Στις 23:40 (ώρα πλοίου) της 14ης Απριλίου 1912, στο παρθενικό του ταξίδι από το Σαουθάμπτον της Αγγλίας για τη Νέα Υόρκη, το υπερπολυτελές βρετανικό υπερωκεάνιο της White Star Line «RMS Titanic», μήκους 269,06 μ., μέγιστου πλάτους 28,19 μ. και συνολικού ύψους 32 μ., συγκρούστηκε  με ένα παγόβουνο στον Βόρειο Ατλαντικό Ωκεανό, ενώ είχε αναπτύξει μεγάλη ταχύτητα για να φτάσει στον προορισμό του νωρίτερα. Βυθίστηκε δύο ώρες και 40 λεπτά αργότερα, παρασύροντας στον θάνατο περίπου 1.500 ανθρώπους, με τους υπόλοιπους 700 να παρακολουθούν το τραγικό γεγονός από τις σωσίβιες λέμβους στις οποίες κατάφεραν να επιβιβαστούν.

Ο «Τιτανικός» είχε ξεκινήσει από το Σαουθάμπτον την Τετάρτη 10 Απριλίου, κατευθύνθηκε αρχικά στο γαλλικό λιμάνι του Χερβούργου και στη συνέχεια στο Κουίνσταουν της Ιρλανδίας, από όπου παρέλαβε επίσης επιβάτες και αναχώρησε τελικά στη 1:30 μ.μ. της 11ης Απριλίου.

Ανάμεσα στους επιβάτες του ήταν μερικοί από τους πλουσιότερους ανθρώπους του κόσμου, καθώς και εκατοντάδες μετανάστες από την Μεγάλη Βρετανία και την Ιρλανδία, τη Σκανδιναβία και άλλες περιοχές από όλη την Ευρώπη, οι οποίοι αναζητούσαν μια καινούρια ζωή στη Βόρεια Αμερική.

Η πρόσκρουση στο παγόβουνο προκάλεσε διαρροή στο κύτος του πλοίου, ξεκινώντας από την πλώρη. Κατέστρεψε και τα πέντε στεγανά μέρη του πλοίου επιτρέποντας την εισροή υδάτων στο σκάφος.

Καθώς το νερό άρχισε να εισέρχεται στο λεβητοστάσιο 5 του Τιτανκού, ο αρχιμηχανικός, Τζόζεφ Μπελ, γνώριζε τόσο τη μοίρα του όσο και το καθήκον του, γράφει στη βρετανική εφημερίδα The Times ο Τζακ Μπλάκμπερν. Εστειλε τους θερμαστές του να προσπαθήσουν να σωθούν, αλλά οδήγησε τους 35 μηχανικούς του κάτω από το κατάστρωμα, στο λεβητοστάσιο 2, το μόνο που μπορούσε ακόμα να δώσει ρεύμα στο πλοίο. Ο θάνατός τους ήταν βέβαιος αλλά θα μπορούσε ίσως να επιτρέψει σε άλλους να σωθούν.

Τέτοιες ιστορίες ηρωισμού από το πλήρωμα του Τιτανικού εξυμνούνται και συχνά αμφισβητούνται, αλλά τώρα πλέον υπάρχουν απτές αποδείξεις για τη γενναιότητα που έσωσε ζωές στο καταδικασμένο πλοίο και για το πόσο απίστευτα κοντά έφτασε το πλοίο στο να μην βυθιστεί.

♦ Διαβάστε: 40 πράγματα που ίσως δεν ξέρετε για τον «Τιτανικό»

Ενα ψηφιακό δίδυμο μοντέλο του Τιτανικού, που αποκαλύφθηκε το 2023, έχει μελετηθεί προσεκτικά για να κατανοήσουμε καλύτερα τι συνέβη εκείνη τη νύχτα που βυθίστηκε το πλοίο. Τα ευρήματα, τα οποία θα παρουσιαστούν στη σειρά «Titanic: The Digital Resurrection», που θα προβληθεί στο κανάλι του National Geographic, αφηγούνται σπαρακτικές ιστορίες, σημειώνει ο Μπλάκμπερν στους Times.

«Αυτό είναι το πιο εντυπωσιακό πράγμα που έχει συμβεί από τότε που βρέθηκε για πρώτη φορά το ναυάγιο το 1985», δήλωσε ο Παρκς Στίβενσον, ειδικός στον Τιτανικό, ο οποίος έχει διεξάγει έρευνα για το μοντέλο. «Κάθε φορά που νομίζω ότι έχω δει όλα όσα χρειάζεται να δω, βλέπω κάτι καινούργιο. Αυτό το ψηφιακό δίδυμο έχει ανοίξει μια εντελώς νέα διαδικασία σκέψης», παρατήρησε.

