«Τι άλλο πρέπει να συμβεί για να αντιληφθούμε εμείς οι Ευρωπαίοι ότι δεν ζούμε εκτός της Ιστορίας, σε έναν Κήπο της Εδέμ όπου αρμονικά καλλιεργούμε τις αξίες μας και όλα ρυθμίζονται από το Διεθνές Δίκαιο και τους κανόνες καλής γειτνίασης; Αρκεί για να το θυμηθούμε το κλίμα μόνιμης και σκληρής αντιπαράθεσης που επικρατεί μεταξύ των κύριων ευρωπαϊκών χωρών […] και της Τουρκίας του προέδρου/ σουλτάνου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν». Αυτά επισημαίνει σε άρθρο του στην La Repubblica o Λούτσιο Καράτσολο, διευθυντής της ιταλικής επιθεώρησης γεωπολιτικής Limes και καθηγητής στα πανεπιστήμια Luiss της Ρώμης και San Rafalle του Μιλάνου, στον απόηχο των αυστηρών προειδοποιήσεων του προέδρου της Τουρκίας προς όλους όσοι «κάνουν λάθος υπολογισμούς στο Αιγαίο και στην Κύπρο». Αλλά εάν η Αθήνα και η Λευκωσία έχουν συνηθίσει τις διαρκείς προκλήσεις και τις άκρως επιθετικές, ενίοτε, ενέργειες της Τουρκίας, στην προκειμένη περίπτωση, η Ιταλία μάλλον πιάστηκε απροετοίμαστη.

Κατά την επίσκεψή του στη Ρώμη, την προηγούμενη εβδομάδα, ο Ερντογάν δεν έκρυψε τη δυσφορία του σχετικά με την αποφασιστικότητα της Ιταλίας να συνεχίσει τις γεωτρήσεις στη θαλάσσια περιοχή ανατολικά της Κύπρου εντός της κυπριακής ΑΟΖ. Λίγες ημέρες μετά, δίχως να κατονομάσει ούτε την ιταλική κυβέρνηση ούτε την Eni, την ανάδοχο εταιρεία, ο Ερντογάν προειδοποίησε τις ξένες εταιρείες που επιχειρούν στην περιοχή να μην υπερβούν τα όρια.

«Καταλήξαμε να βρεθούμε μέσα στην ατέρμονη αντιπαράθεση ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία και τις δύο πλευρές της Κύπρου. Η Άγκυρα υπερασπίζεται τα υποτιθέμενα κυριαρχικά δικαιώματα, δικά της και της Βόρειας Κύπρου (που μόνον αυτή αναγνωρίζει), όσον αφορά κοιτάσματα σε νερά που η Λευκωσία, έχοντας τη στήριξη των Ευρωπαίων και όχι μόνο, θεωρεί δικά της», επισημαίνει ο ιταλός ακαδημαϊκός.

Σήμερα η Τουρκία είναι το σταυροδρόμι από όπου περνάνε μερικές από τις κύριες οδούς μεταφοράς φυσικού αερίου προς τις χώρες της ΕΕ. Και ο τούρκος πρόεδρος το γνωρίζει πολύ καλά αυτό. Άλλωστε και η σύσφιξη των σχέσεων ανάμεσα σε Άγκυρα και Κρεμλίνο όσον αφορά τις εξελίξεις στη Συρία βασίζεται εν μέρει και στους νέους ρωσικούς αγωγούς φυσικού αερίου που θα καταλήγουν στην Ανατολία.

Πλέον ο Ερντογάν εμφανίζεται έτοιμος να εναντιωθεί και στα σχέδια της Ρώμης, έχοντας πάντα, φυσικά, στο στόχαστρό του και τη Λευκωσία και την Αθήνα. Αμέσως μετά την πρώτη «απόβαση» των Ιταλών στο νησί το 2013 -αναφέρουν πηγές στην La Repubblica- ο τούρκος πρεσβευτής στη Ρώμη έσπευσε να καταθέσει διάβημα διαμαρτυρίας, αμβλύνοντας, ωστόσο, τις όποιες απειλές για στρατιωτική παρέμβαση.

