Παρά την ψυχραιμία που διατηρείται, δεν είναι υπερβολή να πει κάποιος ότι η ελληνική διπλωματία κινείται σε ένα τεντωμένο σχοινί και αναζητεί ισορροπίες και σταθερές, στο σύνθετο και διαρκώς μεταβαλλόμενο γεωπολιτικό παιχνίδι.

Επειτα από μία περίοδο η οποία καθορίστηκε, αφενός, από μία προνομιακή σχέση της ελληνικής κυβέρνησης και προσωπικά του Πρωθυπουργού, με την κυβέρνηση Μπάιντεν και το ευρύτερο σύστημα των Δημοκρατικών και, αφετέρου, από μία προσπάθεια εξομάλυνσης των σχέσεων με την Τουρκία, η εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ διαμόρφωσε μία συνθήκη εκκρεμότητας και αβεβαιότητας.

Μέσα στον ορυμαγδό εξελίξεων στο Ουκρανικό, που είναι βασική προτεραιότητα της νέας αμερικανικής κυβέρνησης, ο Τραμπ είχε κάποιες απευθείας επικοινωνίες με τον Ερντογάν· όχι όμως ακόμη με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, πέραν εκείνης που έγινε λίγες μόλις ημέρες έπειτα από τις αμερικανικές εκλογές του περασμένου Νοεμβρίου.

Από την άλλη, ο αμερικανός ΥΠΕΞ Μάρκο Ρούμπιο, συνάντησε προσφάτως τον έλληνα ομόλογό του Γιώργο Γεραπετρίτη, σε μία από τις πρώτες επίσημες κατά πρόσωπο επαφές με ευρωπαίο αξιωματούχο.

Είναι φανερό, ότι στην Αθήνα και στην Αγκυρα αναμένουν με κάποια αγωνία τις εκδηλώσεις των αμερικανικών διαθέσεων για την  περιοχή της ΝΑ Μεσογείου, που περιλαμβάνει το Αιγαίο και τις ΑΟΖ και που δεν μπορεί να χαρακτηριστεί «εύκολη».

Υπό αυτήν την έννοια, η παρουσία του Ντόναλντ Τραμπ στην καθιερωμένη εκδήλωση στο Λευκό Οίκο για την εθνική επέτειο της 25^ης Μαρτίου, δεν μπορεί και δεν πρέπει να υποτιμηθεί, ούτε όμως και να παρερμηνευτεί. Οπως δεν θα πρέπει να αγνοηθούν οι εγκάρδιες αναφορές του στην Ελλάδα, οι οποίες μπορεί να κινούνται στο συνηθισμένο πλαίσιο, όμως περιελάμβαναν και παραπομπές στην στρατηγική συνεργασία και στο καθεστώς ασφαλείας της περιοχής. Το ίδιο ισχύει και για το μήνυμα του Μάρκο Ρούμπιο με την ίδια αφορμή.

Δεν πρέπει όμως να αγνοηθεί ότι σχεδόν την ίδια στιγμή ο αμερικανός ΥΠΕΞ συναντούσε τον τούρκο ομόλογό του Χακάν Φιντάν. Και ότι παρά τις, ούτως ή άλλως αναμενόμενες και κάπως χλιαρές αναφορές στην πολιτική αναστάτωση στην Τουρκία, ο Ρούμπιο δεν έκρυψε τη σημασία που προσδίδουν οι ΗΠΑ στο ρόλο της Τουρκίας στα (στρατιωτικά και διπλωματικά) μέτωπα της Συρίας και της Ουκρανίας, ενώ φαίνεται ότι «στα σκαριά» είναι μία συνάντηση Τραμπ-Ερντογάν. Αιωρείται πάντα η συζήτηση για την αναθέρμανση της αμερικανο-τουρκικής αμυντικής συνεργασίας και την άρση των κυρώσεων, που θα άνοιγε τον δρόμο για την προμήθεια των F-35 στην Τουρκία. Από τη συγκεκριμένη παράμετρο θα φανούν (και πιθανώς θα κριθούν) πολλά.

Πρόκειται προφανώς για μία δύσκολη διπλωματική εξίσωση, με πολλές μεταβλητές και μικρότερες ή μεγαλύτερες ανατροπές, όπως φάνηκε χαρακτηριστικά και με την ματαίωση του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας – Τουρκίας και την αναβολή, μέχρι νεωτέρας, της συνάντησης Μητσοτάκη – Ερντογάν.

