Πριν λίγο καιρό εμπιστεύτηκα στα χέρια σας ένα κείμενο με τίτλο «Στο τράνζιτ για τον κάτω κόσμο». Ηταν μια ιερή σκυταλοδρομία. Ενα μήνυμα, σπαραγμός ψυχής μιας αναγνώστριας στο οποίο περιέγραφε το δράμα διαχείρισης της κατάστασης του συζύγου της, που διένυε το τελευταίο στάδιο καρκίνου. Μέσα από την γενναιόδωρη κατάθεση της, μαστίγωνε η απουσία της Ανακουφιστικής φροντίδας. Της Παρηγορικής. Είναι επιστήμες.

Από τις κοινοποιήσεις σας φανερώθηκε και η αγωνία όλων μας. Ποιος φοβάται τον θάνατο; Επί της ουσίας, την ανημπόρια όλοι τρέμουμε. Τη δική μας. Των σημαντικών μας. Και έφτασαν σε μένα, τόσα πολλά δικά σας «Κάτι πρέπει να κάνουμε», τόσες πολλές κοινοποιήσεις, πρώτη θέση κατέλαβε το κείμενο στα «Διαβασμένα»! Κάτι πρέπει να κάνουμε! Κάπως έτσι αποφάσισα να ακολουθήσω τα βήματα, των όποιων μέχρι στιγμής ηρωικών προσπαθειών στη χώρα μας. Να σημειώσω κενά, άστοχα αλλά και ηρωικά, συγκινητικά, αξιομνημόνευτα. Να δω με τα δικά μου μάτια….Και προσέξτε. Τίποτα στο ρεπορτάζ μου δεν καταγράφεται ως καταγγελία. Όλοι ενεργούν με συγκινητική πρόθεση. Μακάρι να «αγκαλιαστούν», να ανταλλάξουν, να προχωρήσουν. Γιατί έχουμε και την άτιμη παθογένεια μας… Που δεν βοηθάει τις συνεργίες. Ξεκινάμε λοιπόν.

«Γαλιλαία» – «Εδώ μέσα θα πεθάνω υγιής»

Πρώτη επίσκεψη στην «Γαλιλαία» στα Σπάτα και συγκεκριμένα στον περίβολο του Ναού της Αναστάσεως. Μια εκκλησία όπου κάθε μέρα (αλλά ιδίως την ημέρα του Σταυρού) εισρέει κόσμος και λαός να προσκυνήσει. Ο μακαρίτης της ιστορίας μας είχε περάσει εκεί τρεις εβδομάδες. « Ως όαση» καταγράφηκε από τη σύζυγο στο «τράνζιτ» αλλά έπρεπε να εγκαταλείψουν τον χώρο, γιατί έτσι είναι συμφωνημένο εξ αρχής. «Δυο εβδομάδες» κι έγιναν τρεις. «Επέμεναν ότι έχει χρόνο ακόμα» εξέφρασε ανθρώπινο παράπονο η σύζυγος. Πέθανε τρεις μέρες μετά.

Αν το γράφω σήμερα αυτό, είναι για να γίνει μάθημα σε όλους όσους προσφέρουν υπηρεσίες υγείας. Ας ταπεινώνουμε την «παντογνωσία» μας! Αλλά παρακαλώ, για να ήμαστε δίκαιοι ακολουθείστε τη διεθνή πρακτική. Τα hospices (κάτι μεταξύ νοσοκομείου και ξενοδοχείου) πουθενά στον κόσμο δεν είναι για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Εν προκειμένω όμως θα έπρεπε για όποιον επιβάλλεται να φύγει, να υπάρχει στη συνέχεια η κατ΄οίκον υποστήριξη του ως αλληλουχία. Όχι, «φύγετε» γενικώς αλλά «πλέον σας παραδίδουμε εκεί»…Πρέπει να γίνει κατανοητό, ότι σκοπός της «Ανακουφιστικής» και ζητούμενο παγκοσμίως είναι, να πεθαίνει ο άνθρωπος φροντισμένος σωστά, ήσυχος, χωρίς να πονάει, στο σπίτι του. Όλοι στο σπίτι μας, στο κρεβάτι μας θέλουμε να φύγουμε.