Σήμερα, όμως, τα τουρκικά πλοία βρίσκονται στην επίμαχη περιοχή με στόχο την ηγεμονία στα νερά της Ανατολικής Μεσογείου. Ο Ερντογάν δεν επιθυμεί επ’ ουδενί ούτε την έναρξη των εργασιών για τον αποκαλούμενο EastMed, τον αγωγό φυσικού αερίου που σύμφωνα με τα σχέδια θα συνδέσει απευθείας την Ευρώπη με τα νέα κοιτάσματα της Κύπρου αλλά και του Ισραήλ, μέσω της Ελλάδας και της Ιταλίας. Παρακάμπτοντας, έτσι, την Τουρκία.

O EastMed αποτελεί ένα εξαιρετικά φιλόδοξο project για την κατασκευή του μεγαλύτερου υποθαλάσσιου αγωγού της Μεσογείου μήκους 1.300 χιλιομέτρων το κόστος του οποίου θα ξεπεράσει τα 10 δισεκατομμύρια ευρώ. Αλλά με τις τρέχουσες τιμές του φυσικού αερίου το ποσό αυτό είναι απαγορευτικό. Για να προχωρήσει το έργο είναι απαραίτητοι οι πόροι των Βρυξελλών. Η τελική απόφαση της ΕΕ αναμένεται το 2020 ενώ, εάν τελικά ανάψει το πράσινο φως, οι εργασίες προβλέπεται να ξεκινήσουν γύρω στο 2025. Το έργο κρίνεται εξαιρετικής σημασίας καθώς αφορά τη χάραξη και τη διάνοιξη μιας ενεργειακής οδού με προορισμό την Ευρώπη που δεν θα διασχίζει την Τουρκία και μέσω της οποίας δεν θα μεταφέρεται φυσικό αέριο της Ρωσίας.

Το Κρεμλίνο, ωστόσο, δεν κάθεται με σταυρωμένα χέρια. Στον Βορρά της Ευρώπης πρόκειται να αρχίσουν σύντομα τα έργα κατασκευής του Nord Stream II που θα είναι παράλληλος με τον αγωγό που μεταφέρει (υπό τον έλεγχο της Gazprom) το ρωσικό αέριο στη Γερμανία, παρακάμπτοντας τα κράτη της Βαλτικής και την Πολωνία. Οι Ρώσοι εμφανίζονται εξίσου δραστήριοι και στο Νότο. Μετά τον αγωγό Blue Stream που από το 2005 συνδέει τις ρωσικές ακτές στη Μαύρη Θάλασσα με τις αντίστοιχες τουρκικές, ο Πούτιν και ο Ερντογάν επιθυμούν την κατασκευή (ξεκινώντας από το τέλος του 2019) του Turkish Stream.

Νοτιότερα στην Τουρκία, υπάρχει ένας ακόμα αγωγός τις βαλβίδες του οποίου ελέγχει ο Ερντογάν, ο Tanap, που μεταφέρει φυσικό αέριο από το Αζερμπαϊτζάν προς την Ελλάδα, με προορισμό, από το 2020 μέσω του TAP, την Απουλία της Ιταλίας. Υπάρχει πάντα και το Ιράν με τα τεράστια αποθέματά του και εάν η Ισλαμική Δημοκρατία των Αγιατολάδων ξεκινούσε να πουλά φυσικό αέριο στις χώρες της Δύσης θα μπορούσε, υπό συνθήκες, να το κάνει μέσω της Τουρκίας. Όπως ακριβώς ενδεχομένως να αναγκαστεί να κάνει και το Ισραήλ στην περίπτωση που ο EastMed παραμείνει στα χαρτιά. Η εκμετάλλευση των κοιτασμάτων Λεβιάθαν και Ταμάρ θα μετατρέψει τη χώρα σε εξαγωγέα φυσικού αερίου, πράγμα που σημαίνει ότι θα έχει ανάγκη από αγοραστές. Και για τον λόγο αυτό οι Ισραηλινοί σχεδιάζουν και έναν αγωγό προς την Τουρκία, μικρότερο σε μήκος και με μικρότερο κόστος.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News