Στο Μάτι οι άνθρωποι δεν ειδοποιήθηκαν και είδαν τη φωτιά να μπαίνει με δύναμη στο δομημένο περιβάλλον. Στην Πεντέλη, όπως και σε πολλές ακόμη πυρκαγιές, το 112 χρησιμοποιήθηκε προληπτικά, και παρά τα ειρωνικά σχόλια που ενίοτε διατυπώνονται από στρατευμένα τρολ, το εργαλείο της έγκαιρης ειδοποίησης έχει αποδείξει και στην Ελλάδα (όπως και στο εξωτερικό) ότι μπορεί να σώσει ανθρώπινες ζωές.

Με τη Μεσόγειο να «φλέγεται», η πυρκαγιά στην Πεντέλη που συνοδεύτηκε από εικόνες Αποκάλυψης το απόγευμα της Τρίτης και το ξημέρωμα της Τετάρτης και ριπές ανέμου 100χλμ/ώρα δημιούργησε σε πολλούς το φόβο ότι θα ζήσουμε ένα νέο Μάτι. Αυτή τη φορά, η τραγωδία δεν επαναλήφθηκε. Την ώρα που οι ειδικοί υπολογίζουν τις εκτάσεις που κάηκαν -η αρχική εκτίμηση κάνει λόγο 15.780 στρέμματα- η κυβέρνηση αναφέρει ότι ο αριθμός των σπιτιών που έχουν υποστεί ζημιά είναι περιορισμένος σε σχέση με την ένταση του φαινομένου που μπήκε μέσα στον αστικό ιστό.

Η φωτιά «όργωνε» με καύτρες  

Από επιστημονική σκοπιά, ο καθηγητής Γεωλογίας και Διαχείρισης Κρίσεων, Ευθύμιος Λέκκας, είπε ότι αυτή τη φορά η διαχείριση πήγε καλά παρότι δεν επρόκειτο για μια συνηθισμένη πυρκαγιά. Εξηγώντας το σκηνικό Αποκάλυψης τα ξημερώματα της Τετάρτης, είπε ότι η φωτιά σε συνδυασμό με τον αέρα δημιούργησε τεράστια θερμικά φορτία με καύτρες που «όργωναν» την περιοχή πριν φτάσει στον οικιστικό ιστό. «Στις 04.00 το πρωί, από τον λόφο του Αστεροσκοπείου μέτρησα 35 εστίες της πυρκαγιάς σε όλη την έκταση» σχολίασε. Στο ερώτημα πώς αποφύγαμε ένα νέο Μάτι, στάθηκε στον συντονισμό.  

Μπροστά σε καμένες εκτάσεις και την ώρα που υπάρχουν άνθρωποι που είδαν το σπίτι τους να τυλίγεται στις φλόγες, κανείς δεν μπορεί να είναι ικανοποιημένος. Και η ανάλυση όσων συνέβησαν, του τι πήγε καλύτερα αυτή τη φορά και του τι πρέπει να διορθωθεί, πρέπει να γίνει γρήγορα. Χρόνος δεν υπάρχει, βρισκόμαστε στην καρδιά της μάχης με τις πυρκαγιές σε ένα καλοκαίρι με πολλούς κινδύνους για την Ελλάδα και τη Μεσόγειο.

Σε κάθε πυρκαγιά, σε όλα τα μέρη του κόσμου, οι δυνάμεις της Πυροσβεστικής, όσο οργανωμένες κι αν είναι, είναι πρακτικά αδύνατο να βρίσκονται δίπλα σε κάθε σπίτι. Και οι συνθήκες, λόγω κλιματικής κρίσης, γίνονται όλο και πιο δύσκολες. Είναι χαρακτηριστικό το παράδειγμα της Γαλλίας που, σύμφωνα με τη WWF, «είναι από τις πιο οργανωμένες χώρες ως προς την αντιμετώπιση των πυρκαγιών» αλλά  από την αρχή της χρονιάς έχουν γίνει εκεί στάχτη πάνω από 320.000 στρέμματα γης.

