Μέρα με τη μέρα, το Χόλιγουντ πασχίζει να βγάλει από πάνω του το στίγμα που ακούει στο όνομα Χάρβεϊ Γουάινσταϊν. Μετά τον λαμπερό περίγυρό του που τον αποκήρυξε, τη γυναίκα του που τον εγκατέλειψε και την ίδια του την εταιρεία που του έκλεισε την πόρτα, ήρθε και η Αμερικανική Ακαδημία Κινηματογράφου, που απονέμει τα βραβεία Όσκαρ, να τον διαγράψει από μέλος της .
Ο κατηγορούμενος από περίπου 30 γυναίκες -ανάμεσά τους διάσημες ηθοποιοί- για σεξουαλική παρενόχληση, επίθεση ή ακόμα και βιασμό, αναζητεί τη σωτηρία σε ειδικό «κέντρο σεξουαλικής θεραπείας», τα χτυπήματα όμως που δέχεται από τον κόσμο του Χόλιγουντ θα μείνουν χαραγμένα για πάντα στο πρόσωπό του. Ο ίδιος ο Γουάινσταϊν δεν έχει κάνει καμία δημόσια εμφάνιση μετά το ξέσπασμα του σκανδάλου. Σε βίντεο που μεταδόθηκε από το ABC δηλώνει ότι «δεν είμαι καλά, αλλά προσπαθώ» να γίνω καλύτερα. «Πρέπει να ζητήσω βοήθεια. Ξέρετε, όλοι κάνουμε λάθη», εμφανίζεται να λέει, αν και αρχικά είχε ισχυριστεί ότι οι σεξουαλικές επαφές που είχε με τα θύματά του ήταν «συναινετικές».
Η Ακαδημία των Όσκαρ συνεδρίασε εκτάκτως για το θέμα Γουάινσταϊν και αποφάσισε την αποβολή του «με πλειοψηφία άνω των δύο τρίτων που απαιτείται» από τον σχετικό κανονισμό.
«Όχι μόνο παίρνουμε αποστάσεις από κάποιον που δεν δικαιούται τον σεβασμό των συναδέλφων του αλλά στέλνουμε και ένα μήνυμα για να τονίσουμε ότι έλαβε τέλος η εποχή της εσκεμμένης άγνοιας και της επονείδιστης συνενοχής απέναντι σε συμπεριφορές σεξουαλικής επίθεσης και παρενόχλησης στον χώρο εργασίας στη βιομηχανία μας», αναφέρουν τα μέλη της Ακαδημίας στην ανακοίνωσή τους.
Σύμφωνα με το Variety και το The Hollywood Reporter, στα 90 χρόνια ύπαρξης του θεσμού μόνο ένα μέλος του έχει διαγραφεί, ο Κάρμαϊν Κάριντι, ο οποίος επέτρεψε να αναρτηθούν στο Διαδίκτυο απόρρητες κόπιες ταινιών.
Λίγο μετά την ανακοίνωση της Αμερικανικής Ακαδημίας Κινηματογράφου, η ηθοποιός Μία Φάροου, που είναι μητέρα της Ρόναν Φάροου, συντάκτριας του άρθρου στον New Yorker για τον Γουάινσταϊν, δήλωσε υπερήφανη για την Ακαδημία των Όσκαρ. «Ο Χάρβεϊ Γουάινσταϊν είναι εκτός. Υπάρχουν και άλλοι, αλλά ελπίζουμε ότι θα δούμε το τέλος μιας εποχής», έγραψε στο Twitter η Φάροου.
Το θέμα Γουάινσταϊν απασχόλησε και το συνδικάτο των παραγωγών του Χόλιγουντ το οποίο σε συνεδρίασή του εξέτασε το ενδεχόμενο να λάβει «πειθαρχικά μέτρα» εναντίον του. Την ίδια ώρα η Βρετανική Ακαδημία Κινηματογράφου ανέστειλε τη συμμετοχή του, χωρίς όμως να τον διαγράψει.
Θύμα του και η «bond girl» Εύα Γκριν
Πέντε ηθοποιοί τον έχουν κατηγορήσει ανοικτά για βιασμό, μεταξύ αυτών η Άζια Αρτζέντο και η Ρόουζ ΜακΓκόουαν. Η Αντζελίνα Τζολί, η Γκουίνεθ Πάλτροου, η Μίρα Σορβίνο, η Λεά Σεϊντού, η Ζουντίτ Γκοντρές, η Άσλεϊ Τζαντ, η Ροζάνα Αρκέτ είναι ορισμένες μόνο από τις ηθοποιούς που έσπασαν τη σιωπή τους τις τελευταίες ημέρες και αναφέρθηκαν στις επιθέσεις που δέχθηκαν από τον Γουάινσταϊν, μια συμπεριφορά η οποία διαρκούσε δεκαετίες και έμοιαζε να είναι ευρέως γνωστή στο Χόλιγουντ, χωρίς όμως κανείς να τολμά να βγει και να μιλήσει.
