Στις 21 Μαΐου του 2005 κάλεσαν τον Ντέιβιντ Φόστερ Γουάλας (David Foster Wallace) να μιλήσει στους τελειόφοιτους του κολλεγίου Κένιον στο Οχάιο. Ο σπουδαίος συγγραφέας και διανοούμενος ξεκίνησε λέγοντας απλά, σχεδόν τυπικά: «Χαιρετώ τους γονείς και συγχαρητήρια στην τάξη αποφοίτων του Kenyon του 2005», και αμέσως άρχισε να διηγείται μια ιστορία:

«Είναι δύο νεαρά ψάρια που κολυμπάνε μαζί, και κάποια στιγμή συναντούν ένα ηλικιωμένο ψάρι που πηγαίνει στην αντίθετη κατεύθυνση. Τους χαιρετά με ένα νεύμα και τους λέει “γεια σας, παιδιά, πώς είναι το νερό σήμερα;”. Τα δύο νεαρά ψάρια δεν απαντούν, κολυμπάνε ακόμα λίγο, και κάποια στιγμή γυρίζει το ένα και ρωτάει το άλλο “Μα τι στο διάολο είναι το νερό;”».

Αυτή η ιστορία μου ήρθε στο μυαλό, καθώς τελειώνει το 2024 και ξανακοίταξα να δω τι συμβαίνει τριγύρω μας, ως χώρα. Κάποτε, λοιπόν, όχι πολύ παλιά, υπήρχε ακτοπλοϊκή σύνδεση Βόλος – Συρία. Από το 2011 η Συρία είναι κυριολεκτικά η επί Γης Κόλαση. Ο Λίβανος ήταν μέχρι πριν από κάποια χρόνια το «Παρίσι της Ανατολής», τώρα συντρίμμια. Και είναι τόσο κοντά μας που, όταν τον Αύγουστο του 2020 έγινε εκείνη η τρομερή έκρηξη στο λιμάνι της Βηρυτού, έτριξαν τα τζάμια απέναντι στη Λάρνακα.

Στα βόρεια, «μια φορά κι έναν καιρό υπήρχε κάποια χώρα…», όπως είναι η τελευταία φράση στην ταινία «Underground» του Εμίρ Κουστουρίτσα. Και φυσικά τα υπόλοιπα Βαλκάνια γεμάτα με χώρες με τεράστια προβλήματα και εντελώς αβέβαιο μέλλον. Από κάτω, στα νότιά μας, η Βόρεια Αφρική, χώρες με θέματα πραγματικής επιβίωσης, νερό και ψωμί. Και φυσικά στη μέση εμείς, οι Ελληνες, κολυμπάμε εν πολλοίς αμέριμνοι, χωρίς να έχουμε αίσθηση τι είναι το νερό τριγύρω μας.

Ο Ντέιβιντ Φόστερ Γουάλας, στη συνέχεια αυτής της ιστορίας, εξήγησε στους φοιτητές: «Η ουσία της ιστορίας των ψαριών είναι απλώς ότι οι πιο εμφανείς, σημαντικές και πανταχού παρούσες πραγματικότητες είναι συχνά οι πιο δύσκολες στο να κατανοηθούν και να συζητηθούν». Και τους είπε ότι όπως τα δύο νεαρά ψάρια, οι άνθρωποι δεν αντιλαμβανόμαστε ακριβώς τι είναι το νερό στο οποίο ζούμε κάθε στιγμή της ύπαρξής μας.

Την Παρασκευή, σε ένα mini market που πηγαίνω συχνά, ρώτησα τον υπάλληλο που δουλεύει εκεί, πού είναι ο Γ. γιατί έχω καιρό να τον δω.

«Είναι πολύ άρρωστος. Δυστυχώς κινδυνεύει, μάλλον δεν θα ξανάρθει», μου απάντησε. Πιάσαμε μια πολύ μικρή κουβέντα γι’ αυτό, και στο τέλος τον ρώτησα από πού είναι: «Από τη Συρία, Δαμασκός, τρία χρόνια στην Ελλάδα, όλα καλά…». Τα αυτονόητα θέλουν ευγνωμοσύνη. Η ζωή θέλει ευγνωμοσύνη, πιστεύω.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News