Βυρσοδεψεία Καραμανλή: στη μέση του πουθενά. Είναι ένας παλιός βιομηχανικός χώρος, στη Σίνδο έξω από τη Θεσσαλονίκη κι έχει γίνει χώρος φιλοξενίας προσφύγων από τη Συρία. Δίπλα στο ποτάμι, περιτριγυρισμένο από έλη και χωράφια, έρημες εκτάσεις, κάποια κτίρια φαντάσματα. «Δεν περνάει το λεωφορείο από εδώ. Πρέπει να πληρώσουμε 20 ευρώ ταξί για να πάμε στη Θεσσαλονίκη», μας λέει ένας από τους πρόσφυγες. Οι 600 πρόσφυγες του «Καραμανλή» έχουν κάνει επανειλημμένως διαμαρτυρίες γι αυτό, κι έχουν απόλυτο δίκιο. «Εδώ και 4 μέρες κάνουμε συμπαράσταση, δεν έχουμε ούτε εμείς στη Θεσσαλονίκη λεωφορεία», του λέμε κι εμείς και του εξιστορούμε τα δικά μας χάλια.

Λίγο νωρίτερα, μας έλεγε ότι του αρέσει η Ελλάδα, αλλά δεν είναι τόπος στον οποίο θέλει να μείνει, γιατί είναι πολύ ακριβή κι οι μισθοί πολύ χαμηλοί. Έχει κάνει τα χαρτιά του, πέρασε την πρώτη συνέντευξη για το relocation σε χώρα της Κεντρικής, Βόρειας ή Δυτικής Ευρώπης, κι εύχεται να γίνει δεκτός στην Ελβετία κι όχι στην Ισπανία, «κι εκεί τα ίδια είναι όπως εδώ!», λέει με συστολή. Είναι 27 ετών, σπούδαζε στη Συρία, θέλει να γίνει ζωγράφος κι είναι ελεύθερος.

Ελεύθεροι, επίσης, φοιτητές ή απόφοιτοι Ανωτάτων Σχολών είναι πολλοί ακόμη νέοι άνδρες πρόσφυγες που βρίσκονται εγκλωβισμένοι στην Ελλάδα. Δες λίγο το σκηνικό: είσαι 20κάτι, δεν έχεις να κάνεις τίποτε όλη μέρα, δεν ξέρεις πού θα είναι η επόμενη μέρα σου, και δεν έχεις καθόλου κοινωνικές επαφές πέραν του μικρόκοσμου του κέντρου φιλοξενίας στο οποίο μένεις. Δεν υπάρχουν γυναίκες για να γνωρίσεις, να φλερτάρεις, να κάνεις σχέση και δεν έχεις την παραμικρή ιδέα πότε θα υπάρξουν.

Τέτοιες κι ακόμη πολλές παρόμοιες έκανε η Ολλανδέζα φωτογράφος Γκουέν Βερσλούις, η οποία βρέθηκε ως εθελόντρια της ΜκΟ Swisscross την άνοιξη στη Σίνδο. Θέλησε να κάνει ένα φωτογραφικό project που λέγεται «Trapped Inside – I am like you». Φωτογράφισε πρόσφυγες, αποκλειστικά άντρες και κυρίως νέους. «Διαπίστωσα ότι οι γυναίκες και τα παιδιά έχουν ξεσηκώσει ένα γιγάντιο κύμα συμπάθειας πανευρωπαϊκά, αλλά οι άντρες είναι στο περιθώριο. Θέλησα, λοιπόν, να ασχοληθώ μαζί τους».

Έπρεπε να κερδίσει την εμπιστοσύνη των «μοντέλων» της, προκειμένου εκείνα να δεχθούν να ποζάρουν όπως τους το ζήτησε. Ετοίμασε τις εικόνες προκειμένου αυτές να τοποθετηθούν σε ένα εντυπωσιακό installation στο χώρο Blue Whale που έχει ετοιμάσει το Swisscross, σε μια αποθήκη απέναντι ακριβώς από το κέντρο φιλοξενίας. Τα «μοντέλα» ήταν εκείνα που τη βοήθησαν να τις τοποθετήσει, χαρούμενα επειδή είχαν μια απασχόληση που τα ευχαριστούσε. «Το προηγούμενο σαββατοκύριακο είχαμε δουλειά κι έκανε πάρα πολλή ζέστη. Ωστόσο, έλεγαν πόσο χαίρονται για αυτό που κάνουν και πόσο καλά νιώθουν».

Ένα ένα, τα «μοντέλα» έρχονται για να ποζάρουν για εμάς. Δείχνουν τη φωτογραφία τους, προσπαθούν να μιμηθούν την πόζα που είχαν την πρώτη φορά ή να κάνουν κάτι εναλλακτικό, γελούν, διασκεδάζουν. Ενώ στην αρχή ήταν επιφυλακτικοί, στη συνέχεια μας πλησίασαν και πόζαραν με μεγάλη ευχαρίστηση. Φαίνεται πως δέχονται ευχάριστα καθετί που μπορεί να σπάσει την αβάσταχτη ρουτίνα που ζουν χωρίς να γνωρίζουν πού θα τους βγάλει.

Το Blue Whale είναι ένας απροσδόκητος χώρος. Η παλιά αποθήκη είναι πεντακάθαρη, ευρύχωρη, φωτεινή και στεγάζει πλήθος δραστηριοτήτων σε μικρογραφία: παιδότοπο, παιδικό σταθμό, μπουτίκ, ραφείο, οδοντιατρείο, καφέ, παιδική βιβλιοθήκη, κουρείο, woman’s space (δεν ήξερα πώς να το μεταφράσω), αλλά και την αποθήκη ρούχων και τροφίμων. Στους πρόσφυγες χορηγούνται καθημερινά 2 κουπόνια κατ’ άτομο, με τα οποία μπορούν να προμηθευτούν είδη που τους χρειάζονται. Υπάρχουν ποδήλατα κι οι μικροί τρελαίνονται να κάνουν βόλτες στην αποθήκη, ενώ άλλοι παίζουν, διαβάζουν ή πίνουν καφέ. Μη φανταστείτε ότι ξοδεύτηκαν χρήματα για να φτιαχτεί: όλα είναι από παλιά κασόνια, κουβέρτες, ξύλα και άλλα παλιά υλικά. Ωστόσο, η καθαριότητα και η μεγάλη διάσταση του χώρου τον κάνουν ευχάριστο.

Οι άντρες ξέρουν ότι έρχεται χειμώνας, ότι οι κουβέρτες που έχουν είναι καλοκαιρινές, ότι η στέγη του πρώην βυρσοδεψείου στάζει κι ότι το μέλλον τους είναι αβέβαιο. Χαμογελούν, αισιοδοξούν, ελπίζουν. Έτσι είναι η ζωή.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News