Το καλοκαίρι του 2019 η έκθεση «Sight» του σερ Αντονι Γκόρμλεϊ στη Δήλο ήταν το πολιτιστικό γεγονός της χρονιάς. Οσοι βρέθηκαν στη Μύκονο εκείνη την εποχή είχαν την ευκαιρία να θαυμάσουν τα 29 ανθρωπόμορφα γλυπτά από σίδηρο του εμβληματικού βρετανού γλύπτη, που «κατοίκησαν» ξανά το έρημο ιερό νησί του Αιγαίου.

Τώρα, 100 φιγούρες από χυτοσίδηρο σε φυσικό μέγεθος, που συνθέτουν το τελευταίο μεγάλο project του σερ Αντονι Γκόρμλεϊ, έχουν εγκατασταθεί στους κήπους μιας κατοικίας του 18ου αιώνα στο Νόρφολκ. Ο καλλιτέχνης, γράφουν στην ιστοσελίδα του BBC οι Στίβεν ΜακΙντος και Ιαν Γιανγκς, χρησιμοποίησε το δικό του σώμα για να διαμορφώσει τα γλυπτά, τα οποία έχουν τοποθετηθεί γύρω από το Houghton Hall, στο πλαίσιο μιας έκθεσης που θα εγκαινιαστεί επίσημα στις 21 Απριλίου και θα είναι ανοιχτή στο κοινό έως τις 31 Οκτωβρίου.

Οι μορφές θυμίζουν τους σιδερένιους άνδρες της εγκατάστασης «Another Place» που είχαν τοποθετηθεί παλαιότερα στην παραλία Κρόσμπι της κομητείας Μέρσισαϊντ, στη βορειοδυτική Αγγλία, αλλά και στη Δήλο.

Η νέα εγκατάσταση, «Time Horizon», που εν μέρει αποτελεί σχόλιο για την ανισότητα του πλούτου, παρουσιάζεται για πρώτη φορά στο Ηνωμένο Βασίλειο. Ο βρετανός εικαστικός, ένας από τους σημαντικότερους γλύπτες της εποχής μας, σκέφτεται τις σιδερένιες μορφές του σαν απολιθώματα, βιομηχανικά κατασκευασμένα, που αντιπροσωπεύουν μια χρονική περίοδο.

Ελπίζει ότι, καθώς οι επισκέπτες θα περιπλανώνται στο γρασίδι, μέσα στα δάση και στους περιφραγμένους κήπους του Houghton Hall, θα αναλογιστούν την παροδικότητα του ανθρώπου στον πλανήτη Γη και το αποτύπωμα που έχει αφήσει το είδος μας. «Ολόκληρη η Βρετανία είναι ένας κήπος, μια ζωντανή ζωγραφική τοπίου μέσα στο οποίο θα θέλαμε να ζούμε» είπε ο Γκόρμλεϊ σε πρόσφατη συνέντευξή του στους Sunday Times.

Ακόμη, την περασμένη Παρασκευή ο σερ Αντονι δήλωσε στο BBC Breakfast: «Η ιδέα είναι να διερευνήσουμε στην πραγματικότητα από τι εξαρτώμεθα όλοι. Μπορεί, λοιπόν, να υπάρχουν κοινωνικές ιεραρχίες, αλλά σκέφτηκα τη σχέση μας με τον πλανήτη και πώς μπορούμε να τρυπήσουμε την ορατή επιφάνεια. Αντί να διακοσμήσω το μέρος, ήθελα να το ανακρίνω», είπε ο Γκόρμλεϊ.

Και πρόσθεσε: «Eίναι έργα διασκορπισμένα σε μια μεγάλη περιοχή, δεν είναι ένα σπουδαίο μεγάλο αντικείμενο, είναι ένα είδος μόλυνσης του χώρου στο σύνολό του. Και ελπίζω ότι αυτό που σημαίνει είναι ότι όλοι όσοι έρχονται κάνουν τη δική τους δουλειά, το δικό τους ταξίδι, τη δική του σύνδεση ο καθένας ανάμεσα στον τόπο, το αντικείμενο και τη σκέψη».

Η εγκατάσταση «Time Horizon» του Αντονι Γκόρμλεϊ  δημιουργήθηκε αρχικά το 2006 για έναν αρχαιολογικό χώρο στη νότια Ιταλία, το Parco Archeologico di Scolacium, στην τοποθεσία Ροτσελέτα ντι Μπόρτζια της επαρχίας Καταντζάρο, στην Καλαβρία (εκεί είχε χτιστεί αρχικά η αρχαιοελληνική αποικία Σκυλλήτιον, η οποία αργότερα έδωσε τη θέση της στη ρωμαϊκή αποικία Σκολάτσιουμ) και τα γλυπτά χρηματοδοτήθηκαν από τους φορολογούμενους της περιοχής.

