Πριν από ακριβώς έναν χρόνο, στις 15 Νοεμβρίου του 2017, στους χώρους του οίκου δημοπρασιών Christie’s στη Νέα Υόρκη, ο πίνακας «Salvator Mundi – Ο Σωτήρας του Κόσμου» που αποδίδεται (σύμφωνα με τους περισσότερους ειδικούς) στον θρυλικό Λεονάρντο ντα Βίντσι πέρασε στην Ιστορία ως ο ακριβότερος πίνακας που έχει δημοπρατηθεί ποτέ. Γιατί μετά από 18 λεπτά και 47 δευτερόλεπτα προσφορών από όλον τον κόσμο πουλήθηκε στην αστρονομική τιμή – ρεκόρ των 450,3 εκατομμυρίων δολαρίων.

Οι φήμες σχετικά με την ταυτότητα του νέου ιδιοκτήτη σταμάτησαν να κυκλοφορούν λόγω ενός tweet που αναρτήθηκε, σχεδόν έναν μήνα μετά, από το Αμπου Ντάμπι: ο διάσημος και ένας από τους λιγότερους από είκοσι διασωθέντες πίνακες του Λεονάρντο ντα Βίντσι (ύψους 66 εκατοστών και πλάτους 44) επρόκειτο να αποτελέσει ένα από τα βασικά εκθέματα της μόνιμης συλλογής του Λούβρου της Ανατολής που είχε εγκαινιαστεί τον Οκτώβριο του 2017, στην πρωτεύουσα των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων.

Αλλά έγκυρες πληροφορίες φέρουν ως νέο ιδιοκτήτη του πίνακα τον Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν, τον πρίγκιπα-διάδοχο του θρόνου της Σαουδικής Αραβίας, ο οποίος επέλεξε να δανείσει το πολύτιμο απόκτημά του στο Αμπου Ντάμπι, για να ενισχύσει περαιτέρω την αδελφική συμμαχία μεταξύ των δύο μοναρχιών της Αραβικής Χερσονήσου. Σύμφωνα με τον επίσημο προγραμματισμό του μουσείου, τα αποκαλυπτήρια του έργου επρόκειτο να πραγματοποιηθούν φέτος στις 8 Σεπτεμβρίου. Εντελώς αναπάντεχα, ωστόσο, μόλις πέντε ημέρες πριν από την προγραμματισμένη τελετή, εκπρόσωπος του μουσείου ανακοίνωσε πως τα εγκαίνια της έκθεσης της αφιερωμένης στον αναγεννησιακό δημιουργό αναβάλλονται επ’ αόριστον.

Από τότε η τύχη της προσωπογραφίας του Ιησού Χριστού που φέρεται να ζωγράφισε πριν από περισσότερα από 500 χρόνια ο Λεονάρντο, αγνοείται. Από το Λούβρο του Άμπου Ντάμπι δεν υπάρχει καμιά επίσημη ενημέρωση ενώ αίσθηση προκάλεσε και το γεγονός ότι στα δελτία Τύπου που εκδόθηκαν με αφορμή τη συμπλήρωση ενός έτους λειτουργίας του μουσείου δεν υπήρχε καμία αναφορά στο έργο, όπως δεν υπάρχει καμιά αναφορά ούτε στο πρόγραμμα των εκδηλώσεων που έχουν προγραμματιστεί για τη διετία 2019 -2020.

Αλλά και στο Παρίσι τα στόματα είναι κλειστά και επικρατεί και εκεί έντονη ανησυχία. Γιατί ο «Σωτήρας του Κόσμου» αναμένεται να αποτελέσει ένα από τα βασικά εκθέματα της μεγάλης έκθεσης που διοργανώνεται με αφορμή τη συμπλήρωση 500 χρόνων, το 2019, από το θάνατο του ντα Βίντσι και θα εγκαινιαστεί τον ερχόμενο Οκτώβριο στο Λούβρο. Προς το παρόν, ωστόσο, κανένας δεν γνωρίζει πού ακριβώς βρίσκεται ο πίνακας. Κατά πάσα πιθανότητα στα Εμιράτα δεν έφτασε ποτέ αλλά φαίνεται πως πριν εξαφανιστεί άφησε πίσω του κάποια ίχνη, τα οποία ακολούθησε ο Ντάριο Παπαλάρντο, δημοσιογράφος της ιταλικής La Reppublica.

Σύμφωνα με ρεπορτάζ των New York Times που δημοσιεύτηκε πέρυσι τον Δεκέμβριο, ο οίκος Christie’s συμφώνησε με τον αγοραστή την καταβολή (πέρα από την προκαταβολή) του υψηλότατου αντιτίμου σε έξις δόσεις των 58 εκατομμυρίων δολαρίων εκάστη. Η αποπληρωμή της τελευταίας πραγματοποιήθηκε τον περασμένο Μάιο ενώ σύμφωνα με πηγή της ιταλικής εφημερίδας ο πίνακας έως εκείνη την περίοδο βρισκόταν ακόμα στη Νέα Υόρκη, την οποία εγκατέλειψε στα μέσα Μαΐου έπειτα από την τοποθέτησή του σε ειδικό πλαίσιο για την προστασία του από τις αυξομειώσεις των επιπέδων υγρασίας. Ο προορισμός του, όμως, δεν αποκαλύφθηκε ποτέ. Οι Christie’s εννοείται πως δεν αποκάλυψαν το παραμικρό ενώ κάποιοι υποστηρίζουν ότι ο πίνακας βρίσκεται κάπου στη Μέση Ανατολή. Αλλά υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις ότι ο πίνακας θα μπορούσε να βρίσκεται και στην Ελβετία.