Επισκέφτηκα η ίδια την «Γαλιλαία». Έχοντας πρόσφατη εμπειρία των απάνθρωπων νοσοκομειακών χώρων, πρέπει να σας ομολογήσω, ότι με το που άνοιξε η πόρτα ήρθαν δάκρυα στα μάτια. Ασυναίσθητα μετά το κείμενο έχω «φορέσει» τα μάτια αυτού, του σε απόλυτο αδιέξοδο ζευγαριού. «Φαντάσου τους να φτάνουν…» σκέφτηκα. Πρώτη εικόνα ένα τζάκι! Όντως όαση! Ευλογία. Σε κατακλύζει «σπίτι». Θαλπωρή, ζεστασιά. Ενα όραμα του Μητροπολίτη Μεσογαίας και Λαυρεωτικής Νικόλαου (εξελέγη το 2004). Εμπνευσμένος άνθρωπος, σπουδαγμένος στο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης, στο Χάρβαρντ και στο MIT (ΗΠΑ). Σας προτρέπω να αναζητήσετε το βιογραφικό αυτού του ιερέα. Στο «Γαλιλαία» συνάντησα τη διευθύντρια της μονάδας Αλίκη Τσερκέζογλου. Είναι στο πλευρό του Μητροπολίτη από τη σύλληψη της ιδέας για κέντρο Ανακουφιστικής. Ως γυναικολόγος-ογκολόγος στον Αγιο Σάββα, για 27 συναπτά έτη, γνώριζε το δράμα σε όλη την έκταση του αδιεξόδου. Σχεδόν ως υπαρξιακός μονόδρομος, ακολούθησε το όνειρο εκείνου.

«Με το που εξελέγη Μητροπολίτης ήθελε να κάνει ένα έργο για να καλύψει όμως μια υπαρκτή ανάγκη. Στη Βοστώνη όπου σπούδασε, δίδαξε και έζησε καιρό, είχε την εμπειρία πολλών παιδιών που τα συνόδευε στα νοσοκομεία και τους παραστεκόταν. Ταξίδεψε σε πολλά κέντρα στο εξωτερικό για να ενημερωθεί για την Ανακουφιστική φροντίδα. Η Ρουμανία, ξέρετε, δίνει μεγάλη σημασία σε αυτόν τον κλάδο. Αρχικά ξεκινήσαμε με μαθήματα. Εκπαιδευτές ήρθαν από το εξωτερικό. Το 2010 είχαμε 6 άτομα προσωπικό για την κατ΄οίκον φροντίδα της περιοχής μας (Ιερής Μητρόπολης Μεσογαίας και Λαυρεωτικής) και οικονομικό προϋπολογισμό 200.000 (διακόσιες χιλιάδες) ευρώ ενώ σήμερα ο προϋπολογισμός μας είναι 1.100 ήτοι 1 εκατομμύριο 100 χιλιάδες ευρώ. Οι υπηρεσίες όλες παρέχονται δωρεάν, χωρίς το κράτος να συνεισφέρει. Γιατί δεν υπάρχει το θεσμικό πλαίσιο. Δεν υπάρχει στον χάρτη η Ανακουφιστική φροντίδα. Το 2011 ξεκινήσαμε με το “Κέντρο ημέρας” με δυνατή ομάδα εθελοντών, το 2015 προχωρήσαμε με την υποστήριξη του πένθους και το 2018 εγκαινιάσαμε τον ξενώνα. 36 άτομα απασχολούνται πλέον, λόγω και της 24ωρης λειτουργίας μας. 9 κρεβάτια».

– Γιατί όμως είναι άδεια τα κρεβάτια σας;

«Γιατί δεν μας γνωρίζουν αλλά και γιατί οι ειδικοί δεν ενημερώνουν, θεωρώντας ότι παρέχουν ήδη αυτές τις υπηρεσίες. Ομως, δεν μπορεί ένας άνθρωπος να τα παρέχει αυτά. Η φιλοσοφία της Ανακουφιστικής είναι η επιστημονική ομάδα διαφορετικών ειδικοτήτων, που φροντίζει ακόμα και για την υποστήριξη και της οικογένειας, πέραν του ασθενούς».

Ομολογώ το «Δεν μας γνωρίζουν» μου ήταν ακατανόητο. Μέχρι που ξεπρόβαλε κι άλλο δυσκολονόητο, που υπόγεια όμως εξηγεί το πρώτο. Ο ξενώνας λειτουργεί και δεν λειτουργεί ως Ανακουφιστική μονάδα. Ηξεις αφίξεις ου… Αφού δεν υπάρχει νομοθεσία για την Ανακουφιστική ακόμα. Αρα αυτοελέγχονται; Και πώς θα έχουν τη δυνατότητα, χωρίς το αναγκαίο θεσμικό πλαίσιο νομοθεσίας, να εισέλθουν στο χώρο και άλλοι, ενδεχομένως και ιδιώτες, για να προσφέρουν υπηρεσίες και να ανθίσουν προσφοράς, τόσες ειδικότητες ιατρικής φροντίδας; Από τη μια βεβαίως και χειροκροτείς το ευεργετικό, αξιοθαύμαστο, ουσιώδες «πείσμα-στόχο» ενός Μητροπολίτη και των άξιων συνεργατών του αλλά από την άλλη;