Το παιχνίδι όμως δεν εξελίσσεται μόνο μεταξύ Αθήνας και Αγκυρας· ούτε καν μέσα στο τρίγωνο, στην κορυφή του οποίου βρίσκεται η Ουάσιγκτον.

Υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που πιθανολογείται ότι μπορούν να επηρεάσουν εξελίξεις προς τη μία ή την άλλη κατεύθυνση.

Πέραν του διαφορετικού status Ελλάδας και Τουρκίας και των μέσων που διαθέτει η μία ή άλλη χώρα, ώστε να παρέμβει στο Ουκρανικό ή στη Μέση Ανατολή, υπάρχουν στοιχεία που δεν θα πρέπει να αγνοηθούν.

Ενα από αυτά είναι οι ομάδες επιρροής, τα λεγόμενα λόμπι, και οι προσβάσεις στην αμερικανική ηγεσία. Σε προηγούμενη συγκυρία, φάνηκε ότι κάποια ομάδα της ελληνικής ομογένειας διέθετε προσβάσεις και στην ηγεσία των Δημοκρατικών. Υπάρχουν πρόσωπα και παράγοντες της ομογένειας και στο  ευρύτερο περιβάλλον του Ντόναλντ Τραμπ, όμως οι όροι με τους οποίους δραστηριοποιούνται είναι πολύ διαφορετικοί και – μέχρι στιγμής – δίχως θεαματικά αποτελέσματα.

Διπλωματικές πηγές εκτιμούν ότι στο σημείο αυτό, αναδεικνύεται με νέο και διαφορετικό τρόπο ο ρόλος του Αρχιεπισκόπου Αμερικής Ελπιδοφόρου. Για πολλούς και διαφόρους λόγους, η σχέση της κυβέρνησης με τον Ιεράρχη δεν ήταν η καλύτερη δυνατή. Ομως ο ίδιος είναι ένας από τους ισχυρούς παράγοντες του απόδημου Ελληνισμού και όπως έγινε προσφάτως φανερό, διαθέτει τον τρόπο να συνομιλεί με τον αμερικανό πρόεδρο. Υπό αυτήν την έννοια, η παρουσία και ο ρόλος του Αρχιεπισκόπου Αμερικής, ενδέχεται στην παρούσα συγκυρία να έχει περισσότερη σημασία από ποτέ.

Ενα άλλο, ιδιαίτερα σημαντικό στοιχείο για τις διπλωματικές και γεωπολιτικές εξελίξεις άμεσου ελληνικού ενδιαφέροντος, είναι το πλέγμα σχέσεων Αθήνας – Ουάσιγκτον – Αγκυρας – Τελ Αβίβ.

Οι συσχετισμοί είναι κρίσιμοι, αφού ως γνωστόν η αμερικανική κυβέρνηση διατηρεί μία στενή σχέση με το ισχυρότατο ισραηλινό λόμπι, την ίδια στιγμή οι σχέσεις Αγκυρας – Τελ Αβίβ είναι εχθρικές, ενώ Ελλάδα και Ισραήλ έχουν αναπτύξει μία πολυδιάστατη στρατηγική και συμμαχική συνεργασία.

Υπό αυτό το πρίσμα, η επικείμενη επίσκεψη του Πρωθυπουργού στο Ισραήλ την ερχόμενη Κυριακή (30/3), κρίνεται ιδιαίτερα σημαντική.

Αναμένεται ότι ένα από τα βασικά θέματα συζήτησης μεταξύ Μητσοτάκη και Νετανιάχου θα είναι το θέμα της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Ισραήλ – Κύπρου. Είναι προφανές ότι σε συνέχεια των συνεχών «παρενοχλήσεων» από τουρκικής πλευράς στις εργασίες πόντισης του καλωδίου στα διεθνή ύδατα, η ελληνική κυβέρνηση αποφασίζει να ενεργοποιήσει το όπλο της αναβαθμισμένης συνεργασίας με το Τελ Αβίβ, με το βλέμμα προφανώς στο περιβάλλον ασφάλειας. Εκτιμάται από διπλωματικές πηγές ότι η κίνηση αυτή έχει τουλάχιστον διπλή στόχευση: αφενός, την επαναβεβαίωση της διμερούς στρατηγικής σχέσης. Αφετέρου, την «δοκιμασία» της Αγκυρας και την αξιολόγηση των αντιδράσεων.

Στο βάθος βρίσκεται πάντα η ανάγκη στάθμισης, ορθής εκτίμησης και «ανάγνωσης» των διαθέσεων της αμερικανικής πλευράς.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News