Μοιάζει κάπως έτσι

Εκτός από τις ανθρώπινες ιστορίες, η σάρωση έχει χρησιμοποιηθεί για να προσπαθήσει να διευκρινίσει λεπτομέρειες της σύγκρουσης του πλοίου με το παγόβουνο. Εχει κατασκευστεί ένα νέο μοντέλο της πρόσκρουσης και τα ευρήματά του είναι οδυνηρά: το πλοίο απείχε ελάχιστα εκατοστά από την επιβίωσή του.

Με βάση ένα στιγμιαίο χτύπημα με το παγόβουνο, που διήρκεσε μόλις 6,3 δευτερόλεπτα, η ζημιά ήταν μια λεπτή πληγή στη δεξιά πλευρά, φαινομενικά ασήμαντη σε σύγκριση με το μέγεθος του πλοίου. Ωστόσο, ήταν μεγάλη, αφού κάλυψε 18 τετραγωνικά πόδια (1,6723 τμ) και διαπέρασε έξι διαμερίσματα του πλοίου. Ο Τιτανικός θα μπορούσε να είχε επιβιώσει από την πλημμύρα τεσσάρων διαμερισμάτων, αλλά, σε κάθε άκρο της πληγής, προκλήθηκαν μικροσκοπικές ζημιές. Στο ένα άκρο η ζημιά μόλις είχε εισχωρήσει σε ένα νέο διαμέρισμα. Και στο άλλο, δεν ήταν μεγαλύτερη από δύο φύλλα χαρτιού Α4, μικροσκοπική, αλλά επαρκής.

Το μοντέλο χρησιμοποιήθηκε επίσης για να ελεγχθεί μια μακροχρόνια θεωρία ότι η απόφαση να προσπαθήσουν να αποφύγουν το παγόβουνο σφράγισε τη μοίρα του πλοίου. Υποστήριξε ότι μια μετωπική σύγκρουση θα είχε αφήσει το πλοίο να επιπλεύσει, καθώς θα είχαν επηρεαστεί μόνο τα τέσσερα μπροστινά διαμερίσματα. Ωστόσο, και πάλι θα είχαν χαθεί ζωές: η πλώρη θα είχε συνθλιβεί μαζί με εκατοντάδες ψυχές πάνω στο πλοίο.

Περπατώντας εικονικά γύρω από το ναυάγιο

Μετά από χρόνια, που βασίζονταν σε συγκεχυμένες και αντιφατικές μαρτυρίες επιζώντων, σημειώνει στους Times ο Μπλακμπερν, οι επιστήμονες μπορούν τώρα να φορέσουν ένα σετ οθόνης-ακουστικών εικονικής πραγματικότητας (VR Headset) και να περπατήσουν γύρω από το ναυάγιο, συνδυάζοντας τεράστιες ποσότητες στοιχείων για το τι συνέβη στις 14 Απριλίου 1912.

«Η λεπτομέρεια φτάνει μέχρι την τελευταία βίδα», δήλωσε ο Αντονι Γκέφεν, παραγωγός της σειράς των ντοκιμαντέρ. «Για πρώτη φορά μπορούμε πραγματικά να επιτρέψουμε στους επιστήμονες να κάνουν πραγματική επιστήμη και να καταλήξουν σε σωστά συμπεράσματα».

Ο Γκέφεν είναι φανατικός του Τιτανικού, αλλά μετά από μια αποστολή το 2019, απογοητεύτηκε από το πόσο δύσκολο ήταν να δει το ναυάγιο στο σκοτάδι στο βάθος του ωκεανού. Ως διευθύνων σύμβουλος της Atlantic Productions, επικοινώνησε με μια εταιρεία που ονομάζεται Magellan, η οποία κατασκεύασε δύο υποβρύχια οχήματα, τα Romeo και Juliet, τα οποία σάρωσαν 700.000 εικόνες του ναυαγίου, δημιουργώντας 16 terabytes δεδομένων.

Παρά την τεράστια κλίμακα αυτού του τεχνολογικού επιτεύγματος, μερικές από τις πιο αποκαλυπτικές λεπτομέρειες στο μοντέλο είναι πολύ μικρές, ένα σπασμένο φινιστρίνι, μια βαλβίδα ατμού, ένα ζευγάρι παπούτσια.

Η βαλβίδα ατμού ήταν η πιο αποκαλυπτική. Βρισκόταν πολύ μακριά από το σημείο που έπρεπε να είναι, ξεριζωμένη από τη σωστή της θέση από τις τεράστιες δυνάμεις που εμπλέκονταν στη βύθιση, αλλά κάτι σε αυτήν ήταν αξιοσημείωτο: ήταν ανοιχτή.

Αυτό έδειχνε ότι είχε χρησιμοποιηθεί για την εξαγωγή ατμού από το λεβητοστάσιο 2, όπου βρίσκονταν ο Μπελ και οι άντρες του. Το καυτό αέριο θα επέτρεπε στο ηλεκτρικό ρεύμα του πλοίου να συνεχίσει να λειτουργεί, βοηθώντας τις προσπάθειες διάσωσης στο πλοίο.

