H ερευνητική «διακονία» του ηθικού πλεονεκτήματος στηρίζεται στην ασάφεια και στα υπονοούμενα για τη στοχοποίηση προσώπων τα οποία έρχεται μετά να κατονομάσει το «Μακελειό». Σε αντίθεση με τον τηλεοπτικό κιτρινισμό, γίνεται με τον «σταυρό στο χέρι» της Δημοσιογραφίας και της Αλήθειας – αλλά υπηρετεί κομματική ατζέντα και τελικά δεν πείθει κανέναν…

Τι συμβαίνει όταν οι ατζέντες καθορίζουν το αποτέλεσμα μιας «δημοσιογραφικής έρευνας» για κορυφαία θέματα που απασχολούν την επικαιρότητα, όπως αυτή του 12χρονου παιδιού στον Κολωνό, oι υποκλοπές ή η διαμάχη με την Τουρκία για το μεταναστευτικό; Μπορεί ο παραμορφωτικός φακός της ατζέντας να φέρει πιο κοντά τα «πιστόλια» του ηθικού πλεονεκτήματος π.χ. με το «Μακελειό»; Η εμπειρία δείχνει ότι μπορεί. Και μάλιστα ως αλυσίδα. Διότι σύμπτωση που επαναλαμβάνεται παύει να αποτελεί σύμπτωση.

Τα πιο πρόσφατα παραδείγματα είναι, από τη μία οι «δημοσιογραφικές αποκαλύψεις» της τηλεοπτικής κλειδαρότρυπας για ένα παιδί που βιάστηκε κατ’ εξακολούθηση και από την άλλη η ερευνητική «διακονία» του λεγόμενου ηθικού πλεονεκτήματος για το μεταναστευτικό και ακολούθως, τα αλληλοσυγκρουόμενα υπονοούμενα περί του Predator.

Στην πρώτη περίπτωση, όπως κατήγγειλε η δικηγόρος του 12χρονου κοριτσιού, το δράμα του θύματος επιτείνεται «από τα κανάλια και τους δημοσιογράφους, που με τη συμπεριφορά τους έχουν “βιάσει’’ το παιδί ξανά και ξανά, καθώς βρίσκονταν συνεχώς έξω από το σπίτι του, και αυτό έχει ως αποτέλεσμα να έχουν δημοσιοποιηθεί τα στοιχεία του». Και σε κάποιες εκπομπές εμφανίστηκαν και φωτογραφίες του παιδιού.

Στην περίπτωση αυτού του είδους της τηλεοπτικής «ερευνητικής δημοσιογραφίας», οι ατζέντες είναι λίγο-πολύ σαφείς. Είναι η αγωνία για την τηλεθέαση και ο ανταγωνισμός ανάμεσα στους τηλεοπτικούς αστέρες για ό,τι «νέο» μπορεί να εξάψει το ενδιαφέρον του κοινού. Κυρίως, για ό,τι κινητοποιεί τα κατώτερα ένστικτα και αποτρέπει «αταβιστικά» τους τηλεθεατές από το να αλλάξουν κανάλι. Αρα, γιατί συμβαίνει; Η απάντηση είναι συνήθως απλή: για την τηλεθέαση και τα διαφημιστικά έσοδα. Και η δικαιολόγηση ταπεινή: αυτά θέλει ο κόσμος.

Γράφοντας από τα υψίπεδα της ηθικής

Η δεύτερη περίπτωση είναι η ερευνητική δημοσιογραφία του ηθικού πλεονεκτήματος για το Μεταναστευτικό και, πιο πρόσφατα, η φωτογράφιση προσώπων στη λογική του «ακούστηκε στα δημοσιογραφικά γραφεία» ή του «αυτός μπορεί να ξέρει, αλλά μπορεί και να μην ξέρει» για το θέμα του Predator, που έκανε σημαία ο ΣΥΡΙΖΑ.

Στο Mεταναστευτικό, από τα ψεύτικα γραφήματα που «έδειχναν» δήθεν με επιστημονικό τρόπο το πώς η Ελλάδα εκτελούσε με μια σφαίρα στο κεφάλι μετανάστες στον Εβρο το 2020, φτάσαμε στην περίφημη αλλά ψεύτικη ιστορία της «5χρονης Μαρίας» στον Εβρο, την οποία υιοθέτησε ασμένως και ο ΣΥΡΙΖΑ.

Εδώ, οι ατζέντες που καθορίζουν τις αποκαλύψεις δεν είναι τόσο σαφείς. Tο κύριο ζητούμενο δεν είναι η αναγνωσιμότητα των sites, ούτε τα φύλλα που θα πουλήσει η εφημερίδα. Και σε αντίθεση με τον τηλεοπτικό κιτρινισμό, όλα ανάγονται στο όνομα της Δημοσιογραφίας, της Αλήθειας και της Ηθικής.

