Σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει στις άλλες δυτικές χώρες, οι ΗΠΑ δεν αντιμετωπίζουν την πανδημία του κορονοϊού ομοθύμως. Το ότι υπάρχει διάσταση απόψεων σε πολιτικό επίπεδο, δηλαδή μεταξύ των Ρεπουμπλικανών και των Δημοκρατικών, είναι γνωστό. Επίσης, αν δεν ήταν, έχει γίνει γνωστό ότι οι δύσκολες συνθήκες και το δεδομένο πλαίσιο του αμερικανικού συστήματος εξουσιών οξύνουν την αντιπαλότητα μεταξύ του Λευκού Οίκου και των κατά τόπους κυβερνητών. Η μάλλον άγνωστη παράμετρος είναι η διάσταση μεταξύ των αστικών πληθυσμών και των κατοίκων της υπαίθρου.

Η απειλή του ιού έγινε αντιληπτή από τους Δημοκρατικούς, ενώ οι Ρεπουμπλικανοί θεώρησαν το όλο θέμα διογκωμένο. Η πιο απλή εξήγηση των διαφορών που παρατηρήθηκαν, γράφει στο Foreign Affairs ο Τζόναθαν Ρόντεν, καθηγητής του Πανεπιστημίου Στάνφορντ, μπορεί να δοθεί με την προεδρική στάση απέναντι στην επιστήμη και τις συνακόλουθες παλινωδίες. (Tα τελευταία κωμικοτραγικά κατορθώματα του Τραμπ, εδώ και εδώ.) Εμπόδιο όμως στη σύγκλιση με σκοπό την καταπολέμηση της πανδημίας είναι και η πολιτική γεωγραφία.

Οι Δημοκρατικοί, ένα κόμμα που ψηφίζουν οι κάτοικοι των πόλεων από την εποχή του New Deal, έχουν ταχθεί υπέρ των συμφερόντων του αστικού πληθυσμού και των ατομικών δικαιωμάτων. Οι Ρεπουμπλικανοί ψηφίζονται από τους κατοίκους των προαστίων και από τους αγρότες. Αναλόγως λοιπόν τα δύο κόμματα προσανατολίζονται και ευαισθητοποιούνται και στην κρίση.

Πολλοί Ρεπουμπλικάνοι αξιωματούχοι μεταφέρουν πιστά στο προσκήνιο της πολιτικής τις απόψεις των ψηφοφόρων τους από τις μη αστικές περιοχές, ενώ η πανδημία πλήττει τις μεγαλουπόλεις. Και μπορεί στα μεγάλα αστικά κέντρα να επιβλήθηκε περιορισμός της κυκλοφορίας και κλείσιμο των επιχειρήσεων, στα προάστια όμως και στα χωριά η ζωή συνεχίστηκε και συνεχίζεται κανονικά, με ανοικτά τα σχολεία, τα μαγαζιά και τα εστιατόρια.

• Ο διαφορετικός τρόπος ζωής αλλά και ενημέρωσης των αστών από τους αγρότες έπαιξε τον ρόλο του στην εντελώς διαφορετική «υποδοχή» της πανδημίας από τον αμερικανικό λαό και τους πολιτικούς αντιπροσώπους του.

Δεδομένου ότι η ομοσπονδιακή κυβέρνηση των ΗΠΑ απέτυχε να αναπτύξει και να διανείμει κιτ δοκιμών τους μήνες μετά την εμφάνιση του ιού στην Κίνα, δεν ήταν δυνατή η ανίχνευση επαφών και η απομόνωση μολυσμένων ατόμων. Η μόνη βιώσιμη στρατηγική ήταν ο τερματισμός της κοινωνικής και οικονομικής δραστηριότητας με τρόπο που ήταν εξαιρετικά δαπανηρός για την οικονομία και ενδεχομένως να αποβεί καθοριστικός για τη σταδιοδρομία των εκλεγμένων αξιωματούχων που θέσπισαν τα εν λόγω μέτρα. Ακόμη και ο Μπιλ ντε Μπλάζιο, ο Δημοκρατικός δήμαρχος Νέας Υόρκης, δυσκολεύτηκε να λάβει τις απαραίτητες αποφάσεις. Ομως, καθώς ο ιός εξαπλωνόταν στις πόλεις, οι αρμόδιοι κυβερνήτες, δήμαρχοι και υπόλοιποι παράγοντες δεν είχαν άλλη επιλογή.

• Η πανδημία, λοιπόν, έχει γίνει ένα επιπλέον ζήτημα στο χάσμα που χωρίζει αστούς και χωρικούς και τα κόμματά τους, ένα επιπλέον πρόβλημα συνοχής δίπλα σε εκείνα της οπλοκατοχής και του ελέγχου της ή της μετανάστευσης.

Επιταγές με μικροπολιτική 

Η τακτική του Τραμπ στην πορεία εξελίχθηκε: άφησε τους Δημοκρατικούς κυβερνήτες, τους δημάρχους και τους υπόλοιπους αυτοδιοικητικούς να εφαρμόσουν τα μη δημοφιλή μέτρα και να εισπράξουν αυτοί το κόστος της οικονομικής επιβράδυνσης ή των θανάτων. Αν και ο Τραμπ έχει διατυμπανίσει την «απόλυτη εξουσία του» στα οικονομικά, κατά την κρίσιμη πρώτη φάση της πανδημίας ενεθάρρυνε τις Πολιτείες να επιλέξουν τις δικές τους πολιτικές μετριασμού της, κρατώντας για τον εαυτό του τις δημοφιλείς πράξεις, όπως είναι η υπογραφή επιταγών και οι συνεντεύξεις Τύπου. (Αλλο θέμα αν στις τελευταίες αποκάλυψε σε όλη την Αμερική και σε όλον τον κόσμο τη βαθιά άγνοιά του σε θέματα κοινής λογικής, όπως δείχνει η ιστορία με τα… ενέσιμα απολυμαντικά.)

Η κατάσταση άλλαξε στο τέλος του Μαρτίου. Η ίωση εξαπλώθηκε και σε μικρότερα μέρη, ημιαστικά ή αγροτικά, και οι τοπικοί αξιωματούχοι αναγκάστηκαν να εφαρμόσουν με καθυστέρηση κάποια ηπιότερη μορφή των περιοριστικών μέτρων που είχαν ληφθεί στις πόλεις, μάλιστα σε περιβάλλον με σημαντικό έλλειμμα σε υποδομές υγείας. Η επέλαση της πανδημίας και σε αυτές τις περιοχές δεν σήμανε όμως και εξαφάνιση των κομματικών αντιπαλοτήτων ή μείωση του χάσματος μεταξύ της πόλης και της επαρχίας.

Οι γεωγραφικές ιδιαιτερότητες (και ό,τι υπάρχει πίσω τους σε επίπεδο κουλτούρας) θα αναδειχθούν σε κρίσιμο παράγοντα όσον αφορά το πώς και πότε θα ανοίξουν πάλι οι επιχειρήσεις. Το πώς θα βαρύνει στη ζυγαριά η όποια επιλογή, της δημόσια υγείας ή της οικονομικής ανάκαμψης, θα καθοριστεί από τη σύγκρουση των πολιτικών αντιλήψεων της πόλης (Δημοκρατικοί) με την επαρχία (Ρεπουμπλικανοί). Αυτό που είναι σίγουρο, κλείνει το κείμενό του ο αρθρογράφος, είναι ότι η πολιτική γεωγραφία των ΗΠΑ δημιουργεί αντιθέσεις που υπονομεύουν τη λήψη πολιτικών αποφάσεων και την εφαρμογή τους.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News