Εκτός από το ότι γνώριζαν πως θα πέθαιναν, ο Μπελ και οι άντρες του θα πρέπει να εργάζονταν κάτω από τις πιο φρικτές συνθήκες καθώς το νερό και ατμός ανέβαιναν γύρω τους. Φαίνεται ότι το διατήρησαν αυτό για δύο ώρες και ο λέβητας εξακολουθούσε να λειτουργεί ακόμα και όταν το πλοίο χωρίστηκε στα δύο.

Οι τεράστιοι λέβητες ξεχωρίζουν στο μοντέλο των συντριμμιών.

Οι ενέργειες του Μπελ και της ομάδας του επέτρεψαν ένας Θεός ξέρει σε πόσους ανθρώπους να επιβιβαστούν στις σωστικές λέμβους.

Ενα άλλο σημάδι γενναιότητας βρίσκεται στο κατάστρωμα, όπου ένα davit (είναι ο μηχανισμός που χρησιμοποιείται για τον χειρισμό των σωστικών μέσων του πλοίου). Αυτό καθιστά σαφές ότι το πλήρωμα προσπαθούσε να ρίξει μια σωστική λέμβο μέχρι τη στιγμή που η θάλασσα τους σταμάτησε.

Και άλλες λεπτομέρειες μιλούν για τη φύση του ναυαγίου

Ενα σπασμένο φινιστρίνι παρέχει ένα σπάνιο σημάδι της ζημιάς που προκλήθηκε από το μοιραίο παγόβουνο, επιβεβαιώνοντας τον ισχυρισμό της Μάργκαρετ Σουίφτ ότι ο πάγος μπήκε από το παράθυρο της καμπίνας της στην πρώτη θέση. Αποδεικνύει επίσης ότι το παγόβουνο βρισκόταν τουλάχιστον εννέα μέτρα πάνω από την ίσαλο γραμμή.

Η ζημιά που προκάλεσε τη βύθιση παραμένει απογοητευτικά δυσδιάκριτη, καθώς το πλοίο προσέκρουσε και συνετρίβη με τέτοια δύναμη στον πυθμένα της θάλασσας, που θάφτηκε εν μέρει κάτω από τα συντρίμμια. Ωστόσο, το τρισδιάστατο ψηφιακό μοντέλο, σε συνδυασμό με τα σχέδια του Τιτανικού και όσα είναι γνωστά για την ταχύτητά του, επέτρεψε στους ερευνητές να προσομοιώσουν την πρόσκρουση στο παγόβουνο.

Περαιτέρω ευρήματα στοιχειώνουν πραγματικά. Υπάρχει ένα ζευγάρι παπούτσια που πιθανότατα σηματοδοτούν την τελευταία κατοικία ενός επιβάτη της τρίτης θέσης, του οποίου τα λείψανα έχουν εξαφανιστεί προ πολλού. Ενα φυλαχτό με δόντι καρχαρία, το οποίο έγινε πρωτοσέλιδο όταν εντοπίστηκε μέσω σάρωσης το 2023, έχει συνδεθεί με τον Συνταγματάρχη Τζον Γουέιρ, έναν επιβάτη της πρώτης θέσης που χάθηκε στο πλοίο, μέσω της χρήσης ασφαλιστικών απαιτήσεων και άλλων αποδεικτικών στοιχείων.

Πολλά άλλα μυστήρια παραμένουν

«Συνεχίζουμε να συναρμολογούμε αντικείμενα χρησιμοποιώντας τεχνολογία και τεχνητή νοημοσύνη, ώστε να μπορεί  να καταλάβει κανείς τίνος ήταν η κούκλα», το κεφάλι της οποίας εντοπίστηκε στα συντρίμμια, είπε ο Γκέφεν. Και πρόσθεσε: «Υπάρχουν γράμματα που έχουν ακόμα μελάνι. Και αυτοί είναι πραγματικοί άνθρωποι, πραγματικές ανθρώπινες ιστορίες. Οσο περισσότερο τα μεγεθύνουμε, τόσο πιο τραγική και πιο προσωπική γίνεται η ιστορία του Τιτανικού».

Οσο για το ίδιο το μοντέλο, ο Γκέφεν δήλωσε ότι αυτό ήταν «μόνο η αρχή» όσον αφορά την έρευνα και το πόσο κοντά θα μπορούσε να έρθει σε αυτό το πιο διάσημο ναυάγιο το κοινό, που εξακολουθεί να γοητεύεται από αυτό, γράφουν οι Times.

«Ηθελα να έχω έναν Τιτανικό που να είναι εκεί για όλους, να είναι σταθερός στον χρόνο και να μην πρόκειται να φθαρεί», δήλωσε ο Γκέφεν. «Η σάρωση είναι τόσο ιδιαίτερη και εξαιρετική που οι άνθρωποι θα μπορούν να την εξερευνήσουν με πολλούς διαφορετικούς τρόπους τα επόμενα χρόνια».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News