Καθώς πλησιάζει η πρώτη επέτειος της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία και λίγες ώρες μετά την ξαφνική επίσκεψη του Αμερικανού προέδρου στο Κίεβο, η δημόσια παρουσία του Άντονι Μπλίνκεν στην Τουρκία και την Ελλάδα ήλθε για να επιβεβαιώσει απολύτως το γεγονός ότι οι Αμερικανοί διακρίνουν στην τρέχουσα συγκυρία μια μεγάλη ευκαιρία κατίσχυσης έναντι της Μόσχας.

Η σκληρή αλήθεια είναι βρισκόμαστε λίγες εβδομάδες πριν από μια νέα και μάλιστα ραγδαία κλιμάκωση των ρωσικών πολεμικών επιχειρήσεων κατά των ουκρανικών εδαφών. Και με τις δύο πλευρές να είναι εμφανώς καταπονημένες. Με τον μεν Ζελένσκι να ζητά όλο και περισσότερα όπλα και πυρομαχικά- με τον Πούτιν δε ν’ αδυνατεί να κεφαλαιοποιήσει τα έως τώρα κεκτημένα του και να προβληματίζεται τόσο για τις πραγματικές δυνατότητες του στρατού του, όσο για τον τρόπο με τον οποίο θα μπορούσε να λήξει αυτός ο πόλεμος χωρίς να καταρρακωθεί το ηθικό του λαού του.

Οι Αμερικανοί στηρίζουν κατά το μέγιστο δυνατό την Ουκρανία- και είναι λογικό να ζητούν επιπλέον βοήθεια και απ’ τους έτερους νατοϊκούς συμμάχους. Γιατί, όμως, οι εξελίξεις στο ρωσο-ουκρανικό αποτελούν το μεγάλο «στοίχημα» της αμερικανικής διπλωματίας; Διότι στην Ουάσινγκτον θεωρούν πως αν η Μόσχα δεν πετύχει ούτε τώρα τους αντικειμενικούς στόχους της, τότε θα μπει σε μια μη αναστρεφόμενη πορεία αποτυχίας. Ακόμα, όμως, και στο σενάριο οριστικής κατάληψης επιπλέον ουκρανικών εδαφών, αυτό θα πρέπει να γίνει με το μεγαλύτερο δυνατό κόστος σε όπλα, χρήμα, έμψυχο δυναμικό. Μια πύρρειος νίκη θα αποδυναμώσει ακόμα περισσότερο τη Ρωσία, κάτι που σημαίνει ότι στην επόμενη του πολέμου μέρα, η Μόσχα θα υστερεί σημαντικά στο ισοζύγιο των παγκόσμιων δυνάμεων. Κι ο μόνος τρόπος για να αντεπεξέλθει θα είναι μια λεόντειος συμμαχία με την Κίνα, που σε βάθος χρόνου είναι βέβαιο ότι δεν θα λειτουργήσει υπέρ των ρωσικών συμφερόντων.

Ο Μπλίνκεν απαίτησε από την Άγκυρα να προχωρήσει στην άρση των εμποδίων ώστε να ολοκληρωθεί η διεύρυνση του ΝΑΤΟ. Αυτό είναι το δεύτερο καίριο προαπαιτούμενο για τους Αμερικανούς. Ανεξαρτήτως των εσωτερικών εξελίξεων στην Τουρκία μετά τους φονικούς σεισμούς, η Ουάσινγκτον θα συνεχίσει να πιέζει πάση δυνάμει προς αυτήν την κατεύθυνση. Αμερικανο-τουρκική σύγκλιση δεν πρόκειται να υπάρξει αν η Άγκυρα δεν αλλάξει τακτική. Όπως δεν θα υπάρξουν και τα F-16.

Από την Αθήνα το μήνυμα μπορεί να ήταν κυρίως συμβολικό, αλλά ταυτοχρόνως ήταν και πολύ ισχυρό. Ο αμερικανός υπουργός Εξωτερικών εξήρε σε διεθνές ακροατήριο, τόσο μαζί με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, όσο και στο πλάι του Νίκου Δένδια, τη στάση της Ελλάδας στον πόλεμο της Ουκρανίας. Οι δύο σύμμαχοι, σύμφωνα με τον Μπλίνκεν, έχουν βρεθεί για ακόμα μια φορά στη σωστή πλευρά της Ιστορίας. Η ρωσική εισβολή δεν μπορούσε να μείνει αναπάντητη, καθώς θα άνοιγε η όρεξη τρίτων- όσων θα επεδίωκαν να μιμηθούν τον πουτινικό αναθεωρητισμό. Μια αιχμή, που όσον αφορά την Ελλάδα, απευθύνεται αποκλειστικά και μόνο στην Τουρκία.