Ευτυχώς το Ιδρυμα Νιάρχος έχει αγκαλιάσει αυτόν τον κλάδο ως ευεργέτημα στον τόπο μας. Υπουργοί και υπουργοί απλώς χρονοτριβούσαν για χρόνια. Ετούτη όμως τη χρονική στιγμή όλα δείχνουν ότι φτάνει η ώρα της αποφασιστικής κίνησης από πλευράς ηγεσίας της χώρας. Το θέμα είναι πολύ σοβαρό. Δεν είναι για να «ξεπετάξουμε» την Ανακουφιστική φροντίδα αλλά να δουλέψουν μονοιασμένοι οι επαΐοντες, με επαγγελματισμό και διάθεση ανταλλαγής και συνεργασίας για να θωρακιστεί το κάθε τι, με ιερή σοβαρότητα και ακραίο επαγγελματισμό. Μακάρι!

Έφυγα από το «Γαλιλαία» με δυο εικόνες μέσα μου. Το βλέμμα ενός άνδρα σε ένα από τα «ξενοδοχειακά» δωμάτια, που φέρουν ονόματα όπως «Καλοσύνη» κ.λ.π καθώς και το όνομα του εκάστοτε Ευεργέτη δωρητή ή Εταιρείας που δείχνουν την αμέριστη εμπιστοσύνη τους στο εγχείρημα. Όπως έχω γράψει στο τελευταίο μου βιβλίο «Το παλτό μου, μαμά», μέσα μου έχω πιο πολύ μάτια παρά νερό….Εκείνο το βλέμμα, εκείνου του άγνωστου άνδρα….Μέσα μου κι αυτό. Και μια ιστορία που μου διηγήθηκε η κυρία Τσερκέζογλου και κράτησα στη μνήμη. Ένας άνδρας εκ Μάνης, «μεταμφιεσμένος» σε όλη του τη ζωή με σκληράδα, βαρύ βήμα και όχι πολλά χαμόγελα -Ίσως για να αντεπεξέλθει στα «δεδομένα» της περιοχής που γεννήθηκε, μεγάλωσε, ανδρώθηκε- ήρθε στο κέντρο και τον ανέλαβε ολόκληρη η ομάδα. Ο άνδρας άρχισε μέρα τη μέρα να αφαιρεί από μέσα του βαρίδια παρά την τραγική έκβαση της αρρώστιας του. Επέτρεψε στον εαυτό του να γλυκάνει. Και μια μέρα, λίγο πριν φύγει για πάντα, είπε: «Εδώ μέσα θα πεθάνω υγιής». Έχετε ακούσει τίποτα πιο συγκλονιστικό;

Ιδρυμα Τζένη Καρέζη – «Παλικάρι… της φακής»

Το Ίδρυμα Τζένη Καρέζη είναι στους Αμπελοκήπους. Ενα 5όροφο κτίριο που στον τελευταίο του όροφο κυριαρχεί μια τεράστια φωτογραφία της ηθοποιού Τζένης Καρέζη. «Τι μάτια! Τι προφίλ!» σκέφτομαι ενώ μελετάω το πρόσωπό της και πριν χτυπήσω το κουδούνι. Είναι πρωί και δεν υπάρχουν ασθενείς στον χώρο. Μη φανταστείτε κανέναν πολυτελή χώρο. Μάλλον σαν όσους συναντούμε σε δημόσια νοσοκομεία. Κάπου αναβοσβήνει και ένα χριστουγεννιάτικο δεντράκι και με μελαγχολεί. Ωστόσο η χαμογελαστή γυναίκα στην υποδοχή με παροτρύνει «Θέλετε ένα μελομακάρονο; Μια ασθενής το έφτιαξε και είναι το πεντανόστιμο!». Στη συνέχεια με συνοδεύει στην διευθύντρια του Ιδρύματος κυρία Κυριακή Μυστακίδου. Μια γυναίκα που εκπέμπει δυναμισμό, φούρια και έχει σταθερή, δυνατή φωνή.

«Σπούδασα Ιατρική με ειδικότητα αναισθησιολογίας. Στη συνέχεια έφυγα στο εξωτερικό και έκανα μεταπτυχιακό στην «Ανακουφιστική φροντίδα» που δεν υπήρχε τότε στην Ελλάδα. Να σημειώσουμε, ότι η Ανακουφιστική Φροