Οι λίστες είναι πάντα ευπρόσδεκτες – και γίνονται ακόμη πιο ευπρόσδεκτες όταν κερδίζει κάποιος δικός σου. Αυτή η λίστα που ζήτησε το BBC από 108 συγγραφείς, κριτικούς και δημοσιογράφους είναι και φιλόδοξη: οι 108 περισσότερο ή λιγότερο ειδικοί κλήθηκαν να  επιλέξουν τα πέντε λογοτεχνικά έργα που διαμόρφωσαν το ανθρώπινο πνεύμα και επηρέασαν την ιστορία του κόσμου. Ποια είναι αυτά; Ιδού η πρώτη πεντάδα.

• Η «Οδύσσεια» του Ομήρου
• «Η καλύβα του μπαρμπα-Θωμά» της Χάριετ Μπίτσερ Στόου (1852, ΗΠΑ)
• «Φρανκεστάιν» της Μέρι Σέλεϊ (1818, Βρετανία)
• «1984» του Τζορτζ Οργουελ (1949, Βρετανία)
• «Τα πάντα γίνονται κομμάτια» του Τσινούα Ατσέμπε (1958, Νιγηρία)

Οπως φαίνεται από τα πέντε πρώτα υπάρχει σαφής πλειοψηφία των αγγλόφωνων επιλογών. Και ακολουθούν: «Χίλιες και μια νύχτες», «Δον Κιχώτης» «Αμλετ», «Εκατό χρόνια μοναξιάς» και η «Ιλιάδα». Στη δωδέκατη θέση βρίσκουμε την «Κωμωδία» του Δάντη. Κριτές από άλλες χώρες; Κανένας. Οι άγγλοι κριτές, πάντως, επέλεξαν, αντί των μεγάλων κλασικών, τα έργα που σημάδεψαν κατά κάποιον τρόπο την εποχή τους ή που αφήνουν το στίγμα τους, τουλάχιστον θεματικά, και στη σημερινή εποχή: οι διακρίσεις, η εξουσία, η τεχνολογική πρόοδος, ο ολοκληρωτισμός.

Αλλά γιατί πρώτη η «Οδύσσεια» του Ομήρου; «Επειδή είναι ένας από τους μεγαλύτερους ιδρυτικούς μύθους του δυτικού πολιτισμού» εξηγεί η συγγραφέας Νάταλι Χέινς. «Επειδή διερωτάται τι σημαίνει να είναι κανείς ήρωας, επειδή έχει σπουδαίους γυναικείους χαρακτήρες, επειδή είναι γεμάτη από θεούς και τέρατα και επειδή μας αναγκάζει να αναρωτηθούμε για τις πεποιθήσεις μας γύρω από την περιπέτεια, τον πόλεμο και το πάντα επίκαιρο θέμα της επιστροφής στην εστία».

Σωστή.

Φωτό: Ανδρα μοι έννεπε μούσα πολύτροπον… Πηγή: Shutterstock

«Ψευδοφεμινιστής» ο Εμανουέλ Μακρόν; Ετσι λέει στον Guardian η Σεσίλ Γκερέν. Και πώς αποδεικνύεται; Από τον λεγόμενο νόμο Σιαπά «που ενθαρρύνει τους εισαγγελείς να χαρακτηρίζουν περιπτώσεις κακοποίησης παιδιών ως σεξουαλικές επιθέσεις αντί για βιασμό».

Η δημοσιογράφος εξηγεί ότι ο Γάλλος είχε υποσχεθεί ότι η ισότητα των φύλων θα είναι εθνική προτεραιότητα, για να προσθέσει ότι στην πράξη προσέφερε μόνο απογοήτευση. Κατ’ αρχάς αρνήθηκε να υποστηρίξει την ευρωπαϊκή οδηγία για τη γονική άδεια τεσσάρων μηνών με καταβολή του  50% του μισθού, κρίνοντας ότι είναι μια καλή ιδέα αλλά πολύ ακριβή και ενδεχομένως αδύναμη. Επιπλέον, είχε υποσχεθεί ένα υπουργείο ισότητας των φύλων, αλλά στη συνέχεια περιορίστηκε να μεταβιβάσει το χαρτοφυλάκιο σε μία Γραμματεία υπό την Μαρλέν Σιαπά, με πολύ μικρότερο προϋπολογισμό.

Το κατώτατο σημείο της «φεμινιστικής αποτυχίας» του, ωστόσο, θα είναι η μεταρρύθμιση του νόμου για τη σεξουαλική βία, και ειδικότερα το άρθρο 2, το οποίο καθόρισε την ηλικία συναίνεσης στα 15 χρόνια, αλλά με την επισήμανση ότι  κάτω από τα 15, θα μιλάμε για βιασμό  «μόνο αν το παιδί βρίσκεται σε ευάλωτη κατάσταση». Κι αυτό παρά τις δύο πρόσφατες περιπτώσεις που προκάλεσαν οργή, όταν δύο εισαγγελείς αρνήθηκαν να απαγγείλουν κατηγορίες για βιασμό σε βάρος δυο 11χρονων.

