Η Νάπολη είναι μια πόλη τρελή. Μάλλον όχι τρελή, κουζουλή, που είναι άλλης ποιότητας τρέλα. Ενέχει ιδιομορφία. Και γερασμένη, ή μάλλον εγκαταλειμμένη να γερνάει. Οι δρόμοι και τα πολλά στενά δρομάκια της με δραματικά ασυντήρητο πετρωτό οδόστρωμα, κατά τον ρωμαϊκό τρόπο, βοηθούν, αν έχετε πέτρα σε νεφρό, να πέσει χωρίς ιατρική βοήθεια. Η οδηγική συμπεριφορά μοιάζει με τα συγκρουόμενα των λούνα παρκ. Το πιο προσφιλές επιφώνημα επιβατών είναι «Ωχ! Ωχ! Ωχ!», τριπλό και σβέλτο. Παρ’ όλη την εκδήλωση τρόμου, ο ρυθμός του οδηγού δεν θα αλλάξει, άρα ζήστε το! Η βρωμιά είναι επίσης συνώνυμο.

Δεν έχω δει περισσότερες γόπες τσιγάρων στη ζωή μου. Και γκράφιτι να σπάνε το γκρι της, παντού, παντού! Ατμοσφαιρική ρύπανση και παραλλήλως απλωμένα στα μπαλκόνια σεντόνια και ρούχα. Χαιρετισμοί ζωής ανθρώπων. Στίγματα να ψυχανεμίζεσαι ψυχές και ηλικίες. Ολα όμως καταλήγουν σε μια θάλασσα και έναν Βεζούβιο να καραδοκεί ή και να υπενθυμίζει ότι η ζωή είναι μια στιγμή. Ενα ενδιαφέρον, γοητευτικό χάος είναι η Νάπολη. Ενα αλλόκοτο της Ευρώπης.

Βαθιά πληγωμένοι, ότι η κεντρική εξουσία δεν τους δίνει την πρέπουσα σημασία, λες και είναι αποπαίδια, και συγχρόνως κεφάτοι εκ βαθιάς θλίψης, εξ απόγνωσης, εκ παραδοχής της «μοίρας». Οπως όλοι οι φτωχοί. Στο εστιατόριο Europeo τους χαζεύω να καταφθάνουν αργά, όπως πουθενά στην Ευρώπη, στις 10, στις 11, στις 12, και να στήνεται ένα γλέντι από το τίποτα όταν εισέρχονται δυο μουσικοί του δρόμου. Τι κέφι ήταν αυτό! Παλιομοδίτικο. Να τραγουδάνε δυνατά, να χτυπάνε παλαμάκια, να χορεύουν παιδικά, να γίνονται όλα τα τραπέζια μια παρέα.

Νάπολη. Η φημισμένη αρχαιότερη όπερα Σαν Κάρλο, η «Επίδαυρος» της όπερας, με καλλιτεχνικό διευθυντή έναν Ελληνα. Με διαδρομή καριέρας από τη Λυρική στην Ελλάδα, όπου και τον λοιδόρησαν, τον κατασυκοφάντησαν, όπως και του έπρεπε αφού είχε αξία, στη Σκάλα του Μιλάνου ως ο μόνος «ξένος». κι ας είναι Ελληνας (δεν ήξεραν οι Ιταλοί, ξέραμε εμείς), μετά στην Οπερα των Παρισίων, ήτοι Παλέ Γκαρνιέ (δεν ήξεραν οι Γάλλοι, ξέραμε εμείς), και τα τελευταία χρόνια στην Νάπολη, με δέλεαρ την αναβίωσή της, την οποία και κατόρθωσε ο Ηλίας Τζεμπετονίδης.

