Τρία χρόνια μετά την κυριαρχία των Ταλιμπάν, γυναίκες και κορίτσια από το Αφγανιστάν βρίσκουν τρόπους στο διαδίκτυο για να πάρουν πίσω μέρος από όσα τους αφαιρέθηκαν το 2021. Σύμφωνα με ρεπορτάζ της Washington Post, οδηγούνται στο διαδίκτυο για να αναπληρώσουν τη μόρφωσή τους.

Αποκλεισμένες από τη δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια εκπαίδευση, παρακολουθούν διαδικτυακά μαθήματα, μαθαίνουν ξένες γλώσσες με τη βοήθεια chatbots και ηλεκτρονικών βιβλίων, και εμπορεύονται κρυπτονομίσματα με την ελπίδα να γίνουν οικονομικά ανεξάρτητες.

Επιχειρούν να αναπληρώσουν το κλείσιμο των κινηματογραφικών αιθουσών, το κλείσιμο των γυμναστηρίων για τις γυναίκες και την απαγόρευση της μουσικής στρεφόμενες στις άφθονες προσφορές του YouTube με κωμικές εκπομπές, μαθήματα γυμναστικής και μουσικά βίντεο.

Αλλά αρκετές γυναίκες που μιλούν σε Δυτικά μέσα ενημέρωσης στην Καμπούλ ανησυχούν ότι αυτά τα καταφύγια μπορεί να είναι βραχύβια. Πολλές λένε ότι είναι αναγκασμένες να κρύβουν τα προφίλ τους στο Instagram και στο Facebook από τις οικογένειές τους, ή ότι λογοκρίνουν οι ίδιες τις αναρτήσεις τους, από φόβο μήπως τους ανακαλύψει η κυβέρνηση των Ταλιμπάν.

Μερικά κορίτσια περνούν τόσο πολύ χρόνο στο διαδίκτυο που οι φίλες τους ανησυχούν για πιθανότητες εθισμού. Αλλα αντιμετωπίζουν βασανιστικά χαμηλές ταχύτητες σύνδεσης στο διαδίκτυο ή – ειδικά σε αγροτικές περιοχές– δεν καταφέρνουν καν να συνδεθούν.

Οι Ταλιμπάν ζορίζονται να απαγορεύσουν τις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης, καθώς η υιοθέτηση ενός κινεζικού τύπου ελέγχου στο διαδίκτυο θα ήταν δαπανηρή. Αν και το καθεστώς έχει απαγορεύσει το TikTok για «αντι-ισλαμικό περιεχόμενο», οι Ταλιμπάν είναι οι ίδιοι συχνοί χρήστες πλατφορμών όπως το YouTube και το X/Twitter, και οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι επικοινωνούν μέσω WhatsApp.

«Φυσικά, θέλουμε φίλτρα που αντικατοπτρίζουν τις ισλαμικές μας αξίες, αλλά αυτό είναι ακριβό – και αυτή τη στιγμή τα χρήματα είναι περιορισμένα» είπε ο Ζαμπιχουλά Μουτζαχίντ, επικεφαλής κυβερνητικός εκπρόσωπος, σε συνέντευξή του στη νότια πόλη Κανταχάρ. Πρόσθεσε ότι το καθεστώς θέλει να εμποδίσει τους χρήστες να «σπαταλούν τον χρόνο τους». Ο Χενταγιατόλα Χενταϊάτ, αναπληρωτής υπουργός Πληροφοριών, πρόσθεσε: «Κάποτε θα έχουμε τις δικές μας πλατφόρμες».

Το διαδίκτυο συνιστά σωσίβιο για πολλές νεαρές κοπέλες στην πρωτεύουσα, όπως η 21χρονη Εφάτ, που πριν την άφιξη των Ταλιμπάν είχε γίνει δεκτή στο Τμήμα Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου της Καμπούλ και σήμερα δεν τις επιτρέπεται να περνά ούτε απ’ έξω. Η Εφάτ ακολουθεί ρουτίνες γυμναστικής μέσω βίντεο στο YouTube, διαβάζει ιστοσελίδες, συνομιλεί με πρώην συμμαθήτριές της και πουλάει πίνακες ζωγραφικής της στο Instagram.

Πολλά κορίτσια χρησιμοποιούν το διαδίκτυο αργά το απόγευμα και το βράδυ, όταν και οι φίλοι τους είναι online. Οταν δεν υπάρχει κανένας για να συνομιλήσουν, κάποιες στρέφονται στην Τεχνητή Νοημοσύνη. Χρησιμοποιούν chatbot για να εκπαιδευτούν σε ξένες γλώσσες ή  απλώς για να κάνουν μια συζήτηση.

