Φέτος, μαζί με τις βροχές και τα χιόνια του χειμώνα ήρθε και η άνοιξη του Sora. Μετά το συνομιλητικό Chat GPT, το εικονοποιητικό εργαλείο της Open AI δίνει την δυνατότητα σε εκατομμύρια αγοραστών να αποκτήσουν φανταστικά αλλά και αληθοφανή βίντεο κατά παραγγελία.

Η Τεχνητή Νοημοσύνη (ΤΝ) του Sora μετατρέπει ακόμα και τρελές ή ονειρικές αφηγήσεις και αδιανόητες συνδυαστικές ιδέες των εντολοδοτών σε βίντεο. Σε αυτά πρωταγωνιστούν κάθε είδους όντα και τοπία, πραγματικά κι εξωπραγματικά, σε συνθέσεις που φαντάζουν ρεαλιστικές.

Τα βίντεο Sora, αφού βελτιώθηκαν ταχύτατα από την πρώτη παρουσίαση της γεννήτριάς τους τον προηγούμενο Φεβρουάριο, εξαπλώνονται ήδη στα Κοινωνικά Μέσα αρκετών χωρών -με εξαίρεση την Ευρωπαϊκή Ενωση, την Ελβετία και Μεγάλη Βρετανία – κάνοντας από τώρα τα άλλα βίντεο να δείχνουν περιορισμένα και χωρίς φαντασία.

Ένας ουρανός δημιουργικότητας που βρέχει βίντεο

Η  γιαπωνέζικη λέξη Sora σημαίνει «ουρανός» και συνάμα «άδειο», με τον ουρανό να αποκτά τη σημασία του «απεριόριστου». Η ίδια λέξη υποδηλώνει και το απεριόριστο δημιουργικό δυναμικό. Κάτι τέτοιο αρχίζει να αποκαλύπτει το Sora στους μανιώδεις βιντεοθηρευτές των Κοινωνικών Μέσων, ανοίγοντας μπροστά στα αχόρταγα μάτια τους τον ουρανό της απεριόριστης εικονοπλασίας. Αναμένεται πια με δέος ο κατακλυσμός των άπειρων βιντεοεικόνων ή «βιντεοκλυσμός», που ίσως μετατρέψει τα ανθρωπογενή βίντεο σε σαθρά ναυάγια μιας προ-Sora εποχής.

Οι χρήστες  ζητούν από την ΤΝ του Sora  – μέσω κειμένου ή εικονοκειμένου τους – να μετατρέψει τις εικόνες τους, πραγματικές και φανταστικές, σε βίντεο. Mε σχετικά μικρό κόστος ανά μήνα, αλλά χωρίς να ξοδέψουν χρόνο και ενέργεια, αποκτούν άρτια σκηνοθετημένα βίντεο, τα οποία ζωντανεύουν φωτορεαλιστικά κάθε φανταστική ιστορία και φαντασίωσή τους. Οπως και πριν από δύο χρόνια, όταν πρωτοκυκλοφόρησε  το Chat-GPT, έτσι και τώρα το Sora προκαλεί μεγάλη ζήτηση για βίντεο παρά το οικονομικό κόστος τους, ανοίγοντας τον ουρανό της κερδοφορίας πάνω από την Open AI.

Αληθοφανής εξωπραγματικότητα παρά τις ατέλειες

Τα βίντεο Sora ξαφνιάζουν τους ανύποπτους θεατές αλλά και τους υποψιασμένους, καθώς φαντάζουν αληθοφανή, ακόμα κι όταν δείχνουν εξωπραγματικές ιστορίες. Αυτά αναπαριστούν φωτορεαλιστικά ακόμα και την πιο απίθανη αφήγηση. Η κάμερα φαίνεται πως λειτουργεί από ποικίλες γωνίες.

Δίνεται, ακόμα, προσοχή σε λεπτομέρειες, όπως στις πτυχές των ρούχων και τις σκιές των αντικειμένων, που, γενικά, φαίνονται φυσικές, όπως π.χ. στο βίντεο μιας νέας γυναίκας που περπατά στους δρόμους του Τόκιο τη νύχτα. Μικρά ψεγάδια στην υφή του δέρματός, το μακιγιάζ, όπως και «φυσική» σκιά από τα γυαλιά ηλίου πάνω στα μάγουλά της πείθουν.