Παρακολουθήσαμε «Κάρμεν» από το σταθερό ρεπερτόριό τους. Μια αξιοπρεπή παράσταση «καθημερινότητάς» τους, μια γνώση που κατέχει ο κάθε ταξιτζής, ο κάθε εργάτης και, βέβαια, ο κάθε διανοούμενος, κάτι ως λαϊκό θέαμα εκλεπτυσμένου είδους. Είναι τα χρόνια που χάσαμε, είναι η σύνδεση με την Ευρώπη που στερηθήκαμε. Κάτι χάνεις, κάτι κερδίζεις… Το θέμα είναι να καλύπτεις την απόσταση. Δεν ασπάζομαι τη μιζέρια της ηδονής αυτομαστίγωσης. Μακάρι να φτάσει η ώρα να μετρήσουμε και πόσο πολλά στα χρόνια καταφέραμε.

Νάπολη. Από την όπερα στο ποδόσφαιρο… Α, ρε Ντιέγκο Μαραντόνα! Το 1984 ο βιρτουόζος μπαλαδόρος Μαραντόνα, αποδεχόμενος τη μεταγραφή του στη φτωχή ομάδα Νάπολι, κατόρθωσε, με τη φανέλα Νο 10, να την οδηγήσει στην κατάκτηση δύο πρωταθλημάτων, τις σεζόν 1986-1987 και 1989-1990, και να της χαρίσει το μοναδικό ευρωπαϊκό τρόπαιο του συλλόγου μέχρι σήμερα, το κύπελλο ΟΥΕΦΑ, τη σεζόν 1989-1990. Μετά την αναχώρησή του ήρθε το χάος. Οικονομική κατάρρευση, υποβιβασμός. Πώς λοιπόν να μην είναι κάτι σαν εθνικός τους ήρωας; Θα συναντήσεις τη μορφή του παντού! Σε γκράφιτι, σε εκατοντάδες αναμνηστικές μπλούζες, μέχρι και σε μπρελόκ. Οπου φτωχός και ο ποδοσφαιρικός του ήρωας!

Νάπολη και Παρεκκλήσι του Σανσεβέρο. Εκεί θα συναντήσετε τα πιο εξωπραγματικής πλαστικότητας γλυπτά μαρμάρου. Αγγιγμα Θεού με ενδιάμεσο τον καλλιτέχνη. Θα έρθετε σε επαφή με το αδιανόητο. Σμιλεύτηκαν τον 18ο αιώνα και μπολιάστηκαν με μύθους, γρίφους για ερευνητές και ειδικούς επιστήμονες. Η σινδόνη του «Κεκαλυμμένου Χριστού» του Τζουζέπε Σανμαρτίνο και το πέπλο της «Σεμνότητας» του Αντόνιο Κοραντίνι κατορθώνουν τη διαφάνεια στο μάρμαρο… Γίνεται; Γίνεται! Και η απόλυτη απογείωση επέρχεται με το έργο «Η Αυταπάτη» του Francesco Queirolo, ή αλλιώς «Δες, δες το δίχτυ», όπως λένε όλοι οι επισκέπτες…

Το δίκτυ που συμβολίζει την αμαρτία από την οποία προσπαθεί να ξεφύγει ο άνθρωπος. Μια λεπτοδουλειά σε μάρμαρο… Εξω από ανθρώπινο χέρι! Λαός συρρέει, έχοντας προνοήσει για εισιτήριο καιρό πριν. Αυτή τη φορά το γνωρίζαμε. Κατορθώσαμε είσοδο! Ηρθαμε κοντά στα μυστήρια. Οπως, για παράδειγμα, πώς γίνεται τέτοιο αποτύπωμα τόσο υψηλής τέχνης, εξωανθρώπινης μαεστρίας, να μην έχει αποτυπωθεί σε κανένα άλλο έργο αυτών των καλλιτεχνών; Ποιος ο ρόλος του μεγάλου αλχημιστή Ραϊμόντο ντι Σάνγκρο, του επονομαζόμενου «Πρίγκιπα του Σανσεβέρο» και ηγετικού στελέχους του τεκτονισμού, που θεωρήθηκε στην εποχή του σκοτεινός μάγος και προκαλούσε τρόμο στις λαϊκές μάζες;

