Το ‘πε και το έκανε. Ο Ντόναλντ Τραμπ υπέγραψε προεδρικό διάταγμα για την κατασκευή τείχους στα νότια σύνορα των Ηνωμένων Πολιτειών με το Μεξικό. Παράλληλα υπέγραψε απόφαση η οποία προβλέπει ότι όσες πολιτείες παραχωρούν άσυλο σε μετανάστες χωρίς έγγραφα δεν θα λαμβάνουν κρατικά κονδύλια.

Σε τηλεοπτική συνέντευξη που παραχώρησε την Τετάρτη, ο 45ος πρόεδρος των ΗΠΑ δήλωσε ότι «ένα έθνος χωρίς σύνορα δεν είναι έθνος» και ότι «από σήμερα οι ΗΠΑ ανακτούν το έλεγχο στα σύνορά τους».

Τόσο απλό είναι;

Πότε προέκυψε η ιδέα ανέγερσης του τείχους;

Η ιδέα γεννήθηκε μαζί με την προεκλογική εκστρατεία του Ντόναλντ Τραμπ, τον μακρινό Ιούνιο του 2015. Μιλώντας από τον Πύργο Τραμπ, ο, 69χρονος τότε, μεγιστάνας ανακοίνωσε την υποψηφιότητά του και άρχισε το παραλήρημα: «Είμαι ζάπλουτος. Δεν θα εξαγοραστώ από κανέναν. Θα ξανακάνω την Αμερική μεγάλη. Θα χτίσω έναν μεγάλο, μεγάλο τείχος στα νότια σύνορά μας. Το Μεξικό στέλνει ανθρώπους με προβλήματα. …  Φέρνουν ναρκωτικά. Φέρνουν το έγκλημα. Είναι βιαστές».

Κανείς δεν τον έπαιρνε τότε στα σοβαρά. Ακόμη και οι ίδιοι οι Μεξικανοί. Ωστόσο ο υπουργός Εσωτερικών Μιγκέλ Ανχέλ Οσόριο Τσονγκ είχε σπεύσει να σχολιάσει ότι «οι δηλώσεις του Τραμπ μοιάζουν προκατειλημμένες και παράλογες».

Πόσο μεγάλο θα είναι το τείχος;

Το Μεξικό συνορεύει με τις πολιτείες της Καλιφόρνια, της Αριζόνα, του Νέου Μεξικού και του Τέξας με τα σύνορα να καλύπτουν την απόσταση 1.900 μιλίων (περίπου 3.000 χιλιόμετρα). Ηδη, από το 2006, έχει ανγερθεί ένας φράχτης που καλύπτει 700 μίλια (1120 χιλιόμετρα). Ο Τραμπ έχει δηλώσει ότι το τείχος θα καλύπτει 1.000 μίλια (1.600 χλμ.) και ότι τα υπόλοιπα σύνορα θα φυλάσσονται μέσω των φυσικών εμποδίων.

«Ξέρετε, το Σινικό Τείχος, που χτίστηκε πολλά χρόνια πριν, είναι 13.000 μίλια (20.000 χιλιόμετρα). Εμείς μιλάμε για ψίχουλα («peanuts», για την ακρίβεια)», έχει πει ο ίδιος.

Πόσο θα κοστίσει;

Οι εκτιμήσεις για το κόστος του έργου ποικίλουν. Τον Φεβρουάριο του 2016, ο Τραμπ είχε δηλώσει στο MSNBC ότι θα χρειάζονταν 8 δισ. δολάρια.

Ωστόσο, μόνο ο φράχτης που ολοκληρώθηκε λίγο προτού αναλάβει την προεδρία ο Μπαράκ Ομπάμα, είχε κοστίσει 2,4 δισ. δολάρια. Σύμφωνα με τον αναπληρωτή διευθυντή του Προγράμματος Μεταναστευτικής Πολιτικής των ΗΠΑ, Μαρκ Ρόζενμπλαμ, η οικοδόμηση του υπόλοιπου τείχους θα κοστίσει περίπου 15 με 25 δισ. δολάρια, ενώ η συντήρησή του θα απαιτεί 700 εκατ. δολάρια τον χρόνο!

«Είναι πολύ πιο ακριβό από αυτό που εκτιμούσαμε αρχικά και είναι πολύ πιο δύσκολο», δήλωσε τον Μάιο του 2015, ο αναπληρωτής επικεφαλής της συνοριοφυλακής της φύλαξης Συνόρων και Τελωνείων, Ρόναλντ Βιτιέλο.

Ποιος θα πληρώσει;

Οι Μεξικανοί, σύμφωνα με τον αμερικανό πρόεδρο. «Αποκλείεται», απαντά η κυβέρνηση του Μεξικού.

Ο Τραμπ, προεκλογικά, διατυμπάνιζε ότι «για το τείχος θα πληρώσουν οι Μεξικανοί, θυμηθείτε τα λόγια μου». Είχε πει ότι θα κατάσχονται τα εμβάσματα των παράτυπων μεταναστών της χώρας και ότι θα αυξηθούν τα τέλη που χρεώνονται οι μεξικανοί πολίτες για την βίζα εισόδου στις ΗΠΑ. «Είναι ρεαλιστικό αν γνωρίζεις κάποια πράγματα για την τέχνη της διαπραγμάτευσης», είχε πει όλος περηφάνια.

Mexico will pay for the wall!

