Είναι πολύ δύσκολο να περιγράψεις τα κείμενα του Λευτέρη Κουσούλη. Και αυτό επειδή μέσα στις γραμμές τους, είναι δυσδιάκριτα τα όρια ανάμεσα στην ανάλυση και στην πολιτική φιλοσοφία.

Ο Κουσούλης γράφει επίκαιρα μικρά κείμενα με μεγάλο βάθος. Δεν μένει στην περιγραφή, ούτε του αρκεί ο σχολιασμός. Φτάνει στην ουσία των πραγμάτων και εξηγεί για ποιο λόγο συμβαίνουν. Ερμηνεύει το σύμπαν της δημόσιας σφαίρας μέσα από συμπεράσματα που αναγάγονται σε κάτι αντίστοιχο των φυσικών νόμων και χορηγούνται στον αναγνώστη ως εργαλείο για την κατανόηση των πραγμάτων.

«Η αισιόδοξη αντίληψη της γραμμικής εξέλιξης των κοινωνιών είναι μια αυταπάτη του δυτικού ανθρώπου». Ή και αυτό: «η πολιτική δεν είναι υπόθεση του ορθού λόγου. Συχνά συμβαίνει στο πεδίο της πολιτικής να εξελίσσεται σε πεδίο έκρηξης του ανορθολογισμού».

Ο Λευτέρης Κουσούλης είναι επιστήμονας της πολιτικής επικοινωνίας. Εζησε μεγάλα κομμάτια της Μεταπολίτευσης έχοντας λόγο σε πρωθυπουργικά και υπουργικά γραφεία. «Το σταυροδρόμι απέναντι στη λαϊκή μυθοπλασία και τα στερεότυπα» είναι μία συλλογή της αρθρογραφίας του των τελευταίων δύο χρόνων, κυρίως στο «Βήμα» και δευτερευόντως στην Athens Voice.

Πρόκειται για μία αστική, σύγχρονα προοδευτική, φιλελεύθερη ματιά προς τα πράγματα. Με λέξεις διαλεγμένες και ζυγισμένες μία προς μία. Ακριβείς, ώστε να ακριβολογούν.

«Όταν στην πολιτική σύγκρουση ακούμε κατηγορίες περί λαϊκισμού του ΣΥΡΙΖΑ, είμαστε εκτός μετώπου αντιπαράθεσης. Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι ένα λαϊκίστικο κόμμα. Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ένα κόμμα που προτάσσει την καθολική εξουσία, αγνοώντας αυτό που ονομάζουμε αυθεντικό ή κατασκευασμένο λαϊκό αίτημα. Οφείλουμε να προσπεράσουμε τη φθορά των λέξεων. Ο λόγος περί λαϊκισμού πια δεν χρησιμεύει. Ας τον εγκαταλείψουμε. Ας βρεθεί κάτι άλλο».

Φοβάμαι ότι με τα αποσπάσματα αδικώ τη γραφή. Ο Κουσούλης γράφει για πολιτική με δραματουργικό τρόπο. Τα κείμενα του, αν τα απομονώσεις από τον εφήμερο χαρακτήρα τους, είναι τόσο αρμονικά, τόσο άρτια τεχνικά, ώστε αποκαλύπτουν αρετές και αξίες που, πιθανώς, δεν έχει αντιληφθεί και ο συντάκτης τους. Αν θέλεις να πεις τόσα πολλά με τόσο λίγες λέξεις, είσαι υποχρεωμένος να υιοθετήσεις και ποιητικούς κώδικες. Μερικά κείμενα δε, είναι απολύτως ποιητικά.

«Η πόλη είναι ένας πλεκτός τόπος. Ενας τόπος διασταυρώσεων. Η πυκνή διασταύρωση των οδών και των βλεμμάτων. Κάθε διασταύρωση είναι ένας τόπος προσωρινός. Εχει μέσα του τη μετάβαση. Το εδώ στο αλλού. Το αλλού στο πέραν. Η πόλη συμπλέκεται και εκτείνεται μέσα από τις διασταυρώσεις στον επέκεινα χώρο, που κρύβουν οι υψηλές ή χαμηλές κατασκευές της. Οι διασταυρώσεις έχουν κάτι το απρόσμενο μέσα τους».

Καμιά φορά, όταν διαβάζω κείμενα του Κουσούλη, τα γυρνάω από εδώ και από εκεί, προσπαθώ να τα δω τεχνικά, να βρω τα μαστορέματα και τις ατέλειες. Όμως ατέλειες, πιστέψτε με, δεν βρίσκω. Ισως να είναι η θετική μου προκατάληψη, αλλά αν σηκώσεις μία τυχαία φράση από το βιβλίο και την εξετάσεις στο φως, θα δεις ότι δουλεύτηκε με τις σωστές αναλογίες σε λέξεις, μεταφορές και ουσία. Αν υπάρχει κάτι που, ίσως, ξενίσει, είναι η απουσία αμφιβολίας. Ο Κουσούλης είναι απόλυτος, δεν αμφιταλαντεύεται. Δεν ρωτάει τους αναγνώστες του και έχει μία απάντηση να τους δώσει πριν καν ρωτήσουν εκείνοι.

«Υπάρχουν εποχές όπου η επιθετικότητα του προφορικού λόγου στον δημόσιο χώρο επιλέγεται με σκοπό να περιορίσει το ενδεχόμενο της κατανόησης, να απομακρύνει την αυθεντική σχέση με τα πράγματα και να καταστήσει  ευχερέστερη την αποδοχή της παραποιημένης πραγματικότητας. Σε αυτήν την πανουργία του προφορικού λόγου, το γραπτό κείμενο διεκδικεί μία θέση στον αντίποδα».

«Το σταυροδρόμι απέναντι στη λαϊκή μυθοπλασία και τα στερεότυπα» κυκλοφορεί από τις «Μεταμεσονύκτιες Εκδόσεις»

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News