Σταχυολογώ κομμάτια παραλόγου από την καθημερινότητά μου της τελευταίας εβδομάδας. Μια γάτα δεμένη με λουρί πάνω στην καρέκλα ενός καφέ του κέντρου. Μια φίλη «ανεβάζει» στο Facebook το στολισμένο της έλατο, δύο μέρες πριν από τον εορτασμό του Πολυτεχνείου. Ενα γυμναστήριο διαφημίζει την «Black Friday Εβδομάδα» του και ένα σουπερμάρκετ βάζει αντικλεπτικό στο βρεφικό γάλα. Σε μια συνάντηση που έχω, μέσω Zoom, μία από τις συμμετέχουσες βρίσκεται με απόλυτη φυσικότητα μέσα στο αυτοκίνητό της.
Είμαστε πλέον λίγο πολύ όλοι συνηθισμένοι. Τα τελευταία τρία χρόνια η συνεχής και παρατεταμένη κατάδυση στο παράλογο μας έχει προκαλέσει ανοσία σε οτιδήποτε αντιβαίνει στους νόμους της λογικής.
Εν έτει 2022, μεσούσης μιας «permacrisis» (η λέξη της χρονιάς), μιας «τρι-δημίας» (Covid-19, γρίπης και RSV) και όποιου άλλου πολυπλόκαμου εξωφρενικού δεινού προκύψει, δεν υπάρχει τίποτα που δεν μπορούμε να πιστέψουμε, τίποτα που να μας κάνει εντύπωση.
Αν το βρετανικό BBC πραγματοποιούσε σήμερα τη φάρσα που είχε κάνει το 1957 για τις φυτείες σπαγγέτι στο Τσιντσίνο της Ελβετίας, «με τις ντόπιες εργάτριες που όλο τραγούδια και πειράγματα μαζεύουν τα μακαρόνια από τα δέντρα και ύστερα τα απλώνουν ευλαβικά να στεγνώσουν στον ήλιο», θα το θεωρούσαμε απολύτως φυσικό. Δεν αποκλείεται μάλιστα να σηκώναμε τους ώμους και να λέγαμε: «Να που έχει και τα καλά της η κλιματική αλλαγή».
Ολα είναι τόσο ανάποδα που ακόμα και το φετινό, τίγκα στις παραδοξότητες Μουντιάλ (το πρώτο στην Ιστορία που λαμβάνει χώρα μέσα στο καταχείμωνο) δεν προκαλεί ιδιαίτερη έκπληξη. Οταν έχεις βιώσει Ολυμπιακούς με παλαμάκια «κονσέρβα» (γιατί τα γήπεδα είναι άδεια από κόσμο), δεν σου κάνουν καμία εντύπωση π.χ. τα βίντεο με τους «fake οπαδούς» στο Κατάρ (Αγγλοι, Γερμανοί, Βραζιλιάνοι και Αργεντίνοι κατευθείαν από την Κεράλα της Ινδίας).
Πείτε μου, αλήθεια, σοκάρει κανέναν το ότι «ο άνδρας από τη Φλόριδα» θέτει για τρίτη φορά υποψηφιότητα για την προεδρία των ΗΠΑ; Ή ότι λιγότερο από τρεις μήνες μετά την παραίτησή του από την πρωθυπουργία, ο «κλόουν» Μπόρις Τζόνσον «τσέπωσε» 315.000 ευρώ για μια ομιλία διάρκειας μισής ώρας στο Κολοράντο Σπρινγκς; Οτι η Ελισάβετ Β’ δεν θα ετοιμάσει φέτος χριστουγεννιάτικο μήνυμα; Ή ότι η Βάνα Μπάρμπα πήγε στο Μαξίμου;
Κινεζικός ντανταϊσμός
Ο απολυταρχισμός φυσικά και λατρεύει το παράλογο. Οχι μόνο στο Κατάρ. Ενδεικτικά τα βίντεο που εξακολουθούν να φθάνουν από την Κίνα του 2022 με τη «Zero-Covid» εμμονή. Το να περπατάς π.χ. στον δρόμο και να σε ψεκάζουν με χημικό ερεθιστικό σπρέι επειδή δεν φοράς μάσκα είναι πλέον κάτι το σύνηθες.
