Τον Φεβρουάριο του 1943, 40 μαθητές του ιστορικού Ε’ Γυμνασίου Αρρένων της Θεσσαλονίκης αναγκάστηκαν να σταματήσουν από το σχολείο. Ηταν οι Ναζί που τους το επέβαλαν, και το Μάρτιο του 1943 τους έβαλαν στα τρένα για το στρατόπεδο συγκέντρωσης Αουσβιτς-Μπιρκενάου. Ηταν όλοι τους Εβραίοι. Ενας εξ’ αυτών, ο Μωζέ Σεγκούρα, είχε περάσει στην Αντίσταση, και κατάφερε να γλιτώσει τον εκτοπισμό. Δεν τελείωσε, όμως, το σχολείο.

Σε μια συγκινητική τελετή, το Μορφωτικό Ίδρυμα της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος το απόγευμα της Παρασκευής αποκάλυψε μια αναθηματική στήλη και ο Σύλλογος Καθηγητών του Ε’ Λυκείου απένειμε τιμητικά το απολυτήριο στον κ. Σεγκούρα, στον χώρο όπου στεγαζόταν τότε το Ε’ Γυμνάσιο και τώρα στεγάζεται το ΜΙΕΤ. Πρόκειται για τη Βίλα Καπαντζή, στην οδό Βασιλίσσης Ολγας, άλλοτε «Λεωφόρο των Εξοχών».

Η έπαυλη χτίστηκε στα τέλη του 19ου αιώνα από τον Μεχμέτ Καπαντζή, έμπορο, βιομήχανο και τραπεζίτη, Εβραϊκής καταγωγής. Μέσα στο χρόνο, η έπαυλη συνδέθηκε με την ιστορία της Θεσσαλονίκης αλλά και της Ελλάδας. Το 1912, μετά την απελευθέρωση, στο κτίριο εγκαταστάθηκε ο πρίγκιπας Νικόλαος, ο πρώτος στρατιωτικός διοικητής της πόλης.

Το 1917, η Βίλα Καπαντζή γνώρισε την πιο δοξασμένη της περίοδο, αφού εγκαταστάθηκε σε αυτήν ο Πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος, επικεφαλής προσωρινής (επαναστατικής) κυβέρνησης με έδρα τη Θεσσαλονίκη, σε μια περίοδο κρίσιμη για την Ελλάδα. Στέγασε για δεκαετίες το ιστορικό Ε΄Γυμνάσιο Αρρένων και τώρα το ΜΙΕΤ και τις υπέροχες εκθέσεις του, πολλές εκ των οποίων είναι συνδεδεμένες με την ιστορία της Θεσσαλονίκης.

Η τελετή διοργανώθηκε με πρωτοβουλία του πολύ δραστήριου Συλλόγου Αποφοίτων του Ε’ Γυμνασίου-Λυκείου, στον οποίο έχουμε αναφερθεί ξανά (εδώ), καθώς «το Πέμπτο», όπως το λέμε, έχει τροφοδοτήσει την καλλιτεχνική, πολιτική και κοινωνική ζωή της χώρας. Από τη δεκαετία του 1980 το Πέμπτο δεν είναι πια Αρρένων, και η γράφουσα έχει την τιμή να ανήκει στην πρώτη φουρνιά κοριτσιών που αποφοίτησαν από αυτό.

Στην εκδήλωση, στην οποία παραβρέθηκαν πολλοί εκ των διαπρεπών αποφοίτων του σχολείου, δεν μπόρεσε για λόγους υγείας να παραστεί ο κ. Σεγκούρα, και το τιμητικό απολυτήριο παρέλαβε εκπρόσωπος της Ισραηλιτικής κοινότητας. Τη μουσική επένδυση ανέλαβαν δυο βιολονίστες: ο συμμαθητής μας Αχιλλέας Καπλανίδης και ο Ηλίας Ναχμίας, με σεφαραδίτικη μουσική.

Το μνημείο είναι μια μεταλλική στήλη, πάνω στην οποία έχει διατρηθεί το κείμενο με το ιστορικό σε τρεις γλώσσες –ελληνικά, εβραϊκά και αγγλικά–, φυτεμένη στο γρασίδι του κήπου της βίλας. Θα παραμείνει ακάλυπτη στην αυλή του ΜΙΕΤ, ώστε να οξειδωθεί από τη βροχή. Τα διάτρητα γράμματα υποδηλώνουν την απουσία. Η οξείδωση υποδηλώνει την απώλεια και τη φθορά. Στο 108 της Βασιλίσσης Όλγας, άλλοτε «Λεωφόρου των Εξοχών».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News