Κάποιοι νέοι της Βρετανίας δεν έμειναν ξύπνιοι για να δουν τα πρώτα αποτελέσματα του δημοψηφίσματος. Ψήφισαν, ήπιαν μία (δυο, τρεις, τέσσερις) μπύρα και έπεσαν για ύπνο. Ηταν αυτοί -πολλοί- που πίστευαν ότι το αποτέλεσμα θα ήταν αυτό που ήθελαν: να παραμείνουν στην ευρωπαϊκή οικογένεια, προφανώς! Το πρωί σοκαρίστηκαν. Πίστευαν ότι το αποτέλεσμα θα ήταν το «λογικό», ένιωσαν σχεδόν αηδιασμένοι από την απόφαση της πλειοψηφίας. «Πώς γίνεται να είμαστε τόσο ηλίθιοι;»

Απόγνωση. Στα μηνύματα και τα σχόλια που ανέβαιναν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είχες την εντύπωση ότι απολογούνταν για μία προδοσία, για μία αιφνιδιαστική πράξη βίας. «Λυπάμαι, ειλικρινά, εκ μέρους του Ηνωμένου Βασιλείου (ή τουλάχιστον εκ μέρους του 16.141.241)», έγραφαν. «Ευρώπη, ευρωπαίοι φίλοι, σας αγαπώ», σχολίασε ένας άλλος. «Εχετε την αγάπη της Ιταλίας!», απάντησε φίλη του. «Welcome to the dark side», είπε για να σπάσει τον πάγο ο Ελβετός. Οι μεν έγραφαν απολογητικά, οι δε απαντούσαν με αλληλεγγύη.

Ολοι τους -όσοι στήριζαν το Bremain- αισθάνθηκαν το πρωί της Παρασκευής έναν φόβο. Αλλωστε, γεννήθηκαν σε έναν διαφορετικό κόσμο από αυτόν που έζησαν οι μεγαλύτεροι. Το Tείχος του Βερολίνου είχε πέσει -ή ήταν πολύ μικροί να το θυμούνται- και οι χώρες της ανατολικής Ευρώπης επανέρχονταν από μία μακρά περίοδο απομόνωσης στον χάρτη της Ευρώπης. Η Ευρώπη ήταν πάντα στο μυαλό τους κάτι δεδομένο. Μία ανοιχτή πόρτα που (για κάποιους) ξαφνικά έκλεισε.

Πίσω από τον συναισθηματισμό, τον φόβο για τη διχαστική ρητορική του μίσους, το άγχος για την «ευρωπαϊκή ιδέα», ξεπρόβαλλαν και οι πιο προσωπικές ανησυχίες των νέων. Πριν καλά-καλά ανακοινωθεί το τελικό αποτέλεσμα (51,89% έναντι 48,11%) και πριν ανακοινώσει την πρόθεσή του να παραιτηθεί του ο πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον, οι νέοι Βρετανοί έβλεπαν το μέλλον τους να διαλύεται. Εντάξει ήταν και η επίδραση του σοκ. Αλλα όσοι βρίσκονται στο στάδιο πριν από τη φοιτητική ζωή σκέφτονται ότι η έξοδος από την Ενωση σημαίνει ότι χάνεται το 15% από τα ευρωπαϊκά πανεπιστημιακά κονδύλια της χώρας. Αυτό σημαίνει ότι μετά τις τελευταίες αυξήσεις που επέβαλε πρόσφατα ο Κάμερον στα δίδακτρα θα ακολουθήσουν και άλλες. Η ΕΕ μπορεί να έχει γραφειοκρατία που απεχθάνονται οι Βρετανοί -ρωτήστε τους τι γνώμη έχουν για τους Γάλλους- αλλά ξέρουν ότι οι πόροι και κανονισμοί της παρέχουν τούς μία δικλείδα ασφαλείας.

