909
| Creative Protagon

Τι σημαίνει για την Ευρώπη να τα βγάζει πέρα μόνη της 

|Creative Protagon

Τι σημαίνει για την Ευρώπη να τα βγάζει πέρα μόνη της 

Η παγκόσμια τάξη πραγμάτων υπό την ηγεσία των ΗΠΑ, όπως τη γνωρίζαμε, έχει τερματιστεί. Καθώς οι τεκτονικές πλάκες της γεωπολιτικής συνεχίζουν να μετατοπίζονται από κάτω μας, η πρόκληση για την Ευρώπη είναι να κρατήσει ζωντανούς τους θεσμούς της και να αποτρέψει την επιστροφή του κόσμου σε μια εποχή που θα επικρατεί το δίκαιο του ισχυρότερου, καθώς η εξουσία περιέρχεται σε αυταρχικούς ηγέτες στην Ουάσινγκτον, τη Μόσχα και το Πεκίνο.

Η αντιμετώπιση αυτής της πρόκλησης απαιτεί μια θεμελιώδη επανεξέταση μακροχρόνιων υποθέσεων και πεποιθήσεων. Η προσκόλληση σε παλιές ορθοδοξίες δεν αποτελεί επιλογή. Οι Ευρωπαίοι δεν μπορούμε να συνεχίσουμε να διατηρούμε τη δημοκρατία και τον τρόπο ζωής μας μόνο με την ήπια ισχύ. Πρέπει να απαλλαγούμε από παγιωμένα ταμπού και να ξαναμάθουμε τη γλώσσα της σκληρής ισχύος. Αυτός είναι ο μόνος τρόπος για να αποτρέψουμε αυτούς που απειλούν άμεσα τις αξίες και τα συμφέροντά μας.

Ναι, μετά την επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στην εξουσία, δεσμεύτηκαν εκατοντάδες δισεκατομμύρια ευρώ για αμυντικές δαπάνες. Ομως δεν αρκούν. Η δαπάνη του 2% του ΑΕΠ για την άμυνα ήταν μια λογική φιλοδοξία για το ΝΑΤΟ το 2014, όταν οι Ηνωμένες Πολιτείες εξακολουθούσαν να παίζουν, έστω και απρόθυμα, τον ρόλο του αστυνομικού όλου του κόσμου. Αλλά αυτές οι μέρες έχουν περάσει. Απλώς για να συμβαδίζει με τη στρατιωτική ανάπτυξη της Ρωσίας, η Ευρώπη πρέπει τουλάχιστον να διπλασιάσει τις επενδύσεις της στην άμυνα. Μάλιστα θα προχωρούσα πολύ παραπέρα και θα έλεγα ότι η Ευρώπη θα πρέπει να στοχεύσει στο 4% έως το 2028. Οι φιλοδοξίες του επερχόμενου γερμανού καγκελαρίου Φρίντριχ Μερτς και του πολωνού πρωθυπουργού Ντόναλντ Τουσκ για τις χώρες τους πρέπει να αναπαραχθούν σε ολόκληρη την ήπειρο.

Μεγαλύτεροι στρατοί και περισσότερος εξοπλισμός θα αποτρέψουν τις άμεσες επιθέσεις, αλλά τα όπλα και τα τανκς είναι μόνο ένα μέρος της εξίσωσης. Εάν οι πρόσθετες δαπάνες της Ευρώπης περιοριστούν σε στρατιωτικές προμήθειες, η ήπειρος θα χάσει την ευκαιρία να πυροδοτήσει τη δική της επανάσταση στην υψηλή τεχνολογία. Η τεχνολογική καινοτομία είναι αυτή που υποστηρίζει τη σκληρή ισχύ των ΗΠΑ και της Κίνας. Από την Τεχνητή Νοημοσύνη και τους κβαντικούς υπολογιστές, έως τις κρίσιμες υποδομές και τη βιοτεχνολογία, η Ευρώπη κινδυνεύει να αποστεωθεί, καθώς οι μεγάλες δυνάμεις προωθούνται περαιτέρω. Σε αυτό το πλαίσιο, οι στρατηγικές εξαρτήσεις μας από τις ΗΠΑ και την Κίνα μόνο θα αυξηθούν.

Για να υπερασπιστούμε το σύστημα που βασίζεται σε κανόνες, πρέπει να επανεξετάσουμε τη σύνθεση της κοινότητάς μας. Ενώ παλιές δομές, όπως η Ομάδα των Επτά (G7), μπορούν ακόμα να εξυπηρετούν κάποιον σημαντικό σκοπό, θα χρειαστούμε νέες δομές σύγκλησης δημοκρατιών με παρόμοιες απόψεις. Ενας συνασπισμός τέτοιων δημοκρατιών –μια D7– μπορεί να δημιουργήσει νέα εργαλεία για την προώθηση του ελεύθερου εμπορίου και της οικονομικής συνεργασίας, των αμυντικών συμπράξεων, της ανταλλαγής πληροφοριών και της πρόσβασης σε κρίσιμα ορυκτά. Αυτές οι δημοκρατίες θα μπορούσαν ακόμη και να δημιουργήσουν νέες ρυθμίσεις ασφαλείας που θα καλύπτουν τόσο τις κυβερνοκινητικές επιθέσεις όσο και τον οικονομικό εξαναγκασμό από μεγάλες δυνάμεις, κάτι που τρόπον τινά θα αποτελούσε μια οικονομική εκδοχή της ρήτρας αμοιβαίας άμυνας (Αρθρο 5) του ΝΑΤΟ.