Την Παρασκευή, η γαλλίδα ηθοποιός Μαρλέν Ζομπέρ αποκάλυψε ότι η κόρη της, Εύα Γκριν, που έγινε ευρύτερα γνωστή μέσα από το ρόλο της ως «κορίτσι του Τζέιμς Μποντ» στην ταινία «Casino Royale, είχε «πέσει θύμα του φρικτού αυτού άνδρα».
Σε δήλωσή της η ίδια η ηθοποιός επιβεβαίωσε ότι σε συνάντησή τους στο Παρίσι ο Γουάινσταϊν «της είχε ριχτεί» και εκείνη τότε τον είχε απωθήσει χωρίς να δοθεί συνέχεια στο θέμα. Όπως είπε, το περιστατικό την άφησε σοκαρισμένη και αηδιασμένη. Η μητέρα της ωστόσο ισχυρίστηκε ότι ο παραγωγός απειλούσε την κόρη της να την καταστρέψει επαγγελματικά.
Η Εύα Γκριν χαιρέτισε το θάρρος και την τόλμη των γυναικών που βγήκαν να μιλήσουν για τις επιθέσεις του Γουάινσταϊν, σπεύδοντας να επισημάνει πως θα πρέπει όλοι να αναγνωρίσουν ότι η συγκεκριμένη περίπτωση δεν είναι η μοναδική στον κόσμο του Χόλιγουντ.
Ο Γουάινσταϊν από την πλευρά του επιμένει ότι όλες οι συνευρέσεις για τις οποίες κατηγορείται ήταν συναινετικές.
Από «θεός», παρίας του Χόλιγουντ
Μετά τις πρώτες αποκαλύψεις των New York Times στις 5 Οκτωβρίου, ο παραγωγός είδε όσους τον στήριζαν να τον εγκαταλείπουν: το διοικητικό συμβούλιο της εταιρίας του, The Weinstein Company, η σύζυγός του, σχεδιάστρια μόδας Τζορτζίνα Τσάπμαν, ο λαμπερός περίγυρός του που άλλοτε τον επευφημούσε.
Μέσα σε μία εβδομάδα, από «θεός του Χόλιγουντ», ο 65χρονος Γουάινσταϊν μετατράπηκε σε πραγματικό παρία.
Ο Χάρβεϊ Γουάινσταϊν και ο αδελφός του Μπομπ είχαν προταθεί για 341 βραβεία Όσκαρ και έχουν κερδίσει 81 στη διάρκεια της καριέρας τους στις εταιρείες παραγωγής ταινιών Miramax και The Weinstein Company (TWC). Ο ίδιος ο Γουάινσταϊν είχε προταθεί δύο φορές και κέρδισε το Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας ως παραγωγός του «Ερωτευμένος Σαίξπηρ» το 1999.
Οι πορείες του Χάρβεϊ και του Μπομπ είναι αλληλένδετες. Τα δύο αδέλφια γεννήθηκαν τη δεκαετία του 1950 και μεγάλωσαν στο Κουίνς της Νέας Υόρκης. Αφού εργάστηκαν σε συναυλίες ροκ μουσικής, αποφάσισαν να επενδύσουν στον κινηματογράφο με δική τους εταιρία παραγωγής στα τέλη της δεκαετίας του 1970, θέλοντας να δώσουν ευκαιρίες σε νέους κινηματογραφιστές. Ιδρυσαν τη Miramax, ονομάζοντάς την έτσι προς τιμήν των γονιών τους, Μίριαμ και Μαξ.
21 Μαρτίου 1999. Λος Αντζελες: Η 71η τελετή απονομής των Οσκαρ πλησιάζει στο τέλος. Ο Χάρισον Φορντ ετοιμάζεται να δώσει το χρυσό αγαλματίδιο για την καλύτερη ταινία. Ανάμεσα στις υποψήφιες ξεχωρίζουν ορισμένα μεγάλα ονόματα, όπως “Η Λεπτή Κόκκινη Γραμμή” του Τέρενς Μάλικ, “Η διάσωση του στρατιώτη Ράιαν” του Στίβεν Σπίλμπεργκ.
Κατά τη διάρκεια της βραδιάς και προς έκπληξη όλων, μια άλλη ταινία σαρώνει τα βραβεία. O “Ερωτευμένος Σαίξπηρ” απέσπασε έξι βραβεία, μεταξύ τους αυτό του καλύτερου α΄ γυναικείου ρόλου για την Γκουίνεθ Πάλτροου, του καλύτερου β΄ γυναικείου ρόλου για την Τζούντι Ντεντς, του καλύτερου πρωτότυπου σεναρίου. Και φυσικά το έβδομο ‘Οσκαρ καλύτερης ταινίας. Στη σκηνή, οι παραγωγοί της ταινίας του Τζον Μάντεν χαμογελούν. Ανάμεσά τους ο Χάρβεϊ Γουάινσταϊν. Το αφεντικό της Miramax είναι στην κορυφή του Χόλιγουντ. Ο “Θεός”, όπως τον αποκάλεσε η Μέριλ Στριπ στη βραδιά για τις Χρυσές Σφαίρες το 2012, βασιλεύει στην Πόλη των Αγγέλων.