Αυτοί που βρίσκονται στο στάδιο της επαγγελματικής αποκατάστασης δεν βλέπουν καν τον μέλλον τους, τουλάχιστον όχι όπως το φαντάστηκαν, δηλαδή, σε μία άλλη ευρωπαϊκή πόλη -δεν είναι η Γη της Επαγγελίας η Βρετανία. Ενας 28χρονος Αγγλος που ζει στο Λονδίνο, από αυτούς που αισθάνθηκαν «αηδιασμένοι» από το αποτέλεσμα, έχει ήδη αποφασίσει ότι θα βγάλει ιρλανδικό διαβατήριο για να μπορέσει να εργαστεί σε άλλη χώρα.

Και οι δε; Οι εναπομείναντες Ευρωπαίοι που φαντάζονταν το (άμεσο) και έστω βραχυπρόθεσμο μέλλον τους στη Βρετανία; Το πρώτο πράγμα που σκέφτηκαν και ρώτησαν οι έλληνες φοιτητές της Βρετανίας ήταν τι θα συμβεί με τα δίδακτρα. Τώρα πια οι Ευρωπαίοι της Βρετανίας θα εκλαμβάνονται, όπως οι φοιτητές από τις άλλες ηπείρους του κόσμου, ως «international students». Τυπικά, τα δίδακτρα θα αυξηθούν, μπορεί και κατά 30 με 40%. Τυπικά, πάλι, θα περιοριστούν οι δυνατότητες σπουδών με φοιτητικό δάνειο. Πανικός!

Τα ανακλαστικά των πανεπιστημιακών οργανώσεων στην απόρροια του Brexit ήταν άμεσα. «Θα υπάρχει μία σταδιακή διαδικασία αποχώρησης με πολλές ευκαιρίες να διασφαλιστούν κάποια πράγματα», δήλωσε με ανακοίνωσή της η πρόεδρος τω Πανεπιστημίων του Ηνωμένου Βασιλείο (UUK), Τζούλια Γκούντφελοου. Να, το UCL για παράδειγμα, ήδη ανακοίνωσε ότι αυτοί που έχουν εγγραφεί για το έτος 2016/2017 θα επιβαρυθνούν για όλα τα χρόνια σπουδών τους με τα δίδακτρα που πληρώνουν και οι αυτόχθονες, δηλαδή κανονικά. Και το πανεπιστήμιο Goldsmiths, το οποίο φιλοξενεί πολλούς Ελληνες κάθε χρόνο, διαβεβαίωσε ότι ούτε τα δίδακτρα ούτε η πρόσβαση στα φοιτητικά δάνεια έχουν δεχθεί κάποια αλλαγή, λόγω του αποτελέσματος. «Το πανεπιστήμιο είναι περήφανο για την πολυπολιτισμικότητά του και αυτό δεν πρόκειται να αλλάξει με ένα δημοψήφισμα». Με λίγα λόγια, ψυχραιμία. Οι διαδικασίες για τον επαναπροσδιορισμό των σχέσεων της Βρετανίας με τις χώρες της ΕΕ -άρα και στον ακαδημαϊκό τομέα- θα διαρκέσουν τουλάχιστον δύο χρόνια. Και η τελική ρύθμιση θα εξαρτηθεί και από τη βούληση του κάθε πανεπιστημίου.

Οπως έδειξαν οι ανακοινώσεις από εκπρόσωπους ακαδημαϊκών φορέων, το κάθε πανεπιστήμιο θα ήθελε να μείνουν τα πράγματα ως έχουν. Γι’ αυτό και οι υπεύθυνοι θα πιέσουν την κυβέρνηση -όποια κι αν είναι αυτή μετά το φθινόπωρο- προς αυτήν την κατεύθυνση. Εχουν προειδοποιήσει, πολλές φορές, ότι κάθε χρόνο τα πανεπιστήμια συνεισφέρουν στη βρετανική οικονομία 73 δισ., εκ των οποίων τα 3,7 δισ. προέρχονται από φοιτητές ευρωπαϊκών χωρών.

Κι αν αυτοί οι φοιτητές εξαναγκαστούν να πληρώσουν σχεδόν τα διπλάσια για να σπουδάσουν γιατί να μην πάνε σε κάποια άλλη ευρωπαϊκή χώρα που δεν απαιτεί καν δίδακτρα; Γιατί να μην ταξιδέψουν για τα ίδια χρήματα στις ΗΠΑ ή στον Καναδά; Είναι εμφανές γιατί «πρώτη προτεραιότητα των πανεπιστημιακών είναι να πείσουν τη βρετανική κυβέρνηση να κάνει τα απαραίτητα βήματα ώστε να διασφαλίσει ότι οι εργαζόμενοι και οι φοιτητές από ευρωπαϊκές χώρες θα συνεχίσουν να έρχονται στα βρετανικά πανεπιστήμια», όπως τόνισε η Γκούντφελοου.

Ναι, αλλά, μετά; Τι θα γίνει με τους ευρωπαίους απόφοιτους που θέλουν να εργαστούν στη Βρετανία; Θα μπορούν να λαμβάνουν τα επιδόματα και τις παροχές του κοινωνικού κράτους; Τι θα απογίνουν οι περίπου 54.000 Ελληνες που μένουν και εργάζονται εκεί μόνιμα; Εδώ τα πράγματα δυσκολεύουν. Το πιθανότερο είναι ότι θα καταστεί υποχρεωτική η βίζα για καθέναν από τους 1,6 εκατομμύρια αλλοδαπούς εργαζομένους της χώρας. Σύμφωνα με εκτιμήσεις του Ιδρύματος Κοινωνικής Αγοράς (Social Market Foundation), το 88% των ξένων που απασχολούνται σήμερα στη Βρετανία δεν θα πληροί τα κριτήρια γι’ αυτή την άδεια εργασίας. Αλλά και πάλι δεν είναι σαφές πότε θα εγκαθιδρυθεί το νέο σύστημα. Ενώ για όσους εργάζονται ήδη στη Βρετανία, κατά πάσα πιθανότητα και για όσους μεταβούν εκεί για να εργαστούν μέχρι την οριστική αποχώρηση, τα πράγματα παραμένουν ίδια.

Πάντως, την Παρασκευή τουλάχιστον, για τους περισσότερους νέους όλα άλλαξαν -έστω για ένα 24ωρο, μέχρι να απορριφθεί το σοκ. Οι νέοι της Βρετανίας πιστεύουν ότι «η ψήφος ήταν για τον κόσμο στον οποίο θέλουμε να ζούμε: μία ανοιχτή, πλουραλιστική κοινωνία», όπως διαμαρτυρήθηκε Αγγλος που εργάζεται ως ασκούμενος στη Βιέννη. Και κάποιος τους πήρε ακριβώς αυτό μέσα από τα χέρια τους. Στην πραγματικότητα, αυτοί είναι οι προδομένοι. Τους πρόδωσαν οι πολιτικοί, αυτοί που ευθύνονται εξ αρχής για τον διχασμό –κάποιος των περιέγραψε ως «nativists VS cosmopolitans»- που καλλιεργείται τα τελευταία χρόνια στη χώρα. Ο Κάμερον, ο πολιτικός που ήθελε να διατηρήσει την πλειοψηφία και να κρατήσει το κόμμα του ενωμένο και γι’ αυτό έκανε το δημοψήφισμα. Οι πολιτικοί που τάχθηκαν περήφανα υπέρ του Brexit ελπίζοντας να γίνει η χώρα μία Σιγκαπούρη με χαμηλούς φόρους, ενώ το μήνυμα που έλαβαν οι υποστηρικτές τους ήταν να γίνει η Αγγλία μία ουτοπική χώρα χωρίς αλλοδαπούς. Οι συνταξιούχοι του αγγλικού Βορρά, οι ηλικιωμένοι στα προπύργια των Τόρι και των Εργατικών στην Ουαλία, «όλοι αυτοί που ψήφισαν την έξοδο χωρίς να έχουν να αντιμετωπίσουν οι ίδιοι τις συνέπειες».

ΥΓ. Σύμφωνα με πρώτες εκτιμήσεις, το 75% των ψηφοφόρων ηλικιών ανάμεσα στα 18 με 23 έτη ψήφισαν «Remain» ενώ ο αντίστοιχος αριθμός στις ηλικίες άνω των 65 ετών ήταν 40%.

 

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News