Την εικόνα ενός προέδρου που έσπευδε να ικανοποιεί τα αιτήματα άλλων ηγετών -ή να ζητά από αυτούς διευκολύνσεις- περιγράφει το βιβλίο του Τζον Μπόλτον για τον Ντόναλντ Τραμπ, χωρίς να λείπουν οι αναφορές στη στενή σχέση του αμερικανού προέδρου με τον τούρκο ομόλογό του.
Φαίνεται ότι ο Ταγίπ Ερντογάν ήταν αυτός που είχε ζητήσει από τον ένοικο του Λευκού Οίκου να παρέμβει για μια υπόθεση που αφορούσε την Τουρκία, αλλά και τον ίδιο, γράφει ο Guardian.
Ζητήματα εξωτερικής και οικονομικής πολιτικής, συνεχείς επαφές: η γραμμή επικοινωνίας μεταξύ των δύο ηγετών ήταν πάντα ανοιχτή και οι διευκολύνσεις στο πρόγραμμα. Αν και ο Τραμπ φαινόταν να υποκύπτει στα αιτήματα του ομολόγου του από την Τουρκία, υπάρχει μια σειρά ζητημάτων όπως η έκδοση του ισλαμιστή κληρικού Φετουλάχ Γκιουλέν, τον οποίο ο Ερντογάν κατηγορεί για το αποτυχημένο πραξικόπημα του 2016, ή η συνέχιση της έρευνας για τη Halkbank που έμεναν σαν σκιές σε μια γενικά επωφελή σχέση.
Ο Μπόλτον, πρώην σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας των ΗΠΑ, ισχυρίζεται μεταξύ άλλων στο βιβλίο του ότι το 2018 ο Ερντογάν έστειλε στον Τραμπ ένα σημείωμα στο οποίο επέμενε ότι η Halkbank δεν είχε σχέση με όσα ήταν υπό διερεύνηση σε βάρος της.
Μπόλτον: Ο Ερντογάν είναι ένας Μουσολίνι
Το βιβλίο του Τζον Μπόλτον δεν περιορίζεται στις περιγραφές για τις υπόγειες διευκολύνσεις του προέδρου των ΗΠΑ προς τον τούρκο ομόλογό του. Ο πολύπειρος αξιωματούχος, ένα από τα «γεράκια» της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής, προχωρά και σε κρίσεις για τον Ταγίπ Ερντογάν. Κρίσεις καθόλου κολακευτικές.
«Το τηλεφώνημα του Ερντογάν ήταν μια εμπειρία. Ακούγοντάς τον (πάντα με διερμηνεία) έμοιαζε σαν τον Μουσολίνι που μιλούσε από τα μπαλκόνια της Ρώμης, εκτός από το ότι ο Ερντογάν μιλούσε με αυτόν τον τόνο και την ένταση από το τηλέφωνο. Σαν να έδινε διάλεξη πάνω από το προεδρικό γραφείο», γράφει για μία από τις πολλές τηλεφωνικές επικοινωνίες των δύο ηγετών.
Σε άλλο σημείο επαναλαμβάνει τον χαρακτηρισμό δικτάτορας: «Ηθελα να ενημερώσω τον υπουργό Δικαιοσύνης Γουίλιαμ Μπαρ για την τάση του Τραμπ να κάνει προσωπικές χάρες σε δικτάτορες που συμπαθούσε, όπως στις ποινικές υποθέσεις της Halkbank, της ZTE, πιθανόν της Huawei και ποιος ξέρει ποιες άλλες».
Η τράπεζα, μια από τις μεγαλύτερες στην Τουρκία, ερευνάται από τις αμερικανικές Αρχές από 2013 για τις κατηγορίες ότι «ξέπλυνε» μέχρι και 20 δισ. δολάρια για να αποφύγει τις αμερικανικές κυρώσεις το Ιράν. Τούρκοι αξιωματούχοι φέρονται να έκαναν εξαγωγές χρυσού μέσω των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων προς την Τεχεράνη, σε αντάλλαγμα για ιρανικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο.
Από την πλευρά του ο Ερντογάν ισχυριζόταν ότι η υπόθεση της Halkbank είναι πολιτικά υποκινούμενη για να βλάψει τον ίδιο (συνδέεται με την υπόθεση και ο γαμπρός του, Μπεράτ Αλμπαϊράκ) και να αποδυναμώσει την Τουρκία.
Για αυτή την υπόθεση, «ο Τραμπ είπε στον Ερντογάν ότι θα το φροντίσει, εξηγώντας ότι οι εισαγγελείς στη Νέα Υόρκη (που ασχολούνταν με την υπόθεση) δεν ήταν δικοί του, αλλά του Ομπάμα. Το πρόβλημα αυτό θα διορθωθεί μόλις τους αντικαταστήσει με δικούς του», γράφει ο Μπόλτον στον βιβλίο του.
Μερικούς μήνες αργότερα, τον Απρίλιο του 2019, ο Τραμπ ζήτησε στην πράξη από τον υπουργό Οικονομικών Στιβ Μνούτσιν και τον υπουργό Δικαιοσύνης Γουίλιαμ Μπαρ να ικανοποιήσουν το αίτημα του Ερντογάν να μην υπάρξουν κυρώσεις στην Halkbank.
Οι αναφορές του Μπόλτον για την ευθεία – και προφανώς αντισυνταγματική – παρέμβαση του προέδρου στη Δικαιοσύνη δεν πέρασαν απαρατήρητες από τους γερουσιαστές. Καλούν μάλιστα τον Μπόλτον να καταθέσει πληροφορίες και στη Γερουσία.
Δύο πρόσωπα από τον στενό κύκλο του Ερντογάν, ο επιχειρηματίας Ρεζά Ζαράμπ και ο υποδιοικητής της τράπεζας Μεχμέτ Αλία έχουν ήδη καταδικαστεί στις ΗΠΑ.
Ο Ζαράμπ μάλιστα εργαζόταν από τον Πύργο Τραμπ στην Κωνσταντινούπολη ενώ είχε ζητήσει να τον εκπροσωπήσει νομικά ο Ρούντολφ Τζιουλιάνι, πρώην δήμαρχος Νέας Υόρκης και έμπιστος του Τραμπ. Ο Τζουλιάνι είχε μάλιστα προσπαθήσει να ανταλλάξει τον Ζαράμπ με τον πάστορα Μπράνσον, η κράτηση του οποίου είχε επιδεινώσει τις αμερικανοτουρκικές σχέσεις.
Ακολουθήστε το Protagon στο Google News