Τη δεκαετία του 1990, τα ‘Οσκαρ και οι Χρυσές Σφαίρες «πέφτουν βροχή» για τις ταινίες της Miramax.
Το 2012 το Time τον περιλαμβάνει στη λίστα των 100 προσωπικοτήτων με τη μεγαλύτερη επιρροή στον κόσμο. «Μπορεί να είναι ο χειρότερος εφιάλτης σας και ο στενότερος φίλος σας», έγραφε τότε ο Τζόνι Ντεπ στο αμερικανικό περιοδικό.
Σε συνέντευξή του στο Hollywood Reporter ο Μπομπ Γουάινσταϊν είπε ότι γνώριζε πως ο αδελφός του είχε αδυναμία στις γυναίκες, όμως αγνοούσε την έκταση της «αρρωστημένης και διεφθαρμένης» συμπεριφοράς του.
Τα βραβεία που συχνά κέρδιζε έπειτα από μια ιδιαίτερα επιθετική προώθηση των ταινιών του, ήταν σημείο-κλειδί της φαινομενικά ανίκητης προσωπικότητας του Γουάινσταϊν και της «βασιλικής» εξουσίας που απολάμβανε σε σημείο ώστε τα θύματά του να φοβούνται να τον κατηγορήσουν για κακοποίηση και να ενδίδουν στις προτάσεις του.
«Όλοι γνώριζαν ότι αν παίζεις σε μια ταινία του Χάρβεϊ, είναι πολύ πιθανό να προταθείς ή να κερδίσεις Όσκαρ», σχολιάζει ο Σάσα Στόουν ιδρυτής και εκδότης του AwardsDaily.com, ενός ιστότοπου που καταγράφει τα κινηματογραφικά βραβεία από το 1999. «Είναι αρρωστημένο να είσαι σε μια βιομηχανία όπου αυτό ήταν μέσο που χρησιμοποιούνταν για να εξαναγκαστούν οι γυναίκες».
Ο Γουάινσταϊν ωστόσο δεν είναι παρά «η κορυφή του παγόβουνου», επιμένει ο ηθοποιός και σκηνοθέτης Ρομπ Σνάιντερ σε βίντεο που αναρτήθηκε στον ιστότοπο ΤΜΖ.
Κατά δήλωσή του ο ίδιος είχε παρενοχληθεί σεξουαλικά από έναν διάσημο σκηνοθέτη όταν ήταν νέος. «Οι ηθοποιοί, οι γυναίκες περισσότερο από τους άνδρες, είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι. Χρειάζονται έναν ατζέντη και οι ατζέντηδες είναι επίσης σιχαμεροί. Οι υπεύθυνοι διανομής των ρόλων, οι παραγωγοί, οι σκηνοθέτες, συμβαίνει παντού στη βιομηχανία».
Και πολιτικό σκάνδαλο;
Το σκάνδαλο γίνεται όλο και πιο εκκωφαντικό λαμβάνοντας και πολιτικές προεκτάσεις, καθώς ο Γουάινσταϊν χρηματοδοτούσε επί χρόνια τους Δημοκρατικούς (περίπου 1,4 εκατομμύρια δολάρια από το 1990, σύμφωνα με το Center for Responsive Politics). Η Χίλαρι Κλίντον δήλωσε «σοκαρισμένη και απογοητευμένη», ο Μπαράκ και η Μισέλ Ομπάμα «αηδιασμένοι», στη αγωνία να αντιμετωπίσουν τον τυφώνα Χάρβεϊ Γουάινσταϊν.
Θα γίνει ταινία η ιστορία του;
Και μπορεί για τον κόσμο του Χόλιγουντ, αλλά και την ίδια την εταιρεία του The Weinstein Company, να θεωρείται σήμερα απόβλητος, ο ίδιος όμως ίσως και να μπορέσει να συνεχίσει την καριέρα του ως παραγωγός. Άλλωστε το Χόλιγουντ έχει μακρά ιστορία δίνοντας άφεση αμαρτιών σε μεγάλους παραβάτες του νόμου και σε καταχραστές της θέσης τους.
Γιατί «το Χόλιγουντ αγαπά αυτές τις ιστορίες θεραπείας, αγαπά αυτούς του χαρακτήρες που ήταν κακοί και μετά, με οποιαδήποτε μέσα, γίνονται καλοί ξανά», εξηγεί η Κόρτνεϊ Άμπραμς, δικηγόρος στο γραφείο Χέλμερ Φρίντμαν που εξετάζει υποθέσεις διακρίσεων και παρενοχλήσεων στον εργασιακό χώρο.
Ο ίδιος ο Γουάινσταϊν φαίνεται να συμφωνεί. Μια ημέρα πριν βγουν στο φως οι αποκαλύψεις από τους New York Times, σχολίαζε σε ανακοίνωσή του πως «η ιστορία ακούγεται τόσο καλά που θέλω να αγοράσω τα κινηματογραφικά δικαιώματα αν γίνει ταινία».
Ακολουθήστε το Protagon στο Google News