«Στα τέλη του περασμένου Σεπτεμβρίου επικοινώνησε μαζί μου ένας συντηρητής από τη Ζυρίχη, ζητώντας μου πληροφορίες για τον εγκιβωτισμό του έργου. Έπρεπε να συντάξει μια έκθεση για την ασφάλισή του. Αλλά νομίζω πως έως τα μέσα του περασμένου Οκτωβρίου η διαδικασία δεν είχε ολοκληρωθεί», δήλωσε στον ιταλό δημοσιογράφο η Ντάιαν Ντουάιερ Μοντεστίνι, η γυναίκα που ολοκλήρωσε το εξαιρετικά δύσκολο έργο της αποκατάστασης του «Salvator Mundi» και γνωρίζει τον πίνακα καλύτερα από οποιονδήποτε άλλον στον κόσμο.

«Ο Σωτήρας του Κόσμου» θα μπορούσε να βρίσκεται και σε κάποιο από τα «ελεύθερα λιμάνια», ειδικές οικονομικές ζώνες ιδιαίτερα χαμηλής φορολογίας, μεταξύ Ευρώπης και Ασίας, που ειδικεύονται και στην αποθήκευση έργων τέχνης που αλλάζουν χέρια έναντι πολλών εκατομμυρίων. Μεταξύ των διαχειριστών αυτών των «κόμβων τέχνης» στα «ελεύθερα λιμάνια» συγκαταλέγεται και ο ελβετός έμπορος έργων τέχνης Ιβ Μπουβιέ, πρώην κάτοχος του «Salvator Mundi», τον οποίο κατήγγειλε για απάτη ο ρώσος δισεκατομμυριούχος και μετέπειτα αγοραστής του πίνακα Ντμίτρι Ριμπολόβλεφ  ( βρίσκεται επίσης στο στόχαστρο των Αρχών, αφότου συνελήφθη στο Μονακό ως ύποπτος διαφθοράς, απάτης και δωροδοκίας).

Η ιταλίδα συντηρήτρια, ωστόσο, έχει μια δική της θεωρία: «Ο αγοραστής, ο πρίγκιπας Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν, προγραμματίζει μια έκρηξη μουσείων στη Σαουδική Αραβία. Υποπτεύομαι πως για αυτόν τον λόγο αποφάσισε να μην εκτεθεί το έργο στο Αμπου Ντάμπι και να το κρατήσει για τη χώρα του. Δεν έχω αποδεικτικά στοιχεία αλλά μου φαίνεται μια λογική εξήγηση. Και σίγουρα, οι αμφιβολίες όσον αφορά την πατρότητα του έργου δεν σχετίζονται επ’ ουδενί με την ακύρωση της έκθεσης στο Αμπου Ντάμπι», υποστήριξε η Μοντεστίνι, σημειώνοντας πως η κατάσταση περιπλέκεται περαιτέρω εξαιτίας της εμπλοκής του ονόματος του ντε φάκτο ηγέτη της Σαουδικής Αραβίας στη δολοφονία του αντιφρονούντα δημοσιογράφου Τζαμάλ Κασόγκι τον περασμένο Οκτώβριο στο σαουδαραβικό προξενείο της Κωνσταντινούπολης.

Πηγές προσκείμενες σε διπλωματικούς αξιωματούχους των Εμιράτων αποκλείουν το ενδεχόμενο ο πρίγκιπας Σαλμάν να επέλεξε να κρεμάσει την τελευταία στιγμή τα αδέλφια του στο Αμπου Ντάμπι. Άτομο, ωστόσο, που γνωρίζει πολύ καλά την αγορά της τέχνης ισχυρίζεται ότι η δημοπρασία του «Salvator Mundi» πραγματοποιήθηκε όχι εξαιτίας του ενδιαφέροντος των εμπλεκόμενων για το έργο αλλά απλά για να μεταφερθούν τεράστια χρηματικά ποσά σε υπεράκτιους προορισμούς.

Προς το παρόν το μόνο σίγουρο είναι πως ο πίνακας αγνοείται και το μυστήριο συνεχίζεται. «Το χέρι που ζωγράφισε τον “Σωτήρα του Κόσμου” ζωγράφισε και την “Τζοκόντα”. Πρόκειται για ένα εξαιρετικό αριστούργημα που θα έπρεπε να ανήκει σε ολόκληρη την ανθρωπότητα και να μπορούν να το βλέπουν όλοι. Αντιθέτως, το τεράστιο αντίτιμο που καταβλήθηκε για την απόκτησή του το μετέτρεψε σε έπαθλο», υπογράμμισε, καταλήγοντας, η Μοντεστίνι.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News