Η παρατήρηση των βιολογικών μορίων, όπως οι πρωτεΐνες, με τη χρήση υψηλής ανάλυσης μικροσκοπίων βραβεύτηκε με το Νομπέλ Χημείας για το 2017.

Η Σουηδική Ακαδημία ανακοίνωσε την Τετάρτη ότι βραβεύει τον Ελβετό Ζακ Ντιποσέ, τον Γερμανό Γιόαχιμ Φρανκ και τον Βρετανό Ρίτσαρντ Χέντερσον.

Οι τρεις επιστήμονες επιλέχθηκαν για την συνεισφορά τους στην «ανάπτυξη της κρυοηλεκτρονικής μικροσκοπίας για τον καθορισμό σε υψηλή ανάλυση τον βιομορίων που είναι διάλυμα». Οπως τονίζει η Ακαδημία και οι τρεις κατάφεραν να δουν τη ζωή σε επίπεδο ατόμων.

Οι μέθοδοι που ανέπτυξαν επιτρέπουν την παρατήρηση των μορίων αφού πρώτα παγώσουν σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα σε θερμοκρασία -190 βαθμών. Με τον τρόπο αυτό διατηρούν το σχήμα τους.

Συγκεκριμένα το δείγμα προς παρατήρηση τοποθετείται σε ένα μεταλλικό πλέγμα και σχηματίζει ένα λεπτό στρώμα στις τρύπες του πλέγματος. Στη συνέχεια εμβαπτίζεται σε αιθάνιο και με τη βοήθεια υγρού αζώτου παραμένει σε θερμοκρασία κοντά στους -200 βαθμούς, επιτρέποντας την παρατήρηση στο ηλεκτρονικό μικροσκόπιο.

Από το 1990 ο Χέντερσον είχε δείξει ότι η μέθοδος της κρυοηλεκτρονικής μικροσκοπίας μπορεί να διατηρήσει το τρισδιάστατο σχήμα των μορίων σε ατομικό επίπεδο. Με άλλα λόγια να παγώσει τα μόρια χωρίς να αλλοιώσει το σχήμα τους.

Atomic structures of a) protein complex that governs circadian rhythm b) pressure sensor of the type that allows us to hear c) Zika virus pic.twitter.com/ixAyJesj99

— The Nobel Prize (@NobelPrize) October 4, 2017

Ενα δείγμα του έργου των τριών δείχνει η εικόνα πιο πάνω. Πρόκειται, από αριστερά,  για μια πρωτεΐνη που ελέγχει τον κιρκαδιανό ρυθμό, ένα μεγάλο μόριο που σχετίζεται με την ακοή και τον ιό Ζίκα. Το έργο των τριών μας έδειξε πώς μπορούμε να εξακριβώσουμε το εξαιρετικά περίπλοκο σχήμα των τριών μορίων.

Το βραβείο του 2016 είχαν μοιραστεί από κοινού ο Ζαν-Πιερ Σοβάζ, ο σερ Φρέιζερ Στόνταρτ και ο Μπέρναρντ «για τον σχεδιασμό και την υλοποίηση των μοριακών μηχανών».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News