Το μίγμα οικείων κι ανοίκειων στοιχείων που περιέχουν τα βίντεο τα κάνει πιο ελκυστικά, σα να διευρύνουν αστραπιαία τους ορίζοντες της αντίληψης μέσα από την έκπληξη που προκαλούν, πριν τα αποδεχτεί κανείς ως «πραγματικά». Π.χ. ένας νεαρός άνδρας που διαβάζει απορροφημένος ένα βιβλίο, καθισμένος σε ένα σύννεφο με ουράνιο-συννεφένιο φόντο, μία πεισματάρα γάτα που ξυπνά απαιτητικά την κοιμισμένη ανθρωπομητέρα της για να φάει, τα μαμούθ που επελαύνουν σαρωτικά σε ένα χιονοσκεπές τοπίο, η άγρια ναυμαχία ανάμεσα σε δύο πειρατικά πλοία μέσα σε ένα φλυτζάνι γεμάτο τρικυμισμένο καφέ, ή ένας άνδρας που καβαλάει ένα γιγάντιο σαλιγκάρι κλπ.

Στους παραγγελιοδότες τους, τα βίντεο του Sora δίνουν την δυνατότητα να δημοσιοποιήσουν αυθόρμητα κάτι ασυνήθιστο αισθητοποιώντας το μέσα από εικόνες παιχνιδιάρικες. Αρκεί να ανοίξουν στο Sora τους ουρανούς της φαντασίας τους, για να μεταμορφωθούν σε βιντεοποιητές ικανούς να προκαλέσουν συναισθηματικές  δονήσεις, αν οι συνθέσεις τους αγγίξουν τις σωστές χορδές.

Για τους θεατές τους οποίους γοητεύουν τα βίντεο του Sora λειτουργούν ως εικονοσειρήνες προκαλώντας τους να βυθιστούν για λίγο μόνο μέσα σε μικρόκοσμους όπου όλα γίνονται δυνατά χωρίς την ανθρώπινη δημιουργικότητα πια. Ετσι δεν παρατηρούν πια τις ζωές των άλλων, αλλά περιπλανιούνται μέσα στις φαντασιώσεις τους.

Υπάρχουν, βέβαια, ατέλειες. Σε μερικά βίντεο οι φυσικοί και λογικοί νόμοι παραβιάζονται. Ενας άνθρωπος χάνεται έξαφνα μέσα στο έδαφος. Μια καρέκλα επιπλέει τυχαία στον αέρα. Ενα κουνέλι εξαφανίζεται μαγικά μέσα στο μανίκι του πιλότου ιπτάμενου αλεξίπτωτου πλαγιάς. Τρεις λύκοι παίζουν μεταξύ τους, όταν διάφορα ζώα αναδύονται από το πουθενά. Ενας πίθηκος παίζει σκάκι με τρία πιόνια βασιλιά σε μια υπερβολικά μικρή σκακιέρα, κλπ. Τέτοιες αδυναμίες μπορεί να προκαλούν γέλια, αλλά όχι για πολύ.

Ηδη εδώ και δέκα μήνες, το Sora δημιουργεί βίντεο όλο και γρηγορότερα με πολύ πιο αληθοφανείς μορφές, ενώ προοδεύει αλματωδώς. Με το πέρασμα του χρόνου τα εκατομμύρια των χρηστών με τις απαιτήσεις και διορθώσεις τους θα συμβάλλουν στην ολοένα και ταχύτερη βελτίωση των βίντεο. Κάποια στιγμή ακόμα και το πιο εξεταστικό ανθρώπινο μάτι θα είναι αδύνατο να ξεχωρίσει τις βιντεοπλασίες του Sora από τα αληθινά βίντεο με ανθρώπινους παραγωγούς.

Παράγοντας βίντεο χωρίς παραγωγούς

Κάποιοι ειδήμονες στις «δημιουργικές βιομηχανίες» ενθουσιάζονται στην ιδέα μιας τέτοιας εξέλιξης. Οι ειδικοί στο μάρκετινγκ διαβλέπουν πόσο καταλυτικά μπορεί να επιδράσει η τεχνολογία Sora στην προώθηση προϊόντων, παραγκωνίζοντας τις διαφημιστικές εταιρείες, ακόμα και τους ηθοποιούς. Σύμφωνα με δημοσιεύματα του «Bloomberg», η Open AI Sora ήδη έχει κάνει αίτηση σε κινηματογραφικά στούντιο του Χόλιγουντ, προκαλώντας την οργή πολλών καλλιτεχνών. Επιπλέον, μελλοντικά, οι συγγραφείς ή σεναριογράφοι θα μπορούσαν ευκολότερα να μετατρέψουν κάποιο βιβλίο η σενάριό τους σε ταινία με την υποστήριξη του Sora, αντί να εκλιπαρούν κάποιους παραγωγούς.

Ακόμα και η κατασκευή εικονικών κόσμων απλοποιείται σημαντικά, όπως επισημαίνει ο Jeremy Bailenson, επικεφαλής του αντίστοιχου τμήματος στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ. Παρόμοια, ο Jim Fan, ανώτερος ερευνητής στην NVIDIA, χαρακτήρισε στην πλατφόμα Χ το Sora ως μια «μηχανή φυσικής που βασίζεται σε δεδομένα» και μπορεί να προσομοιώσει κόσμους.

Πλαστή πραγματικότητα και παραπληροφόρηση

Οι ειδικοί, όμως, σε ζητήματα παραπληροφόρησης ανησυχούν. O Hany Farid, ο οποίος ερευνά την παραπληροφόρηση στο Πανεπιστήμιο του Μπέρκλεϊ, προειδοποίησε στην τεχνολογική πλατφόρμα “New Scientist” τον προηγούμενο Φεβρουάριο: «Αυτή η τεχνολογία (Sora), εάν συνδυαστεί με την κλωνοποίηση φωνής από την Τεχνητή Νοημοσύνη, θα μπορούσε να ανοίξει ένα εντελώς νέο μέτωπο όσον αφορά τη δημιουργία deep Fakes ανθρώπων, οι οποίοι λένε και κάνουν πράγματα, που στην πραγματικότητα δεν έκαναν ποτέ».

Πριν ένα αιώνα περίπου, ο Γάλλος ποιητής Λωτρεαμόν έδωσε έναν σουρεαλιστικό ορισμό της ομορφιάς: «όμορφο σαν την απροσδόκητη συνάντηση σε ένα ανατομικό τραπέζι μιας ραπτομηχανής και μιας ομπρέλας». Στα βίντεο Sora τέτοιες απρόσμενες συναντήσεις γίνονται ο κανόνας. Οι συνθέσεις τουλάχιστον φαίνονται άσκοπες, αυτοαναφορικές. Ωστόσο καιροφυλακτούν οι καιροσκόποι που θα αξιοποιούσαν τα  βίντεο για ιδιοτελείς σκοπούς, όπως κάποιοι αδίστακτοι πολιτικοί, ικανοί να παραμορφώσουν και να δυσφημήσουν τους αντιπάλους τους, ώστε να κερδίσουν τις εκλογές με κάθε τρόπο.

Οπως με την εκπαίδευση του Chat -GPT έτσι και με το Sora, η Open AI αντικρούει τις κατηγορίες – αλλά όχι σθεναρά – πως εκπαίδευσε την βιντεογεννήτρια με προσωπικά δεδομένα από το Instagram, το Facebook και το YouTube, υποστηρίζοντας πως κι εδώ χρησιμοποίησε «δημόσια προσβάσιμες» πηγές.

Οι ανησυχίες για deep Fakes, όπως και για βίντεο με σεξ και βία καθησυχάζονται, καθώς το Sora δεν δημιουργεί βίντεο με δημόσια πρόσωπα ή και σεξουαλικό περιεχόμενο. Η Open AI σημαδεύει επίσης τα βίντεο Sora με ένα εταιρικό λογότυπο στην κάτω δεξιά γωνία της εικόνας, ώστε να ξεχωρίζουν, έστω με κάποια δυσκολία.

«Δεν θέλουμε να είναι ο κόσμος όλο κείμενο», δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας, Σαμ Αλτμαν.  «Τα βίντεο είναι επίσης σημαντικά για τον πολιτισμό μας». Αναμφίβολα τα βίντεο του Sora αποτελούν έναν εναλλακτικό τρόπο έκφρασης, ιδίως όσων φιλοδοξούν να γίνουν καλλιτέχνες αβίαστα, εκθέτοντας απλώς δημόσια τα περιεχόμενο της φαντασίας τους.

Μήπως όμως τα βίντεο αυτά εξελιχθούν έτσι, ώστε να κάνουν τον πολιτισμό και γενικότερα τον κόσμο μας να φαντάζουν σαν ξεθωριασμένα αντίγραφά τους;

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News