Παρατηρούμε από την Ελλάδα τον ξεσηκωμό των Γάλλων, για αλλαγές στο συνταξιοδοτικό σύστημα, αλλαγές ελάσσονος (!) σημασίας σε σχέση με το τι έγινε στη χώρα μας 10 χρόνια πριν. Μια χώρα που πέρασε τη μεγαλύτερη κρίση οργανωμένου κράτους σε καιρό ειρήνης.

Εμείς τη μεταρρύθμιση στο συνταξιοδοτικό, το 2001, τη σταματήσαμε με την «ηρωική» αντίδραση κομμάτων και κοινωνίας και αυτό ήταν η κύρια αιτία της παραλίγο χρεοκοπίας.

Η Ελλάδα μπήκε σε μια κρίση όπου καταστράφηκαν ζωές, υπονομεύτηκε το μέλλον της χώρας, δηλαδή των νέων, και αναδιαρθρώθηκε προς το χειρότερο το πολιτικό σύστημα.

Από την περιπέτεια αυτή βγήκαμε με πολλές πληγές, αλλά με τη δημοκρατία να αντέχει και μια συλλογική απόφαση να ξαναφτιάξουμε τη ζωή μας.

Τι μάθαμε όμως από την κρίση; Συμφωνήσαμε στα αίτια ή ακόμα πλανάται η ιδέα για το σχέδιο εξωτερικών και εσωτερικών εχθρών εναντίον της χώρας; Φοβάμαι ότι συμβαίνει το δεύτερο, δεν μάθαμε δηλαδή και πολλά.

Η παραλίγο χρεοκοπία οφείλεται σε χιλιοειπωμένες παθογένειες, στις οποίες αναφερόμαστε εν είδει πολιτικής φιλολογίας, αλλά δεν τις ακουμπάμε.

Πίσω από κάθε κρίση, πίσω από κάθε υπονόμευση των θεσμών, πίσω από κάθε τραγωδία, όσο ανοίγουμε το μαύρο κουτί, ξεπηδούν τα ίδια τέρατα: Το πελατειακό σύστημα ως πυρήνας της σχέσης πολιτικών – οικονομικών παραγόντων, συνδικάτων, πολιτών και δημιουργός της αναξιοκρατίας. Το γραφειοκρατικό και αναποτελεσματικό κράτος και η συλλογική ταύτιση της δημοκρατίας με την έλλειψη κανόνων και τη μη εφαρμογή των νόμων ως κάτι που επαφίεται αποκλειστικά στη διακριτική ευχέρεια του καθενός.

Οσο μεγάλοι πολιτικοί στόχοι και αν τεθούν για την οικονομία, το κοινωνικό κράτος, την καταπολέμηση των ανισοτήτων, τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις, μόνο σχετική επιτυχία μπορεί να έχουν αν δεν λυθούν τα τρία παραπάνω, τα οποία συμπυκνώνονται στο κράτος, στο πλέγμα εξουσιών που οργανώνεται γύρω του και μέσα του, καθώς και στη λειτουργία του.

Βαδίζοντας, λοιπόν, προς τις… πιο «κρίσιμες εκλογές» (φράση που επαναλαμβάνεται σε κάθε εκλογική αναμέτρηση), θα έκανε τη διαφορά και θα αναδείκνυε όντως την «κρισιμότητά» τους, αν οι διεκδικούντες την ψήφο μας μάς εξηγούσαν πώς προτίθενται να αλλάξουν το ελληνικό κράτος.

Πώς θα καταργήσουν το ρουσφέτι και πώς θα λειτουργήσει η διαφάνεια χωρίς εξαιρέσεις; Θα εφαρμόσουν παντού αποκέντρωση και αξιολόγηση; Στα σχολεία, στα νοσοκομεία, στα δικαστήρια και παντού, σε συνεργασία με εξωτερικούς οργανισμούς, σε πρώτη φάση; Θα επιλέξουν διοικητές οργανισμών και δημοσίων επιχειρήσεων με διεθνείς προσκλήσεις και εξειδικευμένους οίκους;

Πώς θα υπάρξει εξορθολογισμός των προσλήψεων; Η Τεχνητή Νοημοσύνη και η ψηφιοποίηση του Δημοσίου θα ανοίξει την πόρτα στην κοινωνία να παρακολουθεί, να ελέγχει, να διορθώνει τη λειτουργία των υπαλλήλων του; Χίλια και ένα «πώς»…

Μόνο που κάθε συγκεκριμένη απάντηση απαιτεί συγκρούσεις και πολιτισμική αλλαγή κυβερνώντων και πολιτών. Σε περίπτωση αυτοδυναμίας, ο Πρωθυπουργός και η βασική ομάδα του θα πρέπει να δεσμευθούν και να το εγγυηθούν, με κίνδυνο να πέσουν. Σε περίπτωση συνεργασίας, ο κυβερνητικός εταίρος θα ήταν ευπρόσδεκτο προεκλογικά να κάνει σαφές ότι η συμμετοχή του στην κυβέρνηση θα σήμαινε την αποδοχή ενός ιστορικού ρόλου αλλαγής του κράτους. Να γίνει ασπίδα του πολίτη, φύλακας της διαφάνειας και της αξιοκρατίας, σηματοδότης μιας άλλης πραγματικότητας.

Οι πολίτες, με συνεχώς μειούμενη εμπιστοσύνη στο πολιτικό σύστημα, θα ψηφίσουν και κόμματα και πρόσωπα, γιατί δεν υπάρχουν ιδέες και πολιτικές χωρίς πρόσωπα να τις υπερασπίζονται και να τις εγγυώνται. Οποιος απαντήσει, λοιπόν, στα χίλια και ένα «πώς» για την αντιμετώπιση του Λερναίου Κράτους, όπως το αποκαλεί ο αείμνηστος Γιώργος Δερτιλής, μπορεί και να γίνει Ηρακλής.

---

* Η Αννα Διαμαντοπούλου είναι πρόεδρος του Δικτύου για τη Μεταρρύθμιση στην Ελλάδα και την Ευρώπη, πρώην Επίτροπος ΕΕ και πρώην υπουργός

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News