Γι’ αυτό και είναι τόσο δυσανάγνωστη η αλυσίδα που συνδέει π.χ. τα υπονοούμενα χωρίς στοιχεία για το Predator με τη στοχοποίηση από πλευράς του «Μακελειού». Η αίσθηση που μένει –από τον συντονισμό των «αποκαλύψεων»– είναι ότι υπάρχει μια αόρατη κλωστή που συνδέει τις δολοφονίες χαρακτήρων από τα «πιστόλια» του ηθικού πλεονεκτήματος, με την ωμή χυδαιότητα στην πρώτη σελίδα της πιο ακραίας φυλλάδας που έχουμε δει ποτέ.

Γιατί στα μάτια του εξωτερικού παρατηρητή μοιάζει να τραγουδούν στον ίδιο σκοπό: τα διάφορα έβερεστ της δεοντολογίας από τη μια, με εκείνον που από την άλλη απλώνει τον υπόνομο στην πρώτη του σελίδα μιλώντας για τη γυναίκα, τα παιδιά και το σπίτι του ίδιου προσώπου που «ερευνούν» μανιακά οι πρώτοι.

Και οι θιγόμενοι; Οσοι δέχονται σε «στέρεο» την επίθεση από το «Μακελειό» και τη δημοσιογραφία του ηθικού πλεονεκτήματος έχουν δικαίωμα να αντιδράσουν;  Ή μήπως επιτρέπονται τα πάντα στο όνομα της ελευθερίας της έκφρασης; Είναι, άραγε, τόσο ακριβοί και αναπόσπαστοι πυλώνες της πολυφωνίας οι ψεύτικες ειδήσεις για το Μεταναστευτικό ή η στοχοποίηση προσώπων με υπονοούμενα; Πέρα από τα «πιστόλια» που εκτελούν (με την αγιαστούρα πάντα) αυτά τα συμβόλαια, έχει κανένας άλλος δικαιώματα;

Σε ό,τι αφορά, λοιπόν, την ερευνητική «διακονία» των εκφραστών του λεγόμενου ηθικού πλεονεκτήματος, η δικαιολόγηση των ανακριβειών, της προπαγάνδας και της συκοφάντησης προσώπων είναι συνήθως υπερβατική (και όχι το «αυτά θέλει ο κόσμος», όπως στην τηλεόραση). Παραπέμπει σε ένα ανώτερο σύμπαν αξιών, το οποίο υποτίθεται ότι επιτρέπει τα πάντα στους δρώντες και ταυτόχρονα αφαιρεί κάθε δικαίωμα από τους θιγόμενους.

Επομένως, σε κάτι που μας παρουσιάζεται ως ιερό και απαραβίαστο δικαιούμαστε ή όχι να έχουμε τις απορίες μας; Και αυξάνονται ή μειώνονται αυτές οι απορίες όταν οι δρώντες διεκδικούν το αλάθητο; Με άλλα λόγια, πώς να μην είμαστε επιφυλακτικοί όταν κάποιος δηλώνει ότι λειτουργεί στο όνομα της Αλήθειας και της Ηθικής και ότι επιτελεί «λειτούργημά»;

«Ψαρώνει» ο κόσμος με όλα αυτά; Ασφαλώς. Η πρώτη αντίδραση είναι το δέος. Που συνήθως, όμως, ακολουθείται από την αμφιβολία. Και παρακολουθώντας τις εμμονές με θέματα και πρόσωπα, η αμφιβολία για την «ιερότητα» του σκοπού δίνει συχνά τη θέση της στα ερωτήματα για τα κίνητρα και τους πόρους στα οποία βασίζονται οι δολοφονίες χαρακτήρων.

Oι ναοί, ως γνωστόν, στέκονται χάρη στο παγκάρι και τις χορηγίες των πιστών. Αντίστοιχα, κάποιες από αυτές τις οργανώσεις και τους δρώντες της (αυτο)παρουσιαζόμενης ως αδέσμευτης «ερευνητικής δημοσιογραφίας» στηρίζονται σε χορηγίες. Και κατά κανόνα οι δομές είναι μη κερδοσκοπικές (δεν εμφιλοχωρεί, άραγε, εκεί η άθλια φιλαργυρία;).

Και, όπως οι ναοί, διατηρούν, εκτός από τον μη κερδοσκοπικό τους χαρακτήρα, και την πίστη: ότι δεν είναι όλοι ίδιοι. Οτι υπάρχουν οι καλοί (για παράδειγμα ο Αλέξης Τσίπρας), που όταν θίγεται η τιμή και η αξιοπρέπειά τους μπορούν να κάνουν αγωγές στον Τύπο και οι κακοί (άλλα πολιτικά ή φυσικά πρόσωπα), για τους οποίους η δολοφονία χαρακτήρα όχι μόνο επιτρέπεται, αλλά είναι και υποχρεωμένοι να τη δέχονται. Αδιαμαρτύρητα.

Στο πλαίσιο αυτό, οι «διάκονοι» περιμένουν από όσους δεν ξύνουν καθόλου την επιφάνεια, δεν αναρωτιούνται και δεν ψάχνουν τα κίνητρα και τις επιδιώξεις, να τους πιστέψουν. Ακόμη περισσότερο: περιμένουν από τους άλλους να τους θαυμάσουν και να αισθανθούν δέος απέναντι τους, γιατί λένε -από μόνοι τους- ότι διαθέτουν το ηθικό πλεονέκτημα.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News