Κάθε φιγούρα της εγκατάστασης ζυγίζει 620 κιλά και έχει μέσο ύψος 1,91 εκατοστά. Στο Νόρφολκ τα γλυπτά εκτίθενται σε μια έκταση 1.214 στρεμμάτων. Πολλά από αυτά απλώς στέκονται στο έδαφος, ενώ άλλα είναι θαμμένα στο χώμα μέχρι τη μέση ή τον λαιμό και το ένα τέταρτο αυτών είναι τοποθετημένα σε τσιμεντένιες κολόνες, το ύψος των οποίων ποικίλει από μερικά εκατοστά μέχρι τέσσερα μέτρα πάνω από το έδαφος.

Οταν ρωτήθηκε από την Κέρστι Λανγκ των Sunday Times αν τα σιδερένια γλυπτά αντιπροσωπεύουν όλους τους ανθρώπους που αμφισβητούν τα προνόμια του περιβάλλοντός τους, ο Γκόρμλεϊ απάντησε: «Ναι, εννοείται. Σε αυτόν τον όλο και πιο διχασμένο κόσμο ανάμεσα σε πλούσιους και φτωχούς, ανάμεσα στο 1% και όλους τους υπόλοιπους, πού μπαίνει η δικαιοσύνη;»

Ακολουθώντας το Μονοπάτι των Χίπηδων

Ο Αντονι Γκόρμλεϊ ήταν το μικρότερο από τα επτά παιδιά μιας οικογένειας ευσεβών Καθολικών, στην καθημερινή ζωή της οποίας κυριαρχούσε η θρησκεία. Ο ιρλανδός πατέρας του πολέμησε στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο και ήταν αγαπητός αλλά αυταρχικός. Η μητέρα του ήταν Γερμανίδα και κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τη Βρετανία για να μη συλληφθεί, καταφεύγοντας στον Καναδά μαζί με τα τέσσερα μεγαλύτερα παιδιά της.

Ο Αντονι γεννήθηκε το 1950 στο Χάμστεντ, πήγε στο Ampleforth College, ένα οικοτροφείο Βενεδικτίνων στο Γιόρκσαϊρ, και στη συνέχεια στο Trinity College του Κέιμπριτζ, όπου σπούδασε αρχαιολογία, ανθρωπολογία και ιστορία της τέχνης. Κατά τη διάρκεια των σπουδών του έχασε την καθολική του πίστη, ωστόσο παραδέχεται ότι αυτή τον σημάδεψε για μια ζωή. Αρκεί να ρίξει κανείς μια ματιά στο πιο αγαπημένο του γλυπτό, τον «Αγγελο του Βορρά» στο Γκέιτσχεντ, για να δει την επιρροή της χριστιανικής εικονογραφίας πάνω του.

Μετά την αποφοίτησή του, το 1971, ακολούθησε το Μονοπάτι των Χίπηδων μέχρι το Αφγανιστάν και κατέληξε να περάσει δύο χρόνια στην Ινδία και κατόπιν στη Σρι Λάνκα. Εχοντας ξεμείνει από χρήματα, κοιμήθηκε στους δρόμους της Καλκούτας, μια εμπειρία από την οποία εμπνεύσθηκε το πρώτο του γλυπτό: μια φιγούρα άστεγου από γύψο και λινό, κουλουριασμένη στο έδαφος και καλυμμένη με ένα σεντόνι. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου βυθίστηκε στη μελέτη του διαλογισμού vipassana, ο οποίος επικεντρώνεται στη διασύνδεση νου και σώματος.

Σκέφτηκε ακόμη και να γίνει βουδιστής μοναχός, πριν αποφασίσει να επιστρέψει στο Λονδίνο το 1974, όπου συνέχισε τις σπουδές του στο Saint Martin’s School of Art και στο Goldsmiths, και στη συνέχεια ολοκλήρωσε τα μεταπτυχιακά του στη γλυπτική στη σχολή Slade School of Fine Art. Εκεί γνώρισε τη συνάδελφό του εικαστικό Βίκεν Πάρσονς, που έγινε βοηθός του και από το 1980 σύζυγός του. Το ζευγάρι απέκτησε τρία παιδιά, την Παλόμα Γκόρμλεϊ, αρχιτέκτονα, τον Ιβο Γκόρμλεϊ, ιδρυτή του γυμναστηρίου GoodGym, και τον Γκάι Γκόρμλεϊ των Jolly Discs.

Στο μεταξύ, ο σερ Αντονι Γκόρμλεϊ έχει αναδειχθεί σε έναν από τους σημαντικότερους γλύπτες της εποχής μας. Το πιο πρόσφατο έργο του είναι άλλη μια ανθρώπινη φιγούρα φτιαγμένη από χυτοσίδηρο, αφηρημένη αυτή τη φορά, με τίτλο «Doubt» («Αμφιβολία», 2020), η οποία εκτέθηκε στην πρόσοψη του καθεδρικού ναού του Γουελς, στο Σόμερσετ, για 18 μήνες, μέχρι τον Φεβρουάριο του 2023.

Αλλο ένα γλυπτό του Γκόρμλεϊ μπορεί να δει κανείς και πάλι στο Πάρκο Γλυπτών του Γιόρκσαϊρ (YSP). Ηταν τοποθετημένο σε ένα κούτσουρο δέντρου και χρειάστηκε να  μετακινηθεί τρεις φορές λόγω της φυσικής φθοράς του ξύλου.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News