Ο θρυλικός τούρκος φωτογράφος Αρά Γκιουλέρ έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 90 ετών. Ο μύθος θέλει τους πραγματικά σπουδαίους φωτογράφους να φεύγουν πάντα πλήρεις ημερών, ίσως επειδή αυτή η αέναη εκγύμναση μυαλού και βλέμματος παρατείνει τη διαμονή τους σε αυτόν τον παράξενο κόσμο.

Τον αποκαλούσαν «Eye of Istanbul» (Το μάτι της Κωνσταντινούπολης), έτσι ήταν γνωστός στον κόσμο του φωτορεπορτάζ, επειδή κατόρθωσε να συλλάβει με τον φακό του την καθημερινή ζωή της πολύβουης αυτής πόλης, μέσα από τα ασπρόμαυρα κάδρα του. Η κληρονομιά του Γκιουλέρ αποτυπώνει την Τουρκία από τη δεκαετία του ’50 ως τη δεκαετία του ’70, πάντα με την Κωνσταντινούπολη να έχει εξέχουσα θέση.

Ο ίδιος, παρομοίαζε τον εαυτό του με ιστορικό που έχει καταγράψει τη ζωή των ανθρώπων και τα σημαντικότερα γεγονότα για περισσότερο από μισόν αιώνα. «Ο φωτογράφος έχει ένα σημαντικό προνόμιο σε σχέση με τον ιστορικό. Γράφει την ιστορία μέσα από εικόνες, ακριβώς τη στιγμή που συμβαίνει. Δεν χρειάζεται καν να περιμένει» είχε πει κάποτε σε συνέντευξή του.

Σύνθετος χαρακτήρας, οξυδερκής και πνευματώδης παρατηρητής, έγινε γνωστός για την αποτύπωση της ζωής των ανθρώπων και των σημαντικών ιστορικών γεγονότων μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, έκανε διεθνή καριέρα για περισσότερα από εξήντα χρόνια και έχει δημιουργήσει περισσότερες από ένα εκατομμύριο φωτογραφίες. Ηταν εξίσου καλός και στην αποτύπωση των καθημερινών, ανθρώπινων στιγμών, αλλά και στα πορτρέτα διάσημων προσωπικοτήτων. Ο Πάμπλο Πικάσο, ο Αλφρεντ Χίτσκοκ, η Σοφία Λόρεν, η Μαρία Κάλας, ο Φεντερίκο Φελίνι και ο Ουίνστον Τσόρτσιλ ήταν μερικές μόνο από τις προσωπικότητες που χάρισαν στον Γκιουλέρ μία αξέχαστη πόζα τους.

Το δαιδαλώδες αρχείο του δεν άνοιξε ποτέ σε μελετητές, αλλά παραμένει στοιβαγμένο σε κουτιά στο γραφείο του. Αλλη μία απόδειξη ότι ο Γκιουλέρ ήταν ένας ποιητής, και όχι ένας μαθηματικός της εικόνας. Αφηνε πράγματα στην τύχη, δεν τον ενδιέφερε η υστεροφημία του, όσο το εδώ και τώρα.

Ο Γκιουλέρ λάτρεψε τους απλούς ανθρώπους της Κωνσταντινούπολης και τους φωτογράφισε με έναν μοναδικό τρόπο, σαν να ήταν εξίσου σημαντικοί με την Κάλας και τον Πικάσο.

«Το να είσαι κάτοικος της Κωνσταντινούπολης είναι στάση και τρόπος ζωής. Γιατί η Κωνσταντινούπολη υπήρξε το κέντρο και το χωνευτήρι τριών αληθινών αυτοκρατοριών. Δεν μοιάζει με καμία άλλη πόλη του κόσμου. Είναι κρίμα που οι νεότερες γενιές δεν μπορούν να νιώσουν αυτόν τον τρόπο ζωής που έχει χαθεί» είχε πει χαρακτηριστικά.

Η καριέρα του Γκιουλέρ ως φωτορεπόρτερ ξεκίνησε το 1950 στην ημερήσια εφημερίδα Yeni ενώ συνέχισε στην Hürriyet. Το 1958 έγινε ανταποκριτής στην Τουρκία για το περιοδικό Time-Life και στη συνέχεια συνεργάστηκε με περιοδικά και εφημερίδες όπως το Stern, το Paris March και οι Sunday Times του Λονδίνου.

Το 1961 έγινε επικεφαλής του τμήματος φωτογραφίας του αραβικού περιοδικού Hayat. Την ίδια χρονιά προσελήφθη από το κορυφαίο πρακτορείο Magnum. Ο Αρά Γκιουλέρ ήταν ο πιο γνωστός τούρκος φωτογράφος και ο πρώτος Τούρκος που έγινε μέλος της Αμερικανικής Ενωσης Φωτογράφων.

Πέρα και πάνω απ’ όλα, σε έκανε να βλέπεις χιλιάδες χρώματα μέσα από τις ασπρόμαυρες εικόνες του.

Σε μία εποχή κατά την οποία όλοι έχουν γίνει «φωτογράφοι» του Instagram, καλό είναι, πότε πότε, να ανατρέχουμε σε τόσο σπουδαίους δημιουργούς. Για επιστροφή στην ταπεινότητα, αλλά και για έμπνευση.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News