Πέρα από την πρόληψη, όπου η Ελλάδα παραδοσιακά υστερεί, κυρίως λόγω της μετάθεσης ευθυνών μεταξύ κράτους και τοπικής αυτοδιοίκησης (που δυστυχώς έχει γίνει δεύτερη φύση για πολλούς αυτοδιοικητικούς), στις νέες συνθήκες μεγάλο ρόλο παίζουν οι περιπολίες και η ταχύτητα της κινητοποίησης. 

Η σημασία της πρώτης προσβολής

Στην χώρα μας εφαρμόζεται από φέτος εντατικά η τακτική της πρώτης προσβολής από αέρος με ευέλικτα αεροσκάφη που πετούν φορτωμένα ήδη με νερό. Στην περίπτωση της Πεντέλης, η φωτιά ξέσπασε σύμφωνα με την Πυροσβεστική στις 17.19 και τα πρώτα αεροσκάφη που δόθηκε εντολή να την προσεγγίσουν ήταν δύο Air Tractor στις 17.24, τα οποία βρίσκονταν σε εναέρια περιπολία και έφεραν τρεις τόνους νερό το καθένα.

Ας δούμε τα συνολικά στοιχεία που δίνουν οι αρμόδιες υπηρεσίες για την Πεντέλη. Επιχείρησαν 485 πυροσβέστες, με 28 ομάδες πεζοπόρων τμημάτων και 120 οχήματα, ενώ από εναέρια μέσα είχαμε 9 αεροσκάφη και 10 ελικόπτερα, εκ των οποίων το ένα για συντονισμό. Μαζί με τους Ελληνες επιχειρούσαν και Ρουμάνοι πυροσβέστες που απέδειξαν πέρυσι στην Εύβοια πόσο αποτελεσματικοί μπορεί να είναι.  

Σκέτοι οι αριθμοί των δυνάμεων δεν λένε τίποτα αν δεν υπάρχει συντονισμός. Αυτή τη φορά -επιτέλους- ο συντονισμός έγινε από ένα σύγχρονο κέντρο στη λεωφόρο Κηφισιάς, με τους αρμόδιους και τους υπουργούς μαζί, στο ίδιο σημείο, και όχι με σπασμένο τηλέφωνο εν μέσω πανικού και από το παλιό Συντονιστικό της Πυροσβεστικής στο Χαλάνδρι που θύμιζε τυροπιτάδικο: είναι αυτό όπου είδαμε την επικοινωνιακή σύσκεψη της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ το 2018, όταν όλοι γνώριζαν ότι υπήρχαν νεκροί το μοιραίο απόγευμα στο Μάτι. 

Αυτή τη φορά εστάλησαν μηνύματα μέσω του 112 και δόθηκαν εντολές εκκένωσης σε χιλιάδες ανθρώπους. Σύμφωνα με την Πυροσβεστική, το Συντονιστικό έπαιρνε εικόνα από drones και από το κινητό κέντρο «Ολυμπος». Οπως προβλέπουν τα σχέδια, η αστυνομία -με 630 αστυνομικούς και 232 οχήματα- έκανε σύμφωνα με το αρμόδιο υπουργείο πάνω από 600 απεγκλωβισμούς, συμπεριλαμβανομένων ευαίσθητων σημείων όπως το Παίδων και το Νταού Πεντέλης.  

Ωστόσο, οι ηρωικές μάχες των πυροσβεστών που είδαμε όλοι στις εικόνες και η προσπάθεια που έγινε για καλύτερο συντονισμό κινήθηκαν για άλλη μια φορά κόντρα σε χρόνιες αδυναμίες, όπως οι ανύπαρκτες αντιπυρικές ζώνες σε πολλά σημεία και τα εύφλεκτα υλικά σε οικόπεδα που δεν τα καθαρίζουν οι Δήμοι με πρόφαση ότι δεν έχουν αρμοδιότητα. Οι αδυναμίες αυτές δεν φαίνεται ότι μπορούν να διορθωθούν ως το τέλος της αντιπυρικής περιόδου. Και αυτός είναι ένας ακόμη λόγος που δεν είναι ώρα για αποτίμηση αλλά για ένταση της προσπάθειας και της επιφυλακής.  

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News