Οταν γεννήθηκα, το 1973, ήμουν ένα από τα 137.526 παιδιά εκείνης της χρονιάς. Ο γιος μου, που γεννήθηκε πέρυσι, είναι ένα από τα 88.533 παιδιά του 2017. Σχεδόν πενήντα χιλιάδες παιδιά λιγότερα με διαφορά μιας γενιάς.

Αν θέλουμε να δούμε το πρόβλημα της χώρας σε μια εικόνα δεν χρειάζονται φωτογραφίες από τις διάφορες κρίσεις που σοβούν ανά την επικράτεια. Αρκεί να δούμε τον παρακάτω πίνακα που μαζί με άλλα στοιχεία (εδώ) έδωσε στη δημοσιότητα η Ελληνική Στατιστική Αρχή σήμερα, 1η Οκτωβρίου 2018: Οι καμπύλες γεννήσεων (μπλε) και θανάτων (κόκκινο) στην Ελλάδα.

Αυτός ο πίνακας δεν είναι μόνο μια ανησυχητική προβολή ενός δυστοπικού μέλλοντος –είναι η προαναγγελία του ιστορικού τέλους ενός λαού που σφράγισε με την παρουσία –και τη γλώσσα του– την ανθρώπινη Ιστορία.

Ακούγεται βαρύ αλλά ίσως μόνο έτσι να καταφέρουμε να αντιληφθούμε το μέγεθος του προβλήματος.

Δεν είμαι από αυτούς που συμβουλεύουν να μην τσακωνόμαστε για τα τρία μνημόνια, τους ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ, τους «Καρανίκες», τις Πρέσπες, την παλιά και τη νέα διαπλοκή και να κοιτάμε μόνο το δημογραφικό. Πιστεύω ότι και αυτά αποτελούν στοιχεία του προβλήματος. Οτι οι κυβερνητικές πολιτικές και συμπεριφορές –τόσο διαχρονικά όσο και ειδικά τα τελευταία χρόνια– επηρεάζουν τον τρόπο με τον οποίο οι νέοι βλέπουν τη ζωή τους και το μέλλον τους και καθορίζουν το πώς και πότε θα αποφασίσουν να φτιάξουν οικογένεια –αν είναι αρκετά τυχεροί στη ζωή τους και έχουν μια τέτοια επιλογή.

Δεν είναι τυχαίο ότι το αρνητικό ρεκόρ γεννήσεων στην Ελλάδα καταγράφηκε πέρυσι (για πρώτη φορά κάτω από το ψυχολογικό όριο των 90.000, μείωση 4,7% σε σύγκριση με το 2016). Οι σε αναπαραγωγική ηλικία νέοι συνεχίζουν να φεύγουν από τη χώρα για φτιάξουν το μέλλον -και τις οικογένειές τους- αλλού. Αλλά και οι περισσότεροι που μένουν, πνιγμένοι από ένα αίσθημα ματαίωσης, όλο και πιο δύσκολα μπορούν να διακρίνουν ένα στοιχειωδώς ευνοϊκό πλαίσιο μέσα στο οποίο θα κάνουν το ούτως ή άλλως δύσκολο βήμα να φέρουν στον κόσμο ένα παιδί.

Για όλους υπάρχουν ζόρια και απουσία προοπτικής, αλλά σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ ο χειρότερα φορολογούμενος Ελληνας είναι πλέον αυτός με δύο παιδιά (υπό την προϋπόθεση ότι είναι αρκετά τυχερός και έχει εισόδημα για να φορολογηθεί). Επαρκείς βρεφονηπιακοί σταθμοί, παρά τις διαβεβαιώσεις της Θεανώς, δεν υπάρχουν. Και η εργαζόμενη γυναίκα που επιλέγει να τεκνοποιήσει, ξέρει ότι ζήτημα να μείνει σπίτι με το μωρό για δυο-τρεις μήνες (στη Σουηδία η σχετική άδεια είναι 11 μήνες με δυνατότητα επέκτασης) και όλα αυτά εφόσον ο εργοδότης της είναι σχετικά γενναιόδωρος και δεν έχει ήδη διατυπώσει αόρατες ή και σαφείς απειλές σχετικά με τη διατήρηση της θέσης της.

Ολα σχετίζονται. Οι γυναίκες κάνουν σε μεγαλύτερη ηλικία παιδί, όταν νιώσουν μια κάποια ασφάλεια –το 2017 ο μέσος όρος σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, ανήλθε στα 31,4 έτη. Αυτό με τη σειρά του οδηγεί σε έναν φαύλο κύκλο υπογονιμότητας αλλά και σε περισσότερες καισαρικές.

Ναι, ξέρω ότι υπάρχει η επάρατος «βιομηχανία» καισαρικών, αλλά όταν (το 2017, βλέπε γραφ.2) περισσότερες από 20.000 γεννήσεις γίνονται από μητέρες κοντά στα 40 και χιλιάδες άλλες από γυναίκες ακόμα μεγαλύτερες, είναι πολύ πιο πιθανό να είναι απαραίτητη καισαρική ώστε να μη ζοριστεί ο οργανισμός της εγκύου (ή, αν θέλετε, πολύ πιο εύκολο να πειστεί η έγκυος να μη δοκιμάσει τη βάσανο του φυσιολογικού τοκετού, συμφωνώντας στη λύση της καισαρικής τομής).

Ολα σχετίζονται. Λέμε ότι πρέπει να επενδύσουμε στην Παιδεία, να χτίσουμε σχολεία, να ανοίξουμε (ιδιωτικά) πανεπιστήμια. Ωραία όλα αυτά, αλλά για ποια παιδιά; Κινδυνεύουμε να γίνουμε μια χώρα που θα έχουμε καινούργιες αίθουσες χωρίς μαθητές να τις γεμίσουν. Το 2023 θα μπουν στα Δημοτικά της χώρας 12.000 λιγότερα «πρωτάκια» απ’ όσα εφέτος. Και η τάση βαίνει μειούμενη.

Ολα σχετίζονται. ΑΕΠ, Αμυνα, Υγεία, καινοτομία, ψυχαγωγία, γλώσσα και λογοτεχνία, όλα έχουν να κάνουν με τους διαθέσιμους ανθρώπινους πόρους, για να το πούμε οικονομοτεχνικά. Αλλά και πιο υπαρξιακά, μιλάμε για το μέλλον το οποίο θα είναι ένα μέλλον όπου δεν θα υπάρχουν πολλοί για να το ζήσουν.

Οσο οι κυβερνώντες, οι σημερινοί που πιστεύουν ότι το αφορολόγητο για ένα ζευγάρι με δύο παιδιά μπορεί να είναι έξι χιλιάρικα τον χρόνο, αλλά και οι επόμενοι και οι μεθεπόμενοι, δεν κάνουν κάτι ριζικό ώστε να επαναφέρουν στους νέους αξίες και δεδομένα που χάθηκαν στον δρόμο –πρώτα στον δρόμο για τα πλούτη και τις καριέρες και έπειτα στον δρόμο για τη λιγότερη φτώχεια– τόσο η χώρα θα κινδυνεύει να θυμίζει εκείνη την καταπληκτική ταινία του Αλφόνσο Κουαρόν, «Τα Παιδιά των Ανθρώπων»… Eναν κόσμο χωρίς παιδιά.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News