Ηταν μια ευκαιρία να τα πουν για μια ακόμη φορά, να συνεννοηθούν για το μέλλον του κόσμου και πιο ειδικά για την πορεία της διατλαντικής συνεργασίας. Αλλά αυτή η άτυπη σύνοδος των «μεγάλων» της Ευρώπης με τον Μπαράκ Ομπάμα στο Βερολίνο, πέρα από τα χαμόγελα της ομήγυρης, είχε κάτι το αδιόρατα μελαγχολικό. Ηταν σαν να φεύγει ο μπαμπάς από το σπίτι και να αφήνει συμβουλές στα παιδιά. Που κι αυτά όμως δεν είναι σίγουρα ότι θα μείνουν πολύ για να τις ακούσουν. Ηταν περισσότερο μια σύνοδος για να έχουν να πουν κάτι απέναντι στο φαινόμενο Ντόναλντ Τραμπ που θα τους -και μας- συμβεί από τις 20 Ιανουαρίου.

Κατά το κοινό ανακοινωθέν ο απερχόμενος αμερικανός πρόεδρος και οι ηγέτες των «μεγάλων» ευρωπαϊκών χωρών συμφώνησαν σε «συλλογική δράση για την προώθηση της διαταλαντικής συνεργασίας, βάσει των κοινών αξιών». Οι ηγέτες υπογράμμισαν τη σημασία συνεργασίας μέσω θεσμών όπως το ΝΑΤΟ, κάλεσαν τη Ρωσία να τηρήσει τις δεσμεύσεις της για την ουκρανική κρίση και εξέφρασαν την ανησυχία τους για τις εξελίξεις στο Συριακό και συγκεκριμένα στο Χαλέπι.

Οι φωτογραφίες από την επίσκεψη του Ομπάμα στο Βερολίνο

Αλλά ποιοι συμφώνησαν όλα αυτά; Ο Ομπάμα που έχει ακόμα λίγες περισσότερες από 60 μέρες στον Λευκό Οίκο. Η Ανγκελα Μέρκελ, που δεν έχει ακόμα πει επισήμως αν θα είναι εκ νέου υποψήφια για την καγκελαρία -λένε ότι θα το ανακοινώσει την Κυριακή, αλλά δεν το έχει κάνει ακόμα. Ο Φρανσουά Ολάντ η θητεία του οποίου στην προεδρία της Γαλλίας τερματίζεται την άνοιξη και έχοντας απελπιστικά χαμηλά ποσοστά δημοτικότητας δεν έχει ξεκαθαρίσει αν θα ξαναείναι υποψήφιος. Ο Ματέο Ρέντσι που έχει σε τρεις εβδομάδες ένα κρίσιμο δημοψήφισμα στην Ιταλία που μπορεί να τον οδηγήσει στην παραίτηση. Ο Μαριάνο Ραχόι που πήρε μεν ψήφο εμπιστοσύνης από την ισπανική Βουλή αλλά θα πρέπει να κυβερνήσει υπό την ανοχή των Σοσιαλιστών. Και η Τερέζα Μέι, που άρπαξε την εξουσία στη Βρετανία το καλοκαίρι μετά το Brexit, έσπευσε να ευχηθεί τη νίκη του Τραμπ και επαναλαμβάνει ότι η ενεργοποίηση του άρθρου 50 για έξοδο της χώρας της από την ΕΕ θα γίνει το Μάρτιο. Δεν την λες και συμπαγή ομάδα.

Ετσι, η σύνοδος είχε κάτι από τις τελευταίες μαζώξεις μιας παρέας που ξέρει ότι θα διαλυθεί. Ναι, οι έξι ηγέτες συμφώνησαν ότι οι κυρώσεις κατά της Μόσχας πρέπει να παραμείνουν σε ισχύ έως ότου «η Ρωσία τηρήσει πλήρως τις δεσμεύσεις στο πλαίσιο της συμφωνίας του Μινσκ». Αλλά ποιος ξέρει τι θα κάνει με τον Βλαντίμιρ Πούτιν ο Τραμπ;

Ο Τραμπ. Αυτός ήταν το θέμα του γεύματος της παρέας των έξι στο στρογγυλό τραπέζι. Αυτός ήταν και το θέμα των περισσότερων δηλώσεων του Ομπάμα κατά τη διήμερη επίσκεψή του στο Βερολίνο. Σε μια από τις πιο δύσκολες απαντήσεις που είχε κληθεί να δώσει κατά τη διάρκεια της οκταετούς του θητείας, ο 44ος πρόεδρος των ΗΠΑ προειδοποίησε τον διάδοχό του ότι αν δεν πάρει σοβαρά τα τρομακτικά καθήκοντα που σημαίνει η θέση του στον Λευκό Οίκο «δεν θα μακροημερεύσει» εκεί. «Ο λόγος που παραμένω συγκρατημένα αισιόδοξος είναι ότι αυτό το αξίωμα απαιτεί σοβαρότητα, κι όταν δεν είναι κανείς σοβαρός, το χάνει πολύ σύντομα. Διακυβέρνηση είναι κάτι το διαφορετικό από προεκλογική εκστρατεία» είπε ο Ομπάμα.

Σε ένα άλλο σημείο των δηλώσεών του ο Ομπάμα αναφέρθηκε και στο ζήτημα των ψευδών ειδήσεων στο Facebook και άλλες πλατφόρμες, αφήνοντας να εννοηθεί πως υπονόμευσαν την εκλογική διαδικασία στις ΗΠΑ. «Αν δεν αντιμετωπίζουμε σοβαρά τα γεγονότα και τι είναι αληθινό και τι όχι, αν δεν μπορούμε να κάνουμε διάκριση ανάμεσα σε σοβαρά επιχειρήματα και προπαγάνδα, τότε έχουμε πρόβλημα» είπε για να συμπληρώσει ότι «ζούμε σε μια εποχή με πάρα πολλή ενεργή παραπληροφόρηση που συσκευάζεται πολύ καλά, είτε στο Facebook, είτε στην τηλεόραση. Αν όλα μοιάζουν ίδια και δεν γίνονται διακρίσεις, τότε δεν ξέρουμε τι να προστατέψουμε. Δεν ξέρουμε για τι να αγωνιστούμε. Και μπορούμε να χάσουμε τόσα πολλά από αυτά που έχουμε κερδίσει όσον αφορά στις δημοκρατικές ελευθερίες, τις οικονομίες της αγοράς και την ευημερία που έχουμε μάθει να λαμβάνουμε ως δεδομένα».

Η Ανγκελα Μέρκελ τον αποχαιρέτισε το απόγευμα της Παρασκευής με ένα φιλί. Νωρίτερα είχε παραδεχτεί: «αυτός ο αποχαιρετισμός με βαραίνει, αλλά η δημοκρατία τρέφεται από την αλλαγή και δεν πρόκειται να χαθούμε από τον κόσμο». 

Ο Ομπάμα επιβιβάστηκε στο Air Force One και ξεκίνησε το ταξίδι του για το Περού, τελευταίο του σταθμό σε αυτή την τελευταία διεθνή περιοδεία ως πρόεδρος που ξεκίνησε από την Αθήνα. Α, πρόλαβε να πατήσει και στις Αζόρες, πορτογαλικά νησιά στη μέση του Ατλαντικού, όπου το Air Force One σταμάτησε για ανεφοδιασμό.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News