Επιχειρώντας να ενισχύσουν τα οικονομικά του νοικοκυριού τους, ορισμένες γυναίκες έχουν στραφεί σε εφαρμογές κρυπτονομισμάτων. Ασχολούνται με την εξόρυξή τους μέσω πρόσθεσης ηλεκτρονικών συναλλαγών σε ένα ψηφιακό κατάστιχο που αποκαλείται blockchain και δημιουργεί χρηματικό αντίτιμο. Χρησιμοποιούν τη δημοφιλή εφαρμογή Pi Network, που είναι δωρεάν, λειτουργεί σε κινητά τηλέφωνα και επιβαρύνει τον χρήστη μόνο με το κόστος του ρεύματος.

Ωστόσο, η χρηματική αξία του Pi Network δεν έχει αποδειχθεί, καθώς το νόμισμά του, το Pi, δεν είναι επίσημα εισηγμένο σε μεγάλα χρηματιστήρια, όπου θα μπορούσε να διαπραγματευτεί με άλλα κρυπτονομίσματα ή να πωληθεί για αμερικανικά δολάρια. Αλλά για πολλά κορίτσια από το Αφγανιστάν είναι απλώς ένα ακόμη στοίχημα, τη στιγμή που σχεδόν τα πάντα αποτελούν στοίχημα. Η πρακτική είναι ευρέως διαδεδομένη, ειδικά στην Καμπούλ.

Οι ψηφιακές επιχειρήσεις, όπως οι πωλήσεις έργων τέχνης και οι υπηρεσίες παράδοσης, γίνονται σε μεγάλο βαθμό ανεκτές από την κυβέρνηση. Αλλά ο αριθμός των διαδικτυακών επιχειρήσεων που διευθύνονται από γυναίκες στη χώρα παραμένει περιορισμένος. Παρότι το Πρόγραμμα Ανάπτυξης του ΟΗΕ αναφέρει ότι οι προσπάθειες για την επέκταση των συστημάτων ψηφιακών πληρωμών δείχνουν πρώιμα σημάδια υπόσχεσης, η χρήση τους εξακολουθεί να είναι σπάνια.

Οι περισσότερες γυναίκες και κορίτσια στην Καμπούλ δηλώνουν ότι έχουν εγγραφεί σε τουλάχιστον ένα διαδικτυακό εκπαιδευτικό πρόγραμμα από τότε που ανέλαβαν την εξουσία οι Ταλιμπάν. Η κυβέρνηση δεν έχει απαγορεύσει ρητά τα διαδικτυακά εκπαιδευτικά μαθήματα και θα δυσκολευτεί να επιβάλει μια μορφή απαγόρευσης, δεδομένου ότι πολλοί πάροχοι έχουν την έδρα τους στο εξωτερικό. Αλλά δάσκαλοι και μαθήτριες ανησυχούν ότι ίσως διατρέχουν κίνδυνο.

Οταν οι Αρχές άρχισαν νωρίτερα φέτος να φυλακίζουν γυναίκες επειδή δεν κάλυπταν σωστά τα μαλλιά τους, διαδόθηκαν φήμες ότι η αστυνομία έλεγχε όλα τα κινητά τηλέφωνα για στοιχεία συμμετοχής σε διαδικτυακά μαθήματα. Η κυβέρνηση σχεδιάζει να εντείνει τον έλεγχο της χρήσης του Διαδικτύου. Οι αγορές καρτών SIM για κινητό τηλέφωνο δεν μπορούν πλέον να παραμένουν ανώνυμες – απαιτείται ταυτότητα και στοιχεία επικοινωνίας πέντε μελών της οικογένειας.

Εκπρόσωπος του υπουργείου Επικοινωνιών και Τεχνολογίας Πληροφοριών ανέφερε στη Washington Post ότι οι προσπάθειες για τη συλλογή περισσότερων δεδομένων για αφγανούς χρήστες του διαδικτύου έχουν σκοπό να αποτρέψουν την κατάχρηση και την απάτη. Ωστόσο οι αλλαγές στις αγορές των καρτών SIM έχουν προκαλέσει εκτεταμένες ανησυχίες σχετικά με πιθανότητα κρατικής επιτήρησης.

Στην πραγματικότητα, οι δυνατότητες των Ταλιμπάν σε αυτό το μέτωπο φαίνονται ακόμη περιορισμένες. Οι εταιρείες τεχνολογίας της Σίλικον Βάλεϊ αρνούνται να επικοινωνήσουν με αξιωματούχους της αφγανικής κυβέρνησης και δεν ανταποκρίνονται σε εκκλήσεις της κυβέρνησης να αποσύρουν υλικό από τις πλατφόρμες τους.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News