Και αν δεν έχεις ανθεκτικό στην ανατροπή της λογικής στομάχι, δεν γίνεται να διαβάσεις το άρθρο του δημοσιογράφου των Financial Times Tόμας Χέιλ για τις δέκα μέρες που πέρασε σε κινεζικό κέντρο κράτησης Covid-19, μόνο και μόνο επειδή έτυχε να βρεθεί στο ίδιο μπαρ με επιβεβαιωμένο κρούσμα.
«Για τις κοντινές επαφές ή αλλιώς “mijie”», γράφει ο Χέιλ, «έχει ξεπηδήσει ένα βοηθητικό λεξιλόγιο. “Cimijie” oνομάζεται η κοντινή επαφή της κοντινής επαφής. “Shikongbansuizhe” είναι η κοντινή επαφή, με βάση πιο ελαστικούς ορισμούς του χρόνου και του χώρου. Ρωτάω για πλάκα μια συνάδελφο πώς λέγεται “η κοντινή επαφή της κοντινής επαφής της κοντινής επαφής”. “Υibanjiechuzhe” σπεύδει να με πληροφορήσει».
Κάποιοι στη χώρα αυτή τολμούν να πολεμήσουν το παράλογο δια της… ομοιοπαθητικής. Οπως γράφουν οι New York Times, ο 33χρονος σκηνοθέτης Γιάνγκ Σιάο από τη Σαγκάη αποφάσισε ότι η κινεζική προπαγάνδα «είναι πολύ παράλογη για να κριθεί με τη λογική». Γι’ αυτό και δοκίμασε το εξής.
Συγκέντρωσε 600 από τις πιο κοινές υγειονομικές εντολές με τις οποίες το καθεστώς του Σι Τζινπίνγκ βομβαρδίζει νυχθημερόν τους πολίτες από τα μεγάφωνα, π.χ. «βασική επίγνωση», «υπακούω στη συνολική κατάσταση», «η υπεροχή της ανεξαρτησίας». Εδωσε στην καθεμία από έναν αριθμό και τις έριξε στη Γεννήτρια Τυχαίων Δεδομένων της Google, ένα πρόγραμμα-μπλέντερ.
Κάπως έτσι ξεπήδησαν νέες μπασταρδεμένες φράσεις που δεν έχουν κανένα νόημα και που θα έκαναν και αυτούς ακόμη τους ντανταϊστές να σκάσουν από τη ζήλεια τους: «ανίχνευση της γραμμής ζωής και θανάτου των πολιτών», «υπακούστε στον κανονισμό της συνολικής κατάστασης», «εξειδίκευση των αρχικών σχεδίων χωρίς χαλάρωση» κτλ.
Ο Σιάο χρησιμοποίησε ένα φωνητικό πρόγραμμα για να διαβάσει τις φράσεις αυτές δυνατά και στη συνέχεια τις «έριξε» στο μεγάφωνο τις γειτονιάς του. Κανείς δεν πήρε χαμπάρι τις ασυναρτησίες που ακούγονταν επί πέντε ολόκληρα λεπτά.
Το πρόβλημα είναι ακριβώς αυτό. Με όλη αυτή τη διάχυση του παραλογισμού αυξάνεται και η δική μας ανεκτικότητα στις νέες μορφές παραβίασης της λογικής που κάνουν κάθε μέρα την εμφάνισή τους. Σιγά σιγά εθιζόμαστε στο παράλογο της βίας, της ασχημοσύνης, της απρέπειας, της ανομίας, της εξαθλίωσης των ανθρώπων γύρω μας.
Διαβάζω ότι συμπτωματικά σήμερα (20 Νοεμβρίου) είναι η Εθνική Ημέρα Παραλoγισμού (National Absurdity Day), για τις ΗΠΑ τουλάχιστον. Εν έτει 2022 δεν χρειαζόμαστε ειδική μέρα εορτασμού, σκέφτομαι.
Αλλά μήπως τελικά το παράλογο πάντα κάπου δίπλα μας δεν ελλόχευε; Κάποιοι μάλιστα το χρησιμοποιoύσαν ανέκαθεν σαν ασπίδα απέναντι στην πραγματικότητα. Βλέπω από το μπαλκόνι μου τη στολισμένη Αθήνα και θυμάμαι μια φίλη, η οικογένεια της οποίας ξεχνούσε το έλατο στολισμένο στο σαλόνι μέχρι και τον Αύγουστο.
Ακολουθήστε το Protagon στο Google News