Ξέρουμε τι έκανε πέρυσι και πρόπερσι το καλοκαίρι. Το θέμα είναι τι θα κάνει (πριν έρθει) το φετινό. Ο Ευκλείδης Τσακαλώτος είναι ίσως πιο σημαντικός παράγοντας που θα καθορίσει τις εξελίξεις στο διάστημα που ακολουθεί από το Eurogroup της περασμένης Πέμπτης.

Στις ημέρες που απομένουν ως τις 20 Φεβρουαρίου έχει μπροστά του τρεις εκδοχές: συμφωνία και ψήφιση μέτρων ως τις 20 Φεβρουαρίου, ρήξη και κάλπες ως το τέλος Μαρτίου, ή παράταση των διαπραγματεύσεων προς το άγνωστο με βάση τη δοκιμασμένη συνταγή: «Θέλετε να ρίξετε την κυβέρνησης της Αριστεράς; Ε, τότε γαία πυρί μιχθήτω!».

Στην τελευταία περίπτωση η μηχανή της προπαγάνδας (ή, αν θέλετε, της διαλεκτικής) θα επιστρέψει στα γνωστά: «Αλήθεια θα είναι ό,τι συμφέρει την κυβέρνηση». Και αν ξαναπέσουμε σε αυτό το δρόμο οι συνέπειες θα είναι ανυπολόγιστες.

Τι θα κάνει ο Τσακαλώτος; Ας δούμε πρώτα τα δεδομένα: Μετά το Eurogroup ξέρουμε ότι απαιτούνται νέα μέτρα τουλάχιστον 4,5 δισ. ευρώ με κόψιμο των συντάξεων και του αφορολόγητου. Ξέρουμε ότι το ΔΝΤ δεν φεύγει με τίποτα γιατί τότε οι Γερμανοί θα πουν ότι ακυρώνεται το Μνημόνιο 3. Ξέρουμε ότι η κυβέρνηση επιμένει στην άρνηση της πραγματικότητας μέχρι να συνειδητοποιήσει τι έχει συμβεί.

Στις Βρυξέλλες τα στελέχη της Κομισιόν πληροφόρησαν την ελληνική αποστολή για τις προθέσεις του Βερολίνου. Τους είπαν ότι η θεωρία πως η Γερμανία φοβάται μια νέα αναταραχή γύρω από την Ελλάδα αντιστρέφεται από τους ίδιους τους Γερμανούς. Δεν είναι καθόλου βέβαιο, λένε, ότι θα αποδυναμώσει εκλογικά τον υπάρχοντα κυβερνητικό συνασπισμό. Το αντίθετο: μια νέα περιπέτεια και μια νέα συνθηκολόγηση της Ελλάδας πριν τη λήξη των ομολόγων της ΕΚΤ στις 20 Ιουλίου θα προσθέσει πόντους αυστηρότητας που θα τις μετατρέψουν σε ψήφους.

Τι έκανε ο Τσακαλώτος τις δύο προηγούμενες φορές, το 2015 και το 2016;

– Τα γεγονότα του καλοκαιριού του 2015 είναι γνωστά. Μια λεπτομέρεια παραμένει αφώτιστη. Ο Γιάνης Βαρουφάκης είπε τη μισή ιστορία στη συνέντευξή του στον Αλέξη Παπαχελά τον Ιανουάριο του 2016 (εδώ). Σε μια σύσκεψη «το βράδυ που ξέραμε ότι θα κλείσουν οι τράπεζες», μια βδομάδα πριν από το δημοψήφισμα πρότεινε, λέει, την αναδιάρθρωση των ομολόγων της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας ύψους 27 δισ. ευρώ: «Να ανακοινώσουμε την αναδιάρθρωση αυτών των ομολόγων και ότι θα βάλουμε μπροστά το παράλληλο σύστημα πληρωμών».

Αντιγράφω τη συνέχεια από την απομαγνητοφώνηση:

Παπαχελάς: «Πήγατε στον κ. Τσίπρα και του είπατε να ξεκινήσετε αυτόν τον σχεδιασμό;»

Βαρουφάκης: «Οχι μόνο στον κ. Τσίπρα, στην πολιτική ομάδα διαπραγμάτευσης και μειοψήφησα, ήμασταν τέσσερις εναντίον δύο. Μην με ρωτήσετε ποιοι ήταν οι τέσσερις και ποιοι ήταν οι δύο».

Παπαχελάς: «Μαζί σας ποιος ήταν;»

Βαρουφάκης: «Δεν πρόκειται να σας πω. Μπορείτε να φαντασθείτε».

Αραγε ο κ. Τσακαλώτος συντάχθηκε με την πλευρά Βαρουφάκη; Ο ίδιος δεν έχει πει ποτέ το αντίθετο. Ο Βαρουφάκης κρατάει την αποκάλυψη για τον «κατάλληλο χρόνο». Εναντίον του Βαρουφάκη ήταν σίγουρα ο Γιάννης Δραγασάκης. Σε κάθε περίπτωση πρέπει να αναγνωριστεί στον Τσακαλώτο ότι σήκωσε το βάρος της ταπεινωτικής υπογραφής του Μνημονίου τον Αύγουστο του 2015.

– Εναν χρόνο μετά, το Μάϊο του 2016, η κυβέρνηση έκλεισε την αξιολόγηση με το γνωστό πακέτο ασφυξίας. Ένα πλέγμα αύξησης των φόρων και των ασφαλιστικών εισφορών πέρασε από τη Βουλή με το επιχείρημα ότι επιβαρύνονται οι πλούσιοι. Στο κλείσιμο της αξιολόγησης συνέτειναν τότε δύο παράγοντες: η επείγουσα ανάγκη της Μέρκελ να επωμισθεί η Ελλάδα το κύριο βάρος του Προσφυγικού και ο φόβος των Ευρωπαίων να μην ανοίξει κι άλλο μέτωπο ενόψει του δημοψηφίσματος για το Brexit. Κάπως έτσι η τρόικα αποδέχθηκε μια μη-λύση για το Ασφαλιστικό η οποία βαφτίστηκε λύση για χάρη της συγκυρίας.

Λίγες ημέρες μετά τη συμφωνία, στέλεχος της Κομισιόν ενημέρωνε off the record τους δημοσιογράφους στις Βρυξέλλες. Για να βγάλει από πάνω του την ευθύνη είπε πολλές φορές ότι το νέο Ασφαλιστικό ήταν πρόταση της κυβέρνησης και ότι είναι ό,τι πιο σκληρό έχει δει στην καριέρα του σε μνημονιακά προγράμματα ανά την Ευρώπη. Ο λόγος; Ρίχνει τεράστια βάρη στους σημερινούς εργαζόμενους. Όμως ο στόχος είχε επιτευχθεί. Οι υπουργοί κράτησαν την καρέκλα, η αξιολόγηση έκλεισε, ενώ ο λογαριασμός για τα «μπλοκάκια» ήρθε πολύ μετά, τον Ιανουάριο του 2017.

Κάπως έτσι θα παιχθεί εφέτος, ως το Eurogroup της 20ης Φεβρουαρίου, μετά το παιχνίδι με τη φωτιά (2015) και την εξόχως κυνική και ιδεοληπτική προσέγγιση του 2016, η τρίτη πράξη του δράματος. Μένει να φανεί αν ο πρωταγωνιστής θα επαναλάβει τα λάθη του χθες.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News