Ακόμα και οι γερμανοί δημοσιογράφοι που θέλουν να πουλήσουν πολιτικό δράμα αυτή τη φορά το παραδέχονται. Η εφετινή προεκλογική περίοδος ήταν βαρετή. Η Ανγκελα Μέρκελ και οι Χριστιανοδημοκράτες θα νικήσουν, ο Μάρτιν Σουλτς δεν θα καταφέρει να αναστήσει το SPD, μια συνηθισμένη κυριακάτικη βραδιά χωρίς πολλές αγωνίες θα είναι αυτή της 24ης Σεπτεμβρίου. Υπάρχει κάτι ενδιαφέρον; Μα ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε! Για το μέλλον του οποίου στο υπουργείο Οικονομικών γίνεται πολλή κουβέντα, ίσως βέβαια και ασκόπως διότι ο ίδιος δεν φαίνεται να θέλει να το αφήσει. Ετσι, αμέσως επόμενο θέμα συζήτησης έγιναν τα γενέθλια του χερ Σόιμπλε: σήμερα, Δευτέρα έκλεισε τα 75α χρόνια του.
Ο Σόιμπλε είναι μια σπάνια περίπτωση ευρωπαίου πολιτικού, όσο και αν στην Ελλάδα το όνομά του έχει ταυτιστεί με σκληρά μέτρα λιτότητας και έχει γίνει πρόσωπο μισητό για τους πολλούς.
Κατ’ αρχάς είναι ένας σύνδεσμος της εποχής μας με τη Γερμανία του πολέμου, είχε γεννηθεί στην καρδιά του, στο Φράιμπουργκ, 18 Σεπτεμβρίου 1942. Δεν υπάρχουν άλλοι τόσο μεγάλοι και τόσο παρόντες στη δημόσια σφαίρα· αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι ο Εμανουέλ Μακρόν με δυσκολία θυμάται ότι υπήρχε Τείχος του Βερολίνου.
Κατά δεύτερον ο Σόιμπλε είναι ένα σύμβολο φυσικής αντοχής και σθένους· ποιος άλλος θα καθηλωνόταν σε αναπηρικό καροτσάκι ύστερα από επίθεση και σε δύο εβδομάδες θα επέστρεφε στην πολιτική λέγοντας στους εμβρόντητους δημοσιογράφους «απλώς θα χρειαστεί να με συνηθίσετε έτσι»;
Και τρίτον είναι ένας πολιτικός με ασύλληπτη διάρκεια· δεδομένου ότι πλέον ο πολιτικός χρόνος είναι πολύ πιο πυκνός και προσωπικότητες λάμπουν και χάνονται με μεγάλη ταχύτητα. Ο Σόιμπλε μετράει 45 ολόκληρα χρόνια στο Ομοσπονδιακό Κοινοβούλιο της (Δυτικής) Γερμανίας, 15 χρόνια σε υπουργικούς θώκους και 27 στην πρώτη γραμμή της πολιτικής, είναι βέβαια ο διασημότερος υπουργός Οικονομικών του πλανήτη. Και ναι, δεν φαίνεται έτοιμος να συνταξιοδοτηθεί.
Για κάθε επιχείρημα που θα υπήρχε υπέρ της αποδέσμευσής του, υπάρχει ένα άλλο για την παραμονή του και τελικά μάλλον θα είναι ο ίδιος που θα αποφασίσει – αν δεν έχει ήδη αποφασίσει, όπως αναφέρει η Φαίη Καραβίτη, ανταποκρίτρια του ΑΠΕ-ΜΠΕ στη Γερμανία.
Αναλυτές σχολιάζουν πως η γιορτή που διοργανώθηκε το μεσημέρι προς τιμήν του Σόιμπλε στην εκλογική του περιφέρεια, το Οφενμπουργκ, κάθε άλλο παρά τελετή αποστράτευσης θύμιζε. Η Μέρκελ έκανε λόγο για έναν «εγκάρδιο Ευρωπαίο», για άνθρωπο «των έργων» και για «ακούραστο κοινοβουλευτικό», ενώ τον ευχαρίστησε για την προσφορά του, τόσο στην Γερμανία, όσο και στην Ευρώπη και φαινόταν ότι μάλλον η ίδια προσδοκούσε να μοιραστεί την ακτινοβολία και την δημοτικότητά του και όχι το αντίστροφο.