Για τον σκοπό αυτό η Ευρωπαϊκή Ενωση θα πρέπει να συνεργαστεί στενά με παραδοσιακούς εταίρους –όπως η Βρετανία– και να επιδιώξει ακόμη στενότερες σχέσεις με τον Καναδά, την Ιαπωνία, τη Νότια Κορέα, τη Νέα Ζηλανδία και την Αυστραλία. Θα πρέπει επίσης να διερευνήσει νέους τρόπους συνεργασίας με την Ινδία, μια δημοκρατία της οποίας το ΑΕΠ έχει διπλασιαστεί την τελευταία δεκαετία, θέτοντάς την σε τροχιά να καταστεί η τρίτη μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο πριν από το τέλος αυτής της δεκαετίας. Το θέμα δεν είναι να αντικαταστήσουμε την Αμερική, αλλά να διασφαλίσουμε ότι η Ευρώπη θα παραμείνει ανθεκτική με ή χωρίς την υποστήριξη των ΗΠΑ.

Για πάρα πολύ καιρό η Ευρώπη βασιζόταν στη φθηνή ρωσική ενέργεια, στα φθηνά κινεζικά αγαθά και στη φθηνή αμερικανική ασφάλεια και τεχνολογία. Αλλά αυτή η αφελής εξάρτηση δεν αποτελεί πλέον επιλογή. Εκτός από την κινητοποίηση δημοσιονομικών πόρων για την άμυνα και την τεχνολογία, η Ευρώπη πρέπει επίσης να σφυρηλατήσει ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο.

Αν και δεν πρέπει να εγκαταλείψουμε όλα όσα μας καθιστούν Ευρωπαίους, χρειάζεται να επανεξετάσουμε ορισμένες από τις αρχές του παλιού κράτους πρόνοιας. Η ελευθερία δεν προσφέρεται δωρεάν. Οι ευρωπαίοι ηγέτες πρέπει να είναι ειλικρινείς και ανοιχτοί όσον αφορά την πρόκληση που αντιμετωπίζουμε και το τι απαιτείται από εμάς. Οι λύσεις δεν θα είναι όλες δημοφιλείς, αλλά πρέπει να θυμόμαστε ότι έχουμε εισέλθει σε μια εποχή κρίσης. Οι Ευρωπαίοι πρέπει να εφοδιαστούν με τις δεξιότητες και τους πόρους που είναι απαραίτητοι για να μπορούν να τα βγάζουν πέρα μόνοι τους. Μπορούμε να μάθουμε πολλά από τους Ουκρανούς και τους Ταϊβανέζους για την οικοδόμηση ανθεκτικότητας και την καταβολή του τιμήματος της ελευθερίας.

Κάθε χρόνο, συγκαλώ τη Σύνοδο Κορυφής για τη Δημοκρατία της Κοπεγχάγης στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων του Alliance of Democracies Foundation. Οταν δημιούργησα το ίδρυμα το 2017, ήταν μακροχρόνια πεποίθησή μου ότι οι ΗΠΑ έπρεπε να παραμείνουν και θα παρέμεναν στον πυρήνα μιας παγκόσμιας δημοκρατικής συμμαχίας. Τώρα πρέπει να προετοιμαστούμε για έναν κόσμο με την Αμερική να είναι όχι μόνο αναξιόπιστη, αλλά ακόμη και ανταγωνιστική και επεκτατική.

Οι νέες συνθήκες απαιτούν νέες στρατηγικές. Η υπεράσπιση της δημοκρατίας δεν είναι θέαμα. Θα πρέπει να κάνουμε κάποιες θυσίες, γιατί η εναλλακτική επιλογή είναι αφάνταστα απαίσια. Η Ευρώπη έχει την ευκαιρία να ενδυθεί τον μανδύα της ηγέτιδας δύναμης του ελεύθερου κόσμου. Οι απόγονοί μας δεν θα μας συγχωρήσουν εάν δεν καταφέρουμε να την αδράξουμε.


* Ο Anders Fogh Rasmussen, πρώην γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ (2009-14) και πρώην πρωθυπουργός της Δανίας, είναι ιδρυτής του Alliance of Democracies Foundation

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News

Διαβάστε ακόμη...

Διαβάστε ακόμη...