«Η οικονομική κατάσταση (στη χώρα) και η τρομακτική διαφορά ανάμεσα σε πλούσιους και φτωχούς, μεταξύ εκείνων που μπορούν να απολαύσουν την ευημερία και όλων όσοι αδυνατούν να το κάνουν, είναι οι λόγοι στη βάση αυτής της διαμαρτυρίας. Αυτά τα χρόνια η κοινωνική ψαλίδα μόνον διευρυνόταν, και είναι αυτό ένα από τα κύρια στοιχεία ώστε να γίνει κατανοητό ό,τι συμβαίνει».

Αυτά δηλώνει η νομπελίστρια Σιρίν Εμπαντί, σχολιάζοντας την έκρυθμη κατάσταση που επικρατεί στο Ιράν έπειτα από τις μαζικές πορείες και συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας κατά του καθεστώτος που ξεκίνησαν την 28η Δεκεμβρίου και τις βίαιες συγκρούσεις με τις δυνάμεις ασφαλείας που ακολούθησαν σε πολλές πόλεις της χώρας.

Δικηγόρος για τα ανθρώπινα δικαιώματα και δικαστικός η Σιρίν Εμπαντί αποτελεί εδώ και χρόνια την ελεύθερη συνείδηση του Ιράν. Για να μπορέσει, ωστόσο, να συνεχίσει να μάχεται για τα ιδανικά της, η γυναίκα που το 2003 τιμήθηκε για το έργο της με το Νομπέλ Ειρήνης, αναγκάστηκε να φύγει από την πατρίδα της μαζί με την οικογένειά της. Εγκατέλειψαν τη χώρα των Αγιατολλάτων το 2009, τη χρονιά, δηλαδή που το όνειρο εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων για ένα διαφορετικό Ιράν διαλύθηκε βίαια για ακόμη μια φορά με δεκάδες νεκρούς στους δρόμους ολόκληρης της χώρας.

Παρατηρώντας, σήμερα, όλα όσα συμβαίνουν τις τελευταίες ημέρες στην Ισλαμική Δημοκρατία, η σύγκριση με τα γεγονότα εκείνης της χρονιάς, είναι αναπόφευκτη. Επειτα από ημέρες συγκεντρώσεων διαμαρτυρίας και 20 νεκρούς έως το πρωί της Τρίτης (2 Ιαν.), διοικητής των πανίσχυρων Φρουρών της Επανάστασης προειδοποίησε τους αντιφρονούντες πως θα αντιμετωπίσουν τη «σιδηρά πυγμή» του έθνους εάν συνεχιστεί η πολιτική αναταραχή. Την προηγουμένη, ωστόσο, διαδηλωτές δεν δίστασαν να φωνάξουν ακόμα και «θάνατος στον Χαμενεΐ», ανώτατο πνευματικό ηγέτη της χώρας των 81 εκατομμυρίων κατοίκων.

Το 2009 οι Ιρανοί διαμαρτύρονταν για την πολιτική κατάσταση που επικρατούσε στη χώρα, απαιτώντας μεταρρυθμίσεις, ενώ σήμερα οι λόγοι που ξεσηκώθηκαν αφορούν κυρίως την οικονομία και το χαμηλό βιοτικό επίπεδο εκατομμυρίων ανθρώπων. Ενδεικτικό είναι το γεγονός, μας πληροφορεί η ιταλική Corriere della Sera, πως σύμφωνα με αναφορές, αφορμή στάθηκε η αύξηση κατά 50% της τιμής των αυγών και του κρέατος κοτόπουλου.

Αλλά ακόμα και αν επιλυθούν κάποια οικονομικά ζητήματα, η Εμπαντί θεωρεί πως οι εντάσεις δεν θα τερματιστούν σύντομα. «Κατά τη γνώμη μου παρακολουθούμε τη δημιουργία ενός μεγάλου (κύματος) διαμαρτυρίας που μπορεί να ξεπεράσει, ως προς τις συνέπειες, τα γεγονότα του 2009. Δεν θα εκπλησσόμουν εάν όλο αυτό εξελισσόταν σε κάτι πολύ μεγαλύτερο από όλα όσα παρακολουθούμε αυτές τις ημέρες», ανέφερε χαρακτηριστικά στη La Repubblica.

