεβεί στον θρόνο.

Αρχικά, το νόμισμα θεωρήθηκε γνήσιο, όμως στα μέσα του 19^ου αιώνα ειδικοί αποφάνθηκαν πως ήταν δημιούργημα παραχαρακτών, με αποτέλεσμα οι ιστορικοί να αρχίσουν να αμφισβητούν όχι μόνο το ότι ο Σπονσιανός είχε κατακτήσει τον ρωμαϊκό θρόνο, αλλά ακόμα και την ίδια την ύπαρξή του ως φυσικού προσώπου.

Η ανακάλυψη και η θεωρία

Οπως αναφέρει σε δημοσίευμά του το BBC, ερευνητική ομάδα με επικεφαλής επιστήμονες του University College London ζήτησε το νόμισμα από το Μουσείο Hunterian της Γλασκόβης, όπου βρίσκεται, για να πραγματοποιήσει μια νέα μελέτη. Χρησιμοποιώντας ένα προηγμένο και πολύ ισχυρό τηλεσκόπιο, οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι το νόμισμα είναι γνήσιο. Η χημική ανάλυση που έκαναν στη συνέχεια επιβεβαίωσε την ηλικία του. Συγκεκριμένα, πιστεύεται πως κυκλοφόρησε τον 3ο μ.Χ. αιώνα.

«Αυτό που ανακαλύψαμε ήταν ένας αυτοκράτορας που θεωρούνταν ανύπαρκτο πρόσωπο και οι ειδικοί τον είχαν διαγράψει. Εμείς, όμως, πιστεύουμε ότι υπήρξε και έπαιξε τον δικό του ρόλο στην Ιστορία», αναφέρει ο καθηγητής Πολ Πίρσον, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας, τα ευρήματα της οποίας που δημοσιεύθηκαν στην επιθεώρηση «PLOS 1».

Το ερώτημα που προκύπτει πλέον είναι ποιος ήταν τελικά αυτός ο Σπονσιανός. Την επίμαχη χρονική περίοδο, εκτός από τα προβλήματα με τους Πέρσες και τις παραδουνάβιες φυλές, η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία μαστιζόταν επίσης από εμφύλιο πόλεμο, αλλά και μια πανδημία, συνθήκες που προκαλούσαν πολλαπλούς τριγμούς στο όλο οικοδόμημα.

Οι ερευνητές εκτιμούν ότι ο Σπονσιανός ήταν στρατιωτικός διοικητής στη Δακία, μια περιοχή νότια του Δούναβη, που αποτελούσε συνοριακή γραμμή της αυτοκρατορίας εκείνη την εποχή. Σύμφωνα με τη θεωρία που ανέπτυξαν οι ερευνητές, κάποια γεγονότα ώθησαν τον Σπονσιανό στο να αυτοανακηρυχθεί αυτοκράτορας γύρω στο 260 μ.Χ. και να προχωρήσει στην αυτονόμηση της Δακίας από την υπόλοιπη αυτοκρατορία.

Η αυτονόμηση έγινε πιθανώς για να προστατευθούν ο τοπικός πληθυσμός και οι στρατιωτικές δυνάμεις από το χάος που επικρατούσε στην υπόλοιπη ρωμαϊκή επικράτεια. Αν πράγματι έλαβε χώρα η αυτονόμηση ώστε να λειτουργήσει η τοπική οικονομία, ο Σπονσιανός έπρεπε να κόψει νομίσματα, όπως αυτό που μελέτησαν οι ερευνητές. Γι’ αυτό, άλλωστε, δεν έχει πανομοιότυπα χαρακτηριστικά με τα υπόλοιπα αυτοκρατορικά ρωμαϊκά νομίσματα.

Η ανακάλυψη, αν τελικά επιβεβαιωθεί, φέρνει στο φως νέα ιστορικά στοιχεία για την περιοχής της Τρανσυλβανίας και της Ρουμανίας.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News