Τελικά, η γαλλίδα φεμινίστρια Κλεμεντίν Οτέν έχει δίκιο: «Από το όρος του κινήματος #MeToo γεννήθηκε ένα ποντίκι, με τη μορφή νόμου για τη σεξουαλική βία».

Φωτό: Ε, και αυτή τώρα χειρονομία είναι; Πηγή: Shutterstock

Ευτυχώς, το πλαστικό δεν είχε ακόμη εφευρεθεί όταν οι προσκυνητές ταξίδευαν με το πλοίο Μέιφλαουερ για το Πλύμουθ. Διαφορετικά, γράφει το National Geographic  στο τεύχος που είναι αφιερωμένο στη σκοτεινή πλευρά του πλαστικού, τα απόβλητα των επιβατών θα κυκλοφορούσαν ακόμη σήμερα, τέσσερις αιώνες αργότερα. Το πλαστικό δημιουργήθηκε στα τέλη του 19ου αιώνα και άρχισε να παράγεται σε μεγάλη κλίμακα περίπου το 1950. Αποτέλεσμα; Σήμερα  χρησιμοποιούνται «μόνο»  9,2 δισεκατομμύρια τόνοι πλαστικού. Πάνω από 6,9 δισεκατομμύρια έχουν γίνει απόβλητα και 6,3 δεν έχουν δει ποτέ ένα δοχείο ανακύκλωσης.

Αλλά πόσο πλαστικό καταλήγει στους ωκεανούς; Κανείς δεν ξέρει με σιγουριά. Το 2015, η Τζένα Τζάμπεκ, καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο της Γεωργίας, διακινδύνευσε μια εκτίμηση: μεταξύ 5,3 και 14 εκατομμυρίων τόνων ετησίως μόνο από τις παράκτιες περιοχές. Και ακόμη και στις εποχές της βιοδιασπασιμότητας οι επιστήμονες συμφωνούν: μπορεί ένα πλαστικό να πεθάνει σε 450 χρόνια, μπορεί και ποτέ. Εν τω μεταξύ, στη παγκόσμια διάσκεψη κορυφής στο Ναϊρόμπι τον περασμένο Δεκέμβριο, ο επικεφαλής του προγράμματος περιβάλλοντος του ΟΗΕ δήλωσε ότι «Ο ωκεάνιος Αρμαγεδδών» σκοτώνει εκατομμύρια θαλάσσιων ζώων κάθε χρόνο: περίπου 700 είδη βρίσκονται σε κίνδυνο επειδή καταπίνουν πλαστικά.

Υπάρχει πάντως μια θεμελιώδης διαφορά μεταξύ της κλιματικής αλλαγής λόγω υπερθέρμανσης του πλανήτη και αυτής της έκτακτης περιβαλλοντικής ανάγκης: δεν υπάρχουν αρνητές του πλαστικού. Τουλάχιστον μέχρι τώρα.

Φωτό: Μα για πάντα; Πηγή: Shutterstock

Η (νέα) πολιτική υποδοχής των Starbucks: ανοιχτές τουαλέτες ακόμη και χωρίς πάρεις τίποτε. Ο Χάουαρντ Σουλτς είναι ένας παράξενος, αλλά έξυπνος τύπος. Είναι ένας που ενέπνευσε την τελευταία γενιά επιχειρηματιών. Το παιχνιδάκι του ονομάζεται Starbucks και με το καφέ λούνγκο σε ένα τεράστιο κύπελλο έγινε αυτοκρατορία.

Μία από τις σπάνιες αναποδιές ήταν η πρόσφατη καταιγίδα που προκλήθηκε από την περίπτωση δύο μαύρων εφήβων που συνελήφθησαν σε ένα Starbucks στη Φιλαδέλφεια διότι ζήτησαν να χρησιμοποιήσουν την τουαλέτα χωρίς να έχουν παραγγείλει τίποτα. Αλλά να πού ο Σουλτς ξέρει να πιάνει τα μηνύματα: όπως αναφέρει ο Guardian, στο εξής θα επιτρέπεται η χρήση των χώρων (ακόμη και οι τουαλέτες) χωρίς την υποχρέωση κατανάλωσης. «Όποιος μπαίνει στους χώρους μας, συμπεριλαμβανομένων των εξωτερικών χώρων, της καφετέριας και των τουαλετών, ανεξάρτητα από το αν αγοράζει κάτι, θεωρείται πελάτης» λέει η εταιρία σε ανακοίνωσή της.  Ο αγώνας των Ράσον Νέλσον και Ντόντε Ρόμπινσον, που έμειναν ώρες στη φυλακή για ένα κατούρημα, τώρα δικαιώνεται.

Φωτό: Όπως πάτε στο βάθος δεξιά. Πηγή: Shutterstock