Τα περιοριστικά μέτρα έχουν αρχίσει να χαλαρώνουν σημαντικά, όμως ακόμη και τώρα νιώθω ένα σφίξιμο όταν βλέπω ταινίες στην τηλεόραση. Σώματα που αγκαλιάζονται, πλήθος που συνωστίζεται, η Ανίτα Εκμπεργκ να  χορεύει και να τους αγγίζει όλους στη «Ντόλτσε Βίτα» του Φελίνι. Δεν κρατάνε τις αποστάσεις, γιατί πλησιάζουν τόσο πολύ ο ένας τον άλλον;

Πενήντα ημέρες μετά την καραντίνα, είναι η πρώτη εβδομάδα που ανοίξανε τα σχολεία, για τους μαθητές της τρίτης λυκείου αρχικά. Για τα δικά μας παιδιά, του γυμνασίου, θα περιμένουμε μέχρι την επόμενη Δευτέρα. Κάποιες μητέρες ανησυχούν, να τα στείλουν; Υπάρχει η επιλογή να συνεχίσουν τα μαθήματα από το σπίτι. Οι περισσότερες φαίνεται να συμφωνούν με την επάνοδο στη νέα πραγματικότητα, αρκεί να τηρηθούν οι αποστάσεις!

Πρώτη εβδομάδα και για τα μεγάλα καταστήματα. Στη Θεσσαλονίκη, στην  Τσιμισκή, το πρωί με το άνοιγμα, οι άνθρωποι είναι ήρεμοι και μπορώ να πω χαρούμενοι, σαν κάτι να αλλάζει. Στα μαγαζιά οι αποστάσεις τηρούνται αρχικά. Καθώς περνάει η ώρα, οι ουρές έξω από τα καταστήματα πληθαίνουν, ενώ μέσα γίνεται όλο και δυσκολότερο να τηρηθούν οι αποστάσεις. Μία κυρία με σπρώχνει με την τσάντα της, η κοπέλα δίπλα μου ακουμπάει ολόκληρη την πλάτη της πάνω μου. Βγαίνω σχεδόν τρέχοντας.

Στο ιατρείο, όπου δουλεύω πολύ προσεκτικά, εδώ και μία μόλις εβδομάδα, παρατηρώ τα σώματα των ασθενών μου από μία άλλη οπτική. Φοράω για πρώτη φορά πράσινη χειρουργική στολή, μάσκα, προσωπίδα και γάντια. Ακριβώς όπως ο χειρουργός πατέρας μου. Μόνο που εγώ δεν είμαι χειρουργός. Πρώτη φορά εξετάζω τους ασθενείς μου με γάντια. Πρέπει να το συνηθίσω.

Σκέφτομαι πόσο μεγάλη σημασία έχει η άμεση επαφή με το δέρμα. Η ανθρώπινη επαφή, η αίσθηση του δέρματος, η αγκαλιά έχουν άμεση σχέση με τη σωματική και την ψυχική υγεία. Μελέτες έχουν δείξει ότι οι συχνές αγκαλιές μεταξύ συντρόφων σχετίζονται με χαμηλότερη αρτηριακή πίεση και ομαλότερο καρδιακό ρυθμό. Η επαφή με το δέρμα απελευθερώνει οξυτοκίνη. Είναι η ορμόνη της αγάπης, αυτή που θεωρείται ότι εδραιώνει τον δεσμό μεταξύ μητέρας και παιδιού, αυτή που θεμελιώνει τον δεσμό μεταξύ των ερωτευμένων. Είναι η «κόλλα» της κοινωνίας, ο ρόλος της στον εγκέφαλο φαίνεται να είναι η σύνδεση της κοινωνικής επαφής με την ευχαρίστηση.

Μαθαίνουμε να ελισσόμαστε πια ανάμεσα στον κόσμο. Στην παραλία της Θεσσαλονίκης γίνεται από κάποιους μια χορογραφία, στρίβουμε το σώμα, γυρίζουμε στο πλάι, κάνουμε σλάλομ ανάμεσα στα τόσα σώματα, υπολογίζοντας αποστάσεις, αποφεύγοντας ακόμη και οπτική επαφή κάποιες φορές, για να γίνουμε πιο ευέλικτοι. Ακόμη όμως και το βλέμμα, η ανάγκη να είμαστε ορατοί και να έχουμε αλληλεπίδραση, έχει τεράστια σημασία για τον εγκέφαλο. Ο αναπτυξιακός ψυχολόγος Εντουαρντ Τρόνικ, σε ένα πείραμά του, καθοδηγεί μία μητέρα που παίζει με το βρέφος της να κρατήσει ανέκφραστο το πρόσωπό της και να μην αλληλεπιδράσει με το βρέφος για ένα με δύο λεπτά. Το βρέφος, στο ελάχιστο αυτό διάστημα της απομόνωσης, καταρρέει.

Πόσο καιρό θα διαρκέσει αυτό, κανείς δεν το ξέρει. Η προσαρμογή σε αυτή τη νέα πραγματικότητα είναι αρκετά οδυνηρή, αλλά είναι και αυτό κομμάτι της ανθρώπινης εμπειρίας. Ισως το στοίχημα εδώ να είναι πώς χάνοντας τη σωματική εγγύτητα και κρατώντας τις απαραίτητες αποστάσεις, να μη χάσουμε την ψυχική επαφή, το βλέμμα της ανθρωπιάς και της αγάπης, με μεγαλύτερη ταπεινότητα αυτή τη φορά, και με την ελπίδα πάντα μιας μεγαλύτερης σοφίας και ουσιαστικότερης σύνδεσης.

---

* Η Μαρία Μπελιβάνη είναι ιατρός, ειδικευμένη στον βελονισμό, επιστημονική συνεργάτης της Α’ Προπαιδευτικής Παθολογικής Κλινικής ΑΠΘ (Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ) 

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News