Kόκκινες -στο χρώμα της φωτιάς- πανύψηλες και έτοιμες να φωνάξουν, να αφουγκραστούν, να ισορροπήσουν με έναν ιδιαίτερο τρόπο. Οι φιγούρες του Γιώργου Λάππα με όποιο χρώμα κι αν ήταν ντυμένες -συνήθως στο έντονο μπλε ή το κόκκινο- είναι με την πρώτη ματιά αναγνωρίσιμες. Και είναι εκείνες που θα μείνουν να θυμίζουν τη δύναμη του έργου του, ως άλλες σφραγίδες, όχι μόνο στη σύγχρονη ελληνική τέχνη, αλλά και στην παγκόσμια εικαστική σκηνή, στην οποία είχε κατακτήσει τη δική του θέση.

Το πρωί της Δευτέρας, όταν άρχισε να γίνεται γνωστή η είδηση του θανάτου του σπουδαίου εικαστικού, ο οποίος πέθανε το βράδυ της Κυριακής από ανακοπή καρδιάς σε ηλικία 66 ετών, συνέπεια των προβλημάτων που αντιμετώπιζε με τη χολή του, δύσκολα συνάδελφοι και φίλοι του μπορούσαν να την πιστέψουν. Χρειάστηκε οι περισσότεροι να επικοινωνήσουν με τη σύντροφο της ζωής του, επίσης διακεκριμένη εικαστικό, Αφροδίτη Λίτη, για να πειστούν πως έφυγε από τη ζωή.

Ποιος ήταν όμως ο καλλιτέχνης που βρισκόταν πίσω από τις μνημειακές αυτές φιγούρες, την ανθρωποκεντρική γλυπτική και τους διαρκείς πειραματισμούς; Ενας άνθρωπος που κατάφερε να μετατρέψει μνήμες, πληγές και προβληματισμούς σε τέχνη. Τίποτα από όσα έζησε δεν άφησε έξω από τα έργα του. Από το φως όπως διαπερνούσε τις μπλε κόλλες με τις οποίες η οικογένεια του έκλεινε τα παράθυρα στο πλαίσιο του συσκοτισμού στην Αίγυπτο του 1956 για να γλιτώσουν από τους βομβαρδισμούς της γενέτειρας του -του Καΐρου- από τους Βρετανούς και τους Γάλλους. Εως την αγκαλιά της γκουβερνάντας του, την οποία έχει μεταγράψει, όπως ο ίδιος έχει παραδεχτεί, σε αρκετά από τα γλυπτά του.

Η τέχνη λειτούργησε σε όλες τις φάσεις της ζωής του ως καταφύγιο. Στα παιδικά του χρόνια, όταν ήρθε σε ηλικία οκτώ ετών στην Αθήνα με την οικογένεια του, χαρά έβρισκε στις φιγούρες και τη βαριά φωνή του Ευγένιου Σπαθάρη. Στην εφηβεία του στα μουσεία της Ευρώπης, εκεί που η σύγχρονη τέχνη κέρδιζε ολοένα έδαφος κι εκείνος με το μπλοκάκι του δεν σταματούσε να σχεδιάζει ό,τι κέντριζε το ενδιαφέρον του. Κι αργότερα, όταν βρέθηκε στο Ορεγκον για σπουδές Ψυχολογίας, αναζητούσε και πάλι απαντήσεις στις εικαστικές του ανησυχίες έως τη στιγμή που μια υποτροφία του άνοιξε τον δρόμο για τον κόσμο της Ανατολής και την Ινδία, οπότε κι άρχισε να μελετά τα εντυπωσιακά ανάγλυφα και τις τεράστιες ζωγραφισμένες πάνω σε υφάσματα εικόνες. Για να αποφασίσει ύστερα από μια στάση στο Λονδίνο να επιστρέψει στην Αθήνα και να κάνει εκείνο που πραγματικά ήθελε: να γραφτεί στη Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών, της οποίας μάλιστα έγινε και ο ίδιος αργότερα καθηγητής.

Μαζί με το Κάιρο, την Αθήνα και το Ορεγκον, η Σχολή Καλών Τεχνών είναι αναμφισβήτητα ένας από τους τόπους που σημάδεψαν την πορεία του σπουδαίου καλλιτέχνη, καθώς εκεί συνάντησε και την γυναίκα με την οποία συμπορεύτηκε για τρεις και πλέον δεκαετίες: την επίσης εικαστικό και καθηγήτρια στην ΑΣΚΤ, Αφροδίτη Λίτη, την εποχή που ήταν και οι δύο φοιτητές.

Οι περισσότεροι σήμερα μπορεί να αναγνωρίζουν τις μνημειακές του μορφές -οι οποίες έκαναν την πρώτη τους εμφάνιση στο έργο του την ίδια περίοδο που πέρασε ως διδάσκων το κατώφλι της ΑΣΚΤ (1992) με το σύμπλεγμα των 18 σπονδυλωτών αγαλμάτων που είχε βαφτίσει «Αστοί»- ωστόσο όταν μπήκε για πρώτη φορά στον εικαστικό χάρτη επιχείρησε να οριοθετήσει τις φιγούρες στον χώρο με πρώτες ύλες του σίδερο, ξύλινες μπάλες και πλαστικά πλέγματα στον «Αβακα» (αρχές δεκαετίας του 80), ενώ στη συνέχεια μεταξύ άλλων τον απασχόλησε η περιπλάνηση όσων εργάζονται στο τσίρκο, στα «Ποταμοφόδια», όσο και η έννοια του τυχαίου στις «Ζαριές».

Η γλυπτική του Γιώργου Λάππα γρήγορα ξεπέρασε τα ελληνικά σύνορα και ταξίδεψε από τις Βρυξέλλες ως το Σάο Πάολο κι από το Παρίσι έως την Κορέα.

Η κηδεία του θα γίνει την Τρίτη, 26 Ιανουαρίου, στις 16.00 από το Α΄ Νεκροταφείο Αθηνών, δημόσια δαπάνη.

Παρακολουθείστε πιο κάτω το βίντεο από αφιέρωμα της Δημοτικής Τηλεόρασης Θεσσαλονίκης TV100 για την έκθεση του Γιώργου Λάππα «Ντοκουμέντα και γλυπτικά τοπία». Με κεντρικό θέμα της έκθεσης το ιστορικό φωτογραφικό ντοκουμέντο με την συγκέντρωση και τα βασανιστήρια των Εβραίων στη πλατεία Ελευθερίας της Θεσσαλονίκης τον Ιούλιο του 1942, ο εικαστικός παρουσίασε το 2014 στο Εβραϊκό Μουσείο μια σειρά γλυπτών και κινηματογραφικών προβολών. Στόχος του καλλιτέχνη ήταν να ευαισθητοποιήσει τους νέους κυρίως ανθρώπους στα δεινά του μίσους και των παράλογων πράξεων που μπορεί να οδηγήσει η πιστή υποταγή σε ακραίες πολιτικές.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News