Πολλή συζήτηση έγινε κατά τη διάρκεια της μακράς προεκλογικής περιόδου για το υπουργικό- ή μη- μέλλον του Νίκου Δένδια. Καθώς η θητεία του στο υπουργείο Εξωτερικών ήταν βεβαρημένη και γεμάτη γεγονότα, εν μέσω μάλιστα της πλέον δυσχερούς συγκυρίας στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, ο κερκυραίος πολιτικός διαθέτει πλέον αρκετά μεγαλύτερο πολιτικό κεφάλαιο σε σχέση με αυτό του 2019. Εξ ου και κάποια στιγμή «έπαιξε» και το σενάριο να μείνει στο υπουργείο Εξωτερικών, αλλά θα ήταν το μοναδικό στέλεχος εκτός του «rotation», κάτι που ενδεχομένως να δημιουργούσε διφορούμενους συνειρμούς.

Τελικά, ο Κυριάκος Μητσοτάκης διόρισε τον κ. Δένδια υπουργό Εθνικής Αμυνας, προχωρώντας σε μια επιλογή που δείχνει τη γενικότερη διάθεση για κυβερνητική συνέχεια σε μια σειρά από τομείς, όπως είναι αυτός της Εξωτερικής Πολιτικής και της Αμυνας, οι οποίοι ούτως ή άλλως είναι σε μεγάλο βαθμό αλληλένδετοι. Οι επόμενοι μήνες μπορεί να μην κυοφορούν ραγδαίες εξελίξεις στα Ελληνοτουρκικά, όπως κάποιοι ενδεχομένως να πιστεύουν, αλλά κατά τη διάρκεια αυτών θα καθοριστεί το πώς θα διαμορφωθεί το εγγύς μέλλον στις δύο πλευρές του Αιγαίου.

Τα δεδομένα είναι δύο και εν πολλοίς αλληλοσυγκρουόμενα:

Πρώτον, μετά τους φονικούς σεισμούς στην Τουρκία η ένταση έχει αποκλιμακωθεί, ενώ μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας λειτουργούν και πάλι δίαυλοι επικοινωνίας. Το γεγονός αυτό αναμένεται να επιβεβαιωθεί στο υψηλότερο δυνατό επίπεδο με την επερχόμενη συνάντηση Μητσοτάκη- Ερντογάν στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ.

Δεύτερον, η αναθεωρητική στρατηγική της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο είναι παρούσα, είναι δομική επιλογή και δεν πρόκειτα να ανατραπεί από τη μία μέρα στην άλλη. Αρα, είτε πάμε προς την κατεύθυνση επανατοποθέτησης των δύο κυβερνήσεων σε κάποιο από τα τραπέζια του διαλόγου, είτε οδηγηθούμε προς μια νέα συγκρουσιακή τροχιά, η παρουσία ενός ανθρώπου, ο οποίος πλέον γνωρίζει ενδελεχώς το γεωπολιτικό πλαίσιο της ευρύτερης περιοχής, στο υπουργείο Εθνικής Άμυνας συμβάλλει θετικά στη διαμόρφωση της συνολικής πολιτικής έναντι της Τουρκίας.

Ο κ. Δένδιας, άλλωστε, θα συμμετέχει και στο ΚΥΣΕΑ, ενώ αρκεί κανείς να θυμηθεί ότι ένα από τα κανάλια επικοινωνίας που παρέμεινε ενεργό ακόμα και στις πλέον δυσχερείς ημέρες μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας ήταν αυτό των δύο προηγούμενων υπουργών Άμυνας, του Νίκου Παναγιωτόπουλου και του Χουλουσί Ακάρ. Οι δύο άνδρες, οι οποίοι συνομιλούσαν πολύ συχνά εκ του σύνεγγυς στο ΝΑΤΟ, δημιούργησαν ένα θετικό τετελεσμένο, το οποίο αναμένεται να συνεχιστεί μεταξύ Δένδια- Γκιουλέρ. Αυτοί, άλλωστε, θα είναι οι καθ’ ύλην αρμόδιοι να μιλήσουν αν τα πράγματα φανεί (ξανά) να εκτροχιάζονται.