- Διαβάστε: Με ποιους θα κυβερνήσει η Μέρκελ;
Αυτά που είπε η καγκελάριος για τον Σόιμπλε ίσως να ακούγονται παράξενα για το ελληνικό ακροατήριο, αλλά ποιος είπε ότι τη Μέρκελ ή τον Σόιμπλε τους νοιάζει η Ελλάδα -εκτός από ένα πρόβλημα που μάλλον λύνεται. Ο Σόιμπλε, αντίθετα προς την εικόνα που μπορεί να υπάρχει για αυτόν στο εξωτερικό, παραμένει ένας από τους δημοφιλέστερους πολιτικούς της Γερμανίας -παρά την κριτική που του ασκεί ακόμα και στα γενέθλιά του ο γερμανικός Τύπος («αδίστακτο διαπραγματευτή του ευρώ» τον χαρακτηρίζει η Süddeutsche Zeitung). Αλλά η γενική εικόνα που έχουν οι Γερμανοί είναι ότι πρόκειται για τον άνθρωπο που οδήγησε τη χώρα σε οικονομική ευημερία της χώρας εν μέσω μάλιστα παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, ενώ παράλληλα τον θεωρούν εγγυητή της σταθερότητας – και όχι μόνο στα οικονομικά. Η Μέρκελ, με την οποία η σχέση του υπήρξε πάντα επεισοδιακή, ξέρει ότι μπορεί να τον εμπιστευτεί, ενώ της είναι ιδιαίτερα πολύτιμος, σίγουρα για τη διαχείριση της εσωκομματικής της αντιπολίτευσης.
Ο ίδιος ο Σόιμπλε κατά την ομιλία του επέλεξε να αναφερθεί στην Ευρώπη, τονίζοντας ότι «θα έχουμε καλό μέλλον, αυτό μας διδάσκει η ιστορία, αν η Ευρώπη είναι ενωμένη – και εννοώ όλη η Ευρώπη, ξανά και ξανά». Ασφαλώς, δήλωσε, οι μεγαλύτερες χώρες έχουν και μεγαλύτερη ευθύνη, αλλά «θα πρέπει κανείς να προσέξει να μην πουν οι άλλοι στην Ευρώπη ότι είναι μόνο οι μεγάλες χώρες που παίζουν κάποιον ρόλο», σημείωσε δείχνοντας ότι ενδεχομένως έχει μάθει από τα λάθη του πρόσφατου παρελθόντος.
Οι περισσότερες αναλύσεις συγκλίνουν στο συμπέρασμα ότι, αν ο 75χρονος πια Σόιμπλε δεν επρόκειτο να παραμείνει στο υπουργείο Οικονομικών, δεν θα έθετε καν υποψηφιότητα για τη Βουλή στις εκλογές. Το βέβαιο είναι ότι τον πρώτο λόγο θα έχει ο ίδιος, ενώ πολύ δύσκολα οποιοσδήποτε κυβερνητικός εταίρος θα του αμφισβητήσει το προβάδισμα.
Το επόμενο μεγάλο εγχείρημα είναι η θεσμική αναδιάρθρωση της Ευρωζώνης και σε αυτό ηγετικό ρόλο θα αναλάβουν η Γερμανία και η Γαλλία. Σύμφωνα με πληροφορίες, το επιτελείο του Σόιμπλε έχει ήδη εκπονήσει ολοκληρωμένο σχέδιο προτάσεων και ο ίδιος ο υπουργός θα ήθελε να είναι εκείνος που θα συνδιαμορφώσει το μέλλον της Ευρωζώνης. Για μετά τις γερμανικές εκλογές έχει ούτως ή άλλως μετατεθεί και η συζήτηση για το ελληνικό χρέος, μια υπόθεση που γενικά ο Σόιμπλε υποβαθμίζει λέγοντας ότι η Ελλάδα χρειάζεται περισσότερο μεταρρυθμίσεις παρά ρύθμιση των οφειλών της – είναι μια αναφορά που δυσαρεστεί μεν την Αθήνα αλλά βρίσκει ευήκοα ώτα σε έναν μεγάλο αριθμό Ευρωπαίων, τόσο στη Γερμανία όσο και στη Γαλλία.
Προκειμένου να τον διατηρήσει στη θέση του Σόιμπλε, η Μέρκελ θα χρειαστεί πιθανότατα να ασκήσει σημαντική πολιτική πίεση στον επόμενο κυβερνητικό της εταίρο. Οι Σοσιαλδημοκράτες (SPD), με τους οποίους συγκυβερνά σήμερα, τον έχουν επανειλημμένα καταγγείλει ως «διχαστή της Ευρώπης», αλλά πολύ δύσκολα θα του πάρουν το υπουργείο Οικονομικών, καθώς θα έπρεπε να παρουσιάσουν κάποιον υποψήφιο ανάλογου διαμετρήματος. Εκφράζουν ωστόσο ανησυχία για τον κίνδυνο ενδεχόμενη αδιαλλαξία του Σόιμπλε στις διαπραγματεύσεις με τους Γάλλους να οδηγήσει τον Εμανουέλ Μακρόν σε αποτυχία, με συνέπεια την άνοδο της ακροδεξιάς. «Είπα στην καγκελάριο, τι κοστίζει πιο ακριβά, λίγη χαλαρότητα στο γαλλικό έλλειμμα ή η Μαρίν Λεπέν στο μέγαρο των Ηλυσίων;», δήλωσε πρόσφατα ο Ζίγκμαρ Γκάμπριελ. Και σε αυτή την περίπτωση όμως, αν υπάρχει κάποιος που είναι σε θέση να πείσει την γερμανική κοινή γνώμη για την αναγκαιότητα τέτοιων αποφάσεων, αυτός είναι ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε.
