Στα τέλη του περασμένου μήνα, σε εκδήλωση στο Γκάζι, έλληνες και ευρωπαίοι εμπειρογνώμονες είχαν πρώτοι διατυπώσει το ανησυχητικό ερώτημα: υπάρχει «plan B» στο Προσφυγικό. Ηταν οι πρώτες εβδομάδες μετά την απόπειρα πραξικοπήματος στην Τουρκία που άλλαζε de facto τις παραμέτρους της ανοιξιάτικης συμφωνίας ανάμεσα στην Αγκυρα και στις Βρυξέλλες για την ανάσχεση των προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών προς τα ελληνικά νησιά και την Ευρώπη. Από εκείνη τη συζήτηση απουσίαζε ο υπουργός αναπληρωτής Μεταναστευτικής Πολιτικής Γιάννης Μουζάλας. Τώρα ο ίδιος ζητάει «plan B» από την Ευρώπη για το Προσφυγικό.

Ο υπουργός αναπληρωτής έδωσε συνέντευξη στην ευρείας κυκλοφορίας γερμανική εφημερίδα Bild, διαμηνύοντας προς την ΕΕ ότι χρειάζεται «plan B» για τη συμφωνία με την Τουρκία στο Προσφυγικό, καθώς η Αγκυρα εγείρει απειλές για υποχώρησή της.

Η Αθήνα παρακολουθεί «εξαιρετικά ανήσυχη» το ενδεχόμενο κατάρρευσης της συμφωνίας, είπε ο κ. Μουζάλας στη συνέντευξη που δημοσιεύεται την Τετάρτη, υπογραμμίζοντας επίσης την ανάγκη κίνησης στο πεδίο της ανακατανομής προσφύγων μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών – άλλο ένα επικίνδυνο «αγκάθι» αυτό την ώρα που οι Βρυξέλλες βρίσκονται σε ανοιχτή πλέον αντιπαράθεση τόσο με την Τσεχία όσο και με την Ουγγαρία που δεν θέλουν πρόσφυγες στα εδάφη του.

Τους κινδύνους να επιστρέψει ο εφιάλτης του Προσφυγικού τόσο στο εσωτερικό της Ευρωπαϊκής Ενωσης όσο και λόγω της τουρκικης κρίσης είχε ήδη επισημάνει από την περασμένη Παρασκευή ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ.

Η συμφωνία με την Τουρκία στο Προσφυγικό έχει κολλήσει στο ζήτημα της απελευθέρωσης της βίζας για τους τούρκους υπηκόους, η οποία παραμένει ακόμη απόμακρο ενδεχόμενο. Η τουρκική κυβέρνηση έχει πολλάκις εγείρει την απειλή υποχώρησης από τη συμφωνία εάν δεν υπάρξει πρόοδος. «H Αθήνα είναι εξαιρετικά ανήσυχη» από την επαπειλούμενη κατάρρευση της συμφωνίας, είπε ο κ. Μουζάλας. «Σε κάθε περίπτωση, χρειαζόμαστε ένα Plan B» προσέθεσε, σύμφωνα με την Bild.

Η ΕΕ, τόνισε, πρεέπει να κάνει σχεδιασμούς για το ενδεχόμενο η Τουρκία να ανοίξει ξανά τα σύνορά της για τους πρόσφυγες. Παράλληλα, ο κ. Μουζάλας κάλεσε σε μεγαλύτερη αποφασιστικότητα στην εφαμοργή των αποφάσεων για αποδοχή προσφύγων από άλλες χώρες της ΕΕ. «Οι πρόσφυγες πρέπει να ανακατανεμηθούν εξίσου σε όλες τις χώρες της ΕΕ, και όχι σε μεμονωμένες» υπογράμμισε.

Μια λιγότερο απαισιόδοξη εικόνα έδωσε το πρωί της Τετάρτης, μιλώντας στον ΣΚΑΪ, ο ειδικός συντονιστής για το Προσφυγικό Γιώργος Κυρίτσης, ο οποίος είπε ότι οι νέες αφίξεις προσφύγων και μεταναστών στα ελληνικά νησιά είναι λιγοστές – 119 πρόσφυγες ήρθαν την Τρίτη στην Ελλάδα – και ότι προς το παρόν «δεν υπάρχει κάτι που να χτυπάει καμπανάκι από την Τουρκία».

«Θα ήμασταν ανόητοι αν δεν ανησυχούσαμε», συμπλήρωσε επιμένοντας ότι δεν έχουν υπάρξει μέχρι στιγμής κινήσεις εκ μέρους της Τουρκίας που να έχουν στοιχεία προειδοποίησης. «Η κατάσταση στην Τουρκία είναι απρόβλεπτη» πρόσθεσε όμως.

Οι ανησυχίες της Αθήνας για το μέλλον του Προσφυγικού καταγράφηκαν ενώ στην καρδιά της ΕΕ μαίνεται ο πόλεμος με την Τσεχία που θέλει να αγνοήσει εντελώς της αποφάσεις των Βρυξελλών.

Ο τσέχος πρόεδρος Μίλος Ζέμαν ζήτησε από το κοινοβούλιο της χώρας του να αγνοήσει η Πράγα εντελώς τις αποφάσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο στο Προσφυγικό και να μην υποδεχθεί κανέναν πρόσφυγα.

Οι αντιδράσεις από την Κομισιόν ήταν άμεσες, κατηγορώντας τον κ. Ζέμαν ότι αποδυναμώνει εν γένει την δυνατότητα κοινής ευρωπαϊκής δράσης.

Η Τσεχία είναι μία από τους λεγόμενους «τέσσερις του Βίσεγκραντ» (μαζί με Πολωνία, Σλοβακία και Ουγγαρία) που είχαν υψώσει «τείχος» απέναντι στο σχέδιο ανακατανομής προσφύγων μεταξύ των χωρών της ΕΕ. Βάσει των αποφάσεων -που τελικά είχαν επικυρωθεί με διευρυμένη πλειοψηφία στο Συμβούλιο, κι όχι με ομοφωνία- η Πράγα καλείται να υποδεχθεί συνολικά περίπου 2.700 πρόσφυγες. Ωστόσο ο κ. Ζέμαν, ο οποίος δεν έχει εκτελεστικές εξουσίες, δεν θέλει ούτε αυτούς!

«Ο πρόεδρος είναι εναντίον κάθε αποδοχής πρόσφυγα στην τσεχική επικράτεια» ανέφερε, διευκρινίζοντας τη θέση της προεδρίας ο εκπρόσωπός του Γίρι Οβσάτσεκ το βράδυ της Τρίτης.

«Η χώρα μας δεν μπορεί να αναλάβει το ρίσκο να γίνει στόχος τρομοκρατικών επιθέσεων όπως εκείνες στη Γαλλία και στη Γερμανία» συνέχισε, υποστηρίζοντας πως η «αποδοχή μεταναστών καλλιεργεί το έδαφος για τρομοκρατικές επιθέσεις».

Αντιδρώντας από την Κομισιόν, ο γερμανός Επίτροπος Γκούντερ Ετινγκερ χρησιμοποιήσει σκληρά λόγια: «Θα έπρεπε πλέον με ντροπή να αναρωτηθούμε εάν δεν έχουμε τίποτε να προσφέρουμε για τους 300.000 εγκλωβισμένους στο Χαλέπι» είπε μιλώντας στο γερμανικό ραδιόφωνο ffn.

«Οι αποφάσεις για τα ποσοστά υποδοχής προσφύγων αποφασίστηκε με μεγάλη πλειοψηφία και είναι ευρωπαϊκό Δίκαιο» συνέχισε ο Έτινγκερ. Όποιος υπονομεύει τέτοιον τρόπο όπως ο Ζέμαν την ευρωπαϊκή νομοθεσία, αποδυναμώνει την Ευρώπη συνολικά, τόνισε ο επίτροπος.

ΥΓ. Αργά το βράδυ της Τετάρτης ο κ. Μουζάλας διέψευσε ότι μίλησε στην Bild για «Plan B» στο Προσφυγικό. Το υπουργείο επισυνάπτει την τοποθέτηση του κ. Μουζάλα, όπως αυτή εστάλη στη γερμανική εφημερίδα, βάσει της οποίας δεν ζήτησε plan B. Ο αναπληρωτής υπουργός, όπως επισήμανε το υπουργείο, στην τοποθέτησή του ανέφερε:

«Μέχρι στιγμής η συμφωνία τηρείται. Έχουμε μια ροή προσφύγων η οποία δεν μπορεί να αποτελέσει ένδειξη μη τήρησης της συμφωνίας. Πιο συγκεκριμένα, ο αριθμός των προσφύγων που φτάνουν στα νησιά, κάποιες μέρες είναι μηδενικές, κάποιες μέρες είναι κοντά στους 100. Είναι ένας αριθμός ανθρώπων στον οποίον έχουμε έτσι κι αλλιώς στραμμένο το ενδιαφέρον μας. Ενδεικτικά όμως σας λέω ότι το ποσοστό των ανθρώπων σε σχέση με πέρσι τέτοια περίοδο είναι μειωμένος κατά 95-97%. Βεβαίως παρακολουθούμε, βεβαίως ανησυχούμε, όμως μέχρι στιγμής, επαναλαμβάνω, ο αριθμός των ανθρώπων που προσεγγίζουν τα νησιά μας δεν αποτελεί ένδειξη μη τήρησης των συμφωνηθέντων.

» Η ελληνική κυβέρνηση έχει ενημερώσει εγκαίρως όλους τους ευρωπαϊκούς θεσμούς για τους κινδύνους που υποβόσκουν μετά τις τελευταίες εξελίξεις στην Τουρκία. Το προσφυγικό, όπως έχει αποδεχθεί η Ε.Ε. με τον πιο επίσημο τρόπο, καθ’ όλη αυτή την περίοδο, είναι ένα ευρωπαϊκό πρόβλημα και η λύση του αποτελεί ευθύνη της Ευρώπης.

» Μέχρι τώρα έχει υπάρξει οικονομική στήριξη προς την χώρα μας, έχει υπάρξει στήριξη σε υλικοτεχνικό εξοπλισμό, όμως η καίρια απάντηση είναι η κατανομή προσφύγων σε όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατ’ αναλογία. Δεν γίνεται όλο το προσφυγικό βάρος να το επωμίζονται τρεις-τέσσερις χώρες και οι υπόλοιπες να ασκούν κριτική τι κάναμε σωστά και τι όχι, με τα σύνορα τους κλειστά και χωρίς να υποδέχονται κανέναν πρόσφυγα από όσους τους αναλογούν. Πλέον όλοι γνωρίζουμε τι συμβαίνει και όλοι ξέρουμε τις προτεινόμενες λύσεις. Δεν υπάρχουν μαγικοί τρόποι. Είναι άνθρωποι οι οποίοι φεύγουν από την χώρα τους γιατί βρίσκεται σε εμπόλεμη κατάσταση. Να τερματιστεί ο πόλεμος είναι το βασικό ζητούμενο. Από εκεί και πέρα, οφείλουμε ως Ευρωπαϊκή Ένωση να στηρίξουμε τις χώρες οι οποίες βρίσκονται κοντά σε αυτές που αντιμετωπίζουν το πρόβλημα. Πρέπει να συμβάλλουμε ώστε χώρες όπως η Ιορδανία, ο Λίβανος και άλλες γειτονικές να μπορούν να υποδεχθούν και να φιλοξενήσουν πρόσφυγες στα εδάφη τους με βάση την τήρηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Στη συνέχεια να υπάρχει η δυνατότητα στους πρόσφυγες από την Τουρκία να διανέμονται στις χώρες της Ε.Ε. βάσει των κριτηρίων, πληθυσμιακών και άλλων. Το ίδιο να συμβεί κι από την Ελλάδα ώστε να διανέμονται στις χώρες της Ε.Ε. κατ’ αναλογία».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News