Η εξωτερική πολιτική τέμνεται με την στρατιωτική διπλωματία. Το καλύτερο παράδειγμα είναι η στρατηγικής σημασίας σχέση της Ελλάδας με την Αίγυπτο. Τον Αύγουστο του 2020 Αθήνα και Κάιρο υπέγραψαν τη συμφωνία καθορισμού Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ), το 2022 ακολούθησε η εκατέρωθεν αναγνώριση των περιοχών Έρευνας και Διάσωσης (SAR), ενώ οι δύο πλευρές συνεργάζονται αγαστά σε μια σειρά στρατιωτικών θεμάτων, που περιλαμβάνουν και κοινές αεροναυτικές ασκήσεις, με τη συμμετοχή των Ηνωμένων Πολιτειών. Ο Νίκος Δένδιας δημιούργησε προσωπική σχέση με τον Αιγύπτιο υπουργό Εξωτερικών Σαμέχ Σούκρι και ταξίδεψε στο Κάιρο περισσότερες φορές από κάθε άλλη πρωτεύουσα. Αντιλαμβάνεται κανείς εύκολα, ότι οι ελληνο-αιγυπτιακές αμυντικές σχέσεις όχι απλώς θα αποτελέσουν μια από τις προτεραιότητες του νέου υπουργού Εθνικής Άμυνας, αλλά θα τεθούν σε ακόμα πιο ισχυρή βάση, την ώρα μάλιστα που η Άγκυρα συνεχίζει την προσπάθεια επαναπροσέγγισης με την κυβέρνηση του στρατηγού Αλ Σίσι.

Ως υπουργός Εξωτερικών ο κ. Δένδιας συμμετείχε ενεργά στη διαχείριση της πλέον ακραίας κρίσης του Ιουλίου – Αυγούστου 2020, όταν Ελλάδα και Τουρκία έφθασαν ένα βήμα πριν από την ένοπλη σύγκρουση. Εκ της θέσεως του γνωρίζει τις επιχειρησιακές δυνατότητες των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων- έχει διατελέσει άλλωστε και υπουργός Εθνικής Άμυνας για μια μικρή χρονική περίοδο πριν από τις εκλογές του 2015, ενώ είναι αυτός που υπέγραψε την πενταετή ανανέωση της αμυντικής συμφωνίας με τις Ηνωμένες Πολιτείες και συνυπέγραψε τις αντίστοιχες με τη Γαλλία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, στις οποίες και συμπεριλαμβάνονται ρήτρες αμυντικής συνδρομής σε περίπτωση που η χώρα δεχθεί επίθεση στην επικράτεια της.

Στα χρόνια που θα ακολουθήσουν ο κ. Δένδιας έχει να διαχειριστεί κομβικά εξοπλιστικά προγράμματα, όπως αυτό των F-35, για τα οποία αναμένεται η απαντητική επιστολή της Ουάσινγκτον. Η έμφαση, βεβαίως, θα δοθεί στην επιτακτική ανάγκη ανανέωσης του ελληνικού στόλου, σε πολύ στενό μάλιστα χρονοδιάγραμμα. Για παράδειγμα, οι ολλανδικές, καθώς και οι τέσσερις γερμανικές φρεγάτες του Πολεμικού Ναυτικού, επιχειρούν πάνω από 30 χρόνια. Αν κρίνουμε πάντως από τη θητεία Δένδια στο υπουργείο Εξωτερικών, αυτό που προεξοφλείται είναι ότι ο νέος υπουργός Άμυνας θα είναι εξαιρετικά δραστήριος και θα εξετάζει ενδελεχώς όλα τα ζητήματα του χαρτοφυλακίου του.

Έναντι της επιλογής του Ερντογάν να δημιουργήσει ένα πιο τεχνοκρατικό επιτελείο εξωτερικής πολιτικής, ο Κυριάκος Μητσοτάκης αντιπαραθέτει ένα, επίσης, άρτια καταρτισμένο δίδυμο, με σαφείς όμως και τις πολιτικές αναφορές: τον Γιώργο Γεραπετρίτη –στενό συνεργάτη του τα τελευταία τέσσερα χρόνια στο Μέγαρο Μαξίμου– ως υπουργό Εξωτερικών και τον κ. Δένδια ως υπουργό Εθνικής Άμυνας. Ο πρώτος θα συνεπικουρείται και από την εμπειρότατη επίσης, μέχρι χθες πρέσβειρα μας στην Ουάσινγκτον, Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου, ως υφυπουργό.

Στην ελληνική εξωτερική πολιτική και άμυνα οι προτεραιότητες και τα ζητήματα είναι γνωστά- τα περιθώρια συμβιβασμών επίσης. Εντός των επόμενων εβδομάδων αναμένεται να φανεί η κατεύθυνση στην οποία θα διαμορφωθούν οι ισορροπίες μεταξύ Αθήνας και Αγκυρας.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News