— Donald J. Trump (@realDonaldTrump) September 1, 2016

Στη συνάντηση που είχε ο ίδιος με τον πρόεδρο του Μεξικού, Ενρίκε Πένα Νιέτο, τον Σεπτέμβριο, πριν από τις εκλογές του Νοεμβρίου δηλαδή, δεν είχε τεθεί το οικονομικό ζήτημα. «Του ξεκαθάρισα ότι το Μεξικό δεν θα πληρώσει για κανένα τείχος», είχε πει ο Νιέτο μετά τη συνάντηση. Αλλά ο Τραμπ έκανε ότι δεν καταλαβαίνει. «Θα χτίσουμε ένα τεράστιο τείχος κατά μήκος των συνόρων και το Μεξικό θα πληρώσει. 100%. Δεν το ξέρουν αλλά θα πληρώσουν».

The dishonest media does not report that any money spent on building the Great Wall (for sake of speed), will be paid back by Mexico later!

— Donald J. Trump (@realDonaldTrump) January 6, 2017

Συνεχίζοντας τις λεκτικές ακροβασίες ακόμα και μετά τη νίκη του, στις αρχές του 2017 ο Τραμπ ανακοίνωσε ότι το πρότζεκτ θα χρηματοδοτηθεί με κρατικά κονδύλια και ότι αργότερα θα ξεπληρώσει το Μεξικό –χωρίς να πει ακριβώς πώς. Και την Τετάρτη, 25 Ιανουαρίου, επανέλαβε ότι ναι μεν το έργο θα χρηματοδοτηθεί από τα λεφτά των αμερικανών φορολογουμένων αλλά προσέθεσε πως τελικά το Μεξικό θα αποζημιώσει την αμερικανική κυβέρνηση για το 100% του προϋπολογισμού! 

Ο Τραμπ θα συναντηθεί με τον μεξικανό ομόλογό του στον Λευκό Οίκο στις 31 Ιανουαρίου. Μετά την ανακοίνωση του σχεδίου ανέγερσης του τείχους, ο πρόεδρος του Μεξικού ξεκαθάρισε ότι η χώρα του δεν θα πληρώσει τίποτα. «Το Μεξικό δεν πιστεύει σε τείχη», δήλωσε. Δεν έκανε πάντως καμιά αναφορά για ενδεχόμενη αναβολή της επίσκεψής του στην αμερικανική πρωτεύουσα την ερχόμενη εβδομάδα.

Χρειάζεται την έγκριση από το Κογκρέσο;

Οχι. Ο Τραμπ μπορεί να βασιστεί σε νόμο (Secure Fence Act) που υπογράφηκε το 2006, από τον πρώην πρόεδρο των ΗΠΑ, Τζορτζ Μπους τον νεότερο, για την περίφραξη τμήματος των συνόρων.

Ωστόσο, ο πρόεδρος θα πρέπει να σεβαστεί τη συνθήκη που υπογράφηκε ανάμεσα σε ΗΠΑ και Μεξικό πριν από δεκαετίες, το 1970, η οποία προβλέπει ότι οποιαδήποτε δομή κατασκευαστεί θα πρέπει να σέβεται τη ροή των ποταμών που χωρίζουν το Μεξικό από το Τέξας και από τμήματα της Αριζόνα.

Θα είναι ένα τείχος ή φράχτης;

«Το τείχος είναι καλύτερο από τον φράχτη, είναι πιο ασφαλές, πιο ψηλό», είχε περιγράψει για το όραμά του ο Τραμπ.

Τα σχέδια έχουν αλλάξει από τότε. Μετά την εκλογική του νίκη τόνισε ότι ένα τμήμα θα είναι τείχος, και το υπόλοιπο θα είναι φράχτης. «Είμαι πολύ καλός σε αυτό, λέγεται κατασκευή», είπε παραπέμποντας στο παρελθόν του ως επιχειρηματίας της κτηματαγοράς.

Και το υλικό; Οπως δήλωσε ένας μηχανικός σε άρθρο του στο National Memo, ο Αλί Ρούκζαν, το υλικό της κατασκευής θα είναι πιθανότατα οπλισμένο σκυρόδεμα.

Πόσο αποτελεσματικό θα είναι;

Δεν χρειάζεται να είσαι ειδικός για να προβλέψεις ότι το τείχος –οποιοδήποτε τείχος που λειτουργεί ως εμπόδιο– δεν θα είναι απροσπέλαστο. «Κάθε τείχος μπορεί να προσπελαστεί. Οι άνθρωποι μπορούν να περάσουν από πάνω, από κάτω… Κανένας δεν πρέπει να αναμένει ότι αν χτίσεις το σωστό είδος τείχους, κανένας δεν θα μπορέσει να περάσει», δήλωσε πρώην στέλεχος της φύλαξης Συνόρων και Τελωνείων, ο Θαντ Μπίνγκελ.

Αλλωστε, ήδη διακινητές ναρκωτικών χρησιμοποιούν υπόγεια τούνελ για να αποκτήσουν πρόσβαση στις ΗΠΑ. Ο κ. Τραμπ, προφανώς, έχει δηλώσει ότι το τείχος του θα είναι πολύ αποτελεσματικό και ότι αξιοποιηθούν διάφορες τεχνικές που θα αποτρέπουν τη δημιουργία τούνελ.

Υπάρχουν περισσότεροι από 45 φράχτες ή τείχη που λειτουργούν ως εμπόδια στον κόσμο –έχουμε κι εμείς έναν στον Εβρο. Και δυστυχώς ο αριθμός τους αυξάνεται.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News