Πέραν, όμως, των συμβόλων, για τις Ηνωμένες Πολιτείες η ενίσχυση της συμμαχίας με την Ελλάδα αποτελεί στρατηγική επιλογή, μέσα σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον, το οποίο καθορίστηκε από τον ρωσο-ουκρανικό πόλεμο. Και αντιστρόφως: Για την Αθήνα η στρατηγική σύμπλευση με την Ουάσινγκτον λειτουργεί ως προωθητής της γεωπολιτικής και διπλωματικής παρουσίας της χώρας στην Ανατολική Μεσόγειο. Η ρωσική εισβολή λειτούργησε ως επιταχυντής αυτών των διαδικασιών. Οι Ηνωμένες Πολιτείες επανέρχονται στην ευρύτερη περιοχή και θέλουν την Ελλάδα στο πλευρό τους. Η σύμπραξη αυτή κεφαλαιοποιείται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο στο λιμάνι της Αλεξανδρούπολης, το οποίο εντός του πλαισίου της ανανεωμένης αμυντικής συμφωνίας των δύο πλευρών έχει καταστεί ως κόμβος μεταφοράς των νατοϊκών δυνάμεων προς τη νοτιοανατολική Ευρώπη. Η διαδρομή αυτή παρακάμπτει τα Στενά, γεγονός που εξοργίζει περισσότερο από κάθε τι άλλο τους Τούρκους.

Ειδικό κεφάλαιο, απτόμενο της σύγκρουσης με την Ρωσία, στις ελληνο-αμερικανικές σχέσεις, αποτελεί η ενέργεια. Εξ ου και οι αλλεπάλληλες αναφορές από Μητσοτάκη, Μπλίνκεν, Δένδια. Για τις Ηνωμένες Πολιτείες η απεξάρτηση από το ρωσικό αέριο συνδέεται άμεσα με το στόχο της γεωπολιτικής αποδυνάμωσης της Μόσχας. Και η Ελλάδα διαδραματίζει ήδη κομβικό ρόλο σε αυτή τη δύσκολη μετάβαση, συμμετέχοντας σε έργα από το νότο προς το βορρά. Η ηλεκτρική διασύνδεση με την Ασία (EuroAsia Interconnector), η αντίστοιχη με την Αίγυπτο, η αποθήκευση αερίου στη Ρεβυθούσα, η υγροποίηση στην Αλεξανδρούπολη, ο αγωγός με τη Βουλγαρία. Εντός σχετικά μικρού χρονικού διαστήματος, η Ελλάδα συμβάλλει στη διαφοροποίηση των πηγών ενέργειας, ειδικά για τα Βαλκάνια. «Επιτακτική ανάγκη», χαρακτήρισε αυτήν τη διαδικασία ο Μπλίνκεν, χαιρετίζοντας τις προσπάθειες της Αθήνας.

Ο αμερικανός υπουργός Εξωτερικών ταξίδεψε μεταξύ Αθήνας- Άγκυρας με διάθεση «γεφυροποιού». Ίσως στην Ουάσινγκτον διακρίνουν ευκαιρία συγκλίσεων, κυρίως λόγω του σχετικά ευμενούς κλίματος μετά τη φυσική καταστροφή που χτύπησε τους γείτονες. Ο Μπλίνκεν πήγε και ένα βήμα παρακάτω λέγοντας ότι αν επιλυθούν οι διαφορές ανοίγονται πολύ σημαντικές ευκαιρίες για τον ελληνικό και τον τουρκικό λαό. Δεν είμαστε, όμως, σε αυτό το σημείο. Η Αθήνα επαναλαμβάνει ότι η ανθρωπιστική βοήθεια προς την Τουρκία δεν συνεπάγεται άρδην αλλαγή σε όσα γνωρίζαμε πριν από την 6η Φεβρουαρίου. Πώς άλλωστε θα μπορούσε να υπάρξει ραγδαία αποκλιμάκωση όταν η Τουρκία έχει φτάσει στο σημείο να αμφισβητεί ευθέως ακόμα και την κυριαρχία των νησιών του Αιγαίου; Μπορεί λοιπόν η Ουάσινγκτον να εργάζεται στην κατεύθυνση γεφύρωσης των ελληνο-τουρκικών διαφορών, αλλά για να γίνει αυτό θα πρέπει να φέρει η Τουρκία εγγύτερα στο δρόμο της νομιμότητας. Δεν είναι, όμως, αυτή η προτεραιότητα. Μέχρι να διευθετηθεί το ρωσο-ουκρανικό όλα τα υπόλοιπα μοιάζουν ανθυπολεπτομέρειες.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News