Ανάλογα είναι και τα επιχειρήματα σε ό,τι αφορά τον άλλο πιθανό εταίρο των Χριστιανοδημοκρατών (CDU), τους Φιλελεύθερους (FDP). Η δήλωση του στελέχους τους Αλεξάντερ Χαν ότι το FDP θα έπρεπε να πάρει το υπουργείο Οικονομικών προκειμένου να εξασφαλίσει ότι θα υλοποιηθούν οι προεκλογικές του υποσχέσεις δεν αξιολογείται ως τελεσίγραφο, ενώ είναι γνωστό ότι το βλέμμα του κόμματος είναι στραμμένο περισσότερο στα υπουργεία Εξωτερικών και Οικονομίας και στο υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής, το οποίο ζητούν να ιδρυθεί.
Αν υπάρχει πάντως κάτι που θα πρέπει να θεωρείται βέβαιο είναι ότι ο ίδιος ο Σόιμπλε δεν θα δεχόταν κανένα άλλο κυβερνητικό πόστο, αν αναγκαζόταν να αποχωρήσει από το υπουργείο Οικονομικών. Το πιθανότερο λοιπόν είναι ότι οι διαπραγματεύσεις της επόμενης μέρας στο Βερολίνο θα περιστραφούν γύρω από το πώς θα παραμείνει στη θέση του. Ακόμη κι αν η Μέρκελ υποχρεωθεί να θυσιάσει πολιτικό κεφάλαιο και συνεργάτες.
Οι «ευχές» των γερμανικών ΜΜΕ
Παρά τη δημοτικότητα του Σόιμπλε, τα σχόλια που επιφυλάσσουν γερμανικές εφημερίδες για τον υπουργό Οικονομικών ανήμερα των γενεθλίων του δεν είναι πάντα κολακευτικά. Η Süddeutsche Zeitung επικρίνει τον Σόιμπλε για τον τρόπο που διαχειρίστηκε την κρίση του ευρώ. «Στις διαπραγματεύσεις ο Σόιμπλε άφησε να κλιμακωθεί η κατάσταση με τρόπο αδίστακτο απειλώντας τους Έλληνες με προσωρινή έξοδο από το ευρώ, σε σημείο που ο Τσίπρας να μην έχει άλλη επιλογή», παρατηρεί ο γερμανός σχολιαστής. «Με αυτήν την απειλή πίεσε τους Έλληνες να δεχθούν και να εφαρμόσουν και την μικρότερη νεοφιλελεύθερη ανοησία με το σκεπτικό ότι ο σκοπός αγιάζει τα μέσα. Ο σκοπός του Σόιμπλε ήταν η σταθεροποίηση της Ευρωζώνης θέλοντας, στο παράδειγμα της Ελλάδας, να δώσει μάθημα σε άλλες χώρες που δεν εφαρμόζουν τα ισχύοντα. Τις συνέπειες όμως υπέστη ο ελληνικός λαός που με τις μαζικές περικοπές δεν είναι σε θέση να έχει κανονική ιατροφαρμακευτική περίθαλψη… ο ελληνικός λαός πλήρωσε για τα κρατικά χρέη με το αίμα του στην κυριολεξία. Αυτή η αυστηρότητα δεν έκανε καλό στην Ευρώπη. Ο σκοπός δεν αγιάζει τα μέσα, και τα μέσα δεν οδήγησαν στον σκοπό, το αντίθετο, αποσταθεροποίησαν την Ευρώπη και ενίσχυσαν τον εθνικιστικό εξτρεμισμό».
Το Spiegel περιγράφει τον Σόιμπλε ως βασικό εξάρτημα στον μηχανισμό εξουσίας της Μέρκελ. «Τα τελευταία χρόνια φαινόταν ότι ο Σόιμπλε ήταν ο μόνος στο Χριστιανοδημοκρατικό κόμμα που μπορούσε να πει την γνώμη του στη Μέρκελ, ανεξαρτήτως εάν επρόκειτο για το ευρώ ή το Προσφυγικό. Αλλά αυτό που εκ πρώτης όψεως φαντάζει ως αντιπαλότητα στην πραγματικότητα αποτελεί μια μορφή συμβίωσης. Η φήμη του Σόιμπλε βασίζεται σε αυτό που περιγράφεται ως σοφός αντάρτης. Η Μέρκελ τον άφησε να κάνει ό, τι θέλει γιατί ήξερε ότι η σύγκρουση δεν θα έφτανε ποτέ στα άκρα. Ο Σόιμπλε γαβγίζει αλλά δεν δαγκώνει. Προστατεύει τη Μέρκελ από την κατηγορία ότι έχει περιορίσει το κόμμα σε σύλλογο που συναινεί σε όλα. Υπό αυτό το πρίσμα ο υπουργός Οικονομικών αποτελεί βασικό συστατικό του μηχανισμού εξουσίας της καγκελαρίου. Σε αυτόν εναπόκειται ο ρόλος του ήρεμου αντίπαλου, και επειδή τον παίζει τόσο τέλεια, σε περίπτωση επανεκλογής της Μέρκελ είναι βέβαιο ότι θα έχει θέση και στην επόμενη κυβέρνηση».
Ακολουθήστε το Protagon στο Google News