Γιατί στο Ιράν, εξηγεί 70χρονη νομικός, «υπάρχει μια σοβαρότατη οικονομική κρίση η οποία δεν άρχισε σήμερα. Η διαφθορά σε ολόκληρη την χώρα βρίσκεται σε τρομακτικά επίπεδα. Η άρση κάποιων κυρώσεων που σχετίζεται με τη συμφωνία του 2015 για το πυρηνικό πρόγραμμα δεν υπήρξε πραγματικά επωφελής για τον λαό, όπως πολλοί ήλπιζαν. Οι αμερικανικές κυρώσεις εξακολουθούν να είναι σε ισχύ και αυτό αποθαρρύνει τις επενδύσεις, όχι μόνον των Αμερικανών αλλά όλων των αλλοδαπών. Το αποτέλεσμα είναι ότι για τον κόσμο στον δρόμο δεν άλλαξαν πολλά. Πρέπει να συνυπολογίσουμε και το γεγονός ότι το Ιράν έχει υψηλότατες στρατιωτικές δαπάνες. Οι άνθρωποι δεν ανέχονται πλέον να ξοδεύονται τόσα πολλά χρήματα για αυτόν τον λόγο».

Οπως, και το 2009, στην πρώτη γραμμή των συγκρούσεων με τις κρατικές δυνάμεις καταστολής βρίσκονται οι νέοι. «Οι νέοι είναι οι πιο απογοητευμένοι. Ήλπιζαν περισσότερο από όλους πως μέσω της υπογραφής της συμφωνίας για τα πυρηνικά θα βελτιωνόταν η κατάσταση της οικονομίας. Αλλά αυτό δεν συνέβη. Και υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που εξηγούν την οργή τους. Η τόσο υψηλή ανεργία τούς ωθεί στη διαμαρτυρία. Η εξάπλωση της διαφθοράς προκαλεί την οργή. Και ο αέρας λογοκρισίας που πνέει στους δρόμους καθιστά τους ανθρώπους δυσαρεστημένους με τη ζωή τους», προσδιόρισε η Εμπαντί.

Σχολιάζοντας το ενδεχόμενο η ανάλγητη στάση του Ντόναλντ Τραμπ προς τη χώρα να συσπειρώσει τους Ιρανούς γύρω από το καθεστώς, η έμπειρη νομικός υποστήριξε πως «οι διαμαρτυρίες των τελευταίων ημερών αποδεικνύουν πως ο κόσμος απομακρύνεται, πως δεν έχει την πρόθεση να στηρίξει το καθεστώς δίχως να ασκεί κριτική. Παρά τον Τραμπ».

Όσον αφορά την αδύναμη ΕΕ, η Εμπαντί εμφανίζεται μάλλον αυστηρή και όχι άδικα. «Η Ευρώπη πρέπει να δώσει έμφαση στο σεβασμό των ανθρώπινων δικαιωμάτων πριν υπογράψει κάποια εμπορική συμφωνία. Πριν από καιρό είδαμε, για παράδειγμα, μια Ιταλία η οποία παρότι πουλάει δικά της είδη πολυτελείας στην Τεχεράνη, αποδείχτηκε πως ήταν έτοιμη να καλύψει τα πανέμορφα έργα τέχνης που διαθέτει. Αυτό δεν είναι σωστό. Πρέπει να απαιτείται ο σεβασμός των διαφορετικών αντιλήψεων και των ανθρώπινων δικαιωμάτων», επισήμανε στην ιταλίδα συνομιλήτριά της, καυτηριάζοντας την επιλογή των ιταλικών αρχών να καλύψουν γυμνά αγάλματα σε μουσείο της Ρώμης κατά την επίσκεψη του ιρανού προέδρου Χασάν Ρουχανί στην Αιώνια Πόλη τον Ιανουάριο 2016.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News