Τι κατόρθωνε ως λάτρης της χημείας; Είναι αληθινοί άνθρωποι κάτω από τα αγάλματα; Μπρρρ! (Οπως έγραφαν τα παλιά Μίκυ Μάους για τρόμο). Μια συμβολαιογραφική πράξη που συνήφθη στις 25-11-1752 μεταξύ του Ντι Σάνγκρο και του Σανμαρτίνο αποδεικνύει ότι η περίφημη σινδόνη υπήρξε ένα κανονικό βαμβακερό σεντόνι που μετατράπηκε με αλχημιστική μέθοδο σε «απολιθωμένο». Μια μεταστοιχείωση, δηλαδή. Και στα αγάλματα, μέχρι πού η «μεταστοιχείωση»;

Σε ένα άλλο σημείο μπορεί να δει κανείς δυο σιδερένιους σκελετούς , ενός άνδρα και μιας γυναίκας, που έχουν περιπλεγμένα γύρω τους με απίστευτη ακρίβεια το κυκλοφορικό σύστημα του ανθρώπου, όλες τις φλέβες και τις αρτηρίες… Μετά βεβαιότητας, αναγνώστες μου, ο Ντι Σάνγκρο ήταν το Netflix της εποχής του! Αλλά ακόμα κι αυτό περισσότερο ενισχύει το μεγαλειώδες της τέχνης των γλυπτών. Τυχεροί όσοι ήρθαμε σε επαφή με το αδύνατον!

Νάπολη, συνώνυμο της υψηλής τέχνης της πίτσας. Diego Vitagliano Pizzeria στη Santa Lucia. Αφού επιζήσαμε… πάλι καλά! Μα τι διάολο κάνει τη διαφορά; Η τεχνική, τα εξαιρετικά υλικά, το νερό… Το νερό! Και τα συστατικά της γης, λόγω του Βεζούβιου, για τις ντομάτες που καλλιεργούνται. Και εκείνη η μοτσαρέλα, φρέσκια φρέσκια. Δεν έχω λόγια! Και τι άλλο; Ο καφές. Πάντα, πάντα στην Ιταλία. Τα παγωτά!

Με λαχτάρα παιδιού για το πρώτο παγωτό. Το Campari τους το απόγευμα. Η κουζίνα τους γνήσια, αμετακίνητη, ντεμοντέ παχιά σαν τις καμπύλες της Σοφίας Λόρεν. Και το αργό τους για όλα, μωρέ, μαζί με το φασαριόζικό τους! Χαλαρά… «Σαλονικιώτικα». Βεζούβιος, ψυχούλες μου! Ανά πάσα ώρα και στιγμή… Μικρή η ζωή. Τρέξε, Ευρωπαίε, να προλάβεις… Νάπολη, μωρό μου. Θα ξανάρθω και θα σου ξανάρθω… Ας υπάρχει και κάτι αλλόκοτο σε μια Ευρώπη ψιλο-ίδιων.

ΥΓ: Η Νάπολη είναι και μια εκδρομή στο Κάπρι: 50 λεπτά θαλάσσιος δρόμος και μετά ένα ανοιχτό αυτοκίνητο και δυνατά το τραγούδι «Felicità». Νάπολη είναι και εκείνη η νυχτερινή βόλτα και οι κωδικοί «Ασκληπιός», «Κλεόβουλος»… Αυτό είναι οι εκδρομές. Η μεγιστοποίηση του χρόνου και οι κωδικοί κάθε παρέας που ξαναφέρνουν την ευλογία του γέλιου και μόνο με την αναφορά μιας λέξης. Αθηνά, Ευριπίδη, Γιάννη, Ηλία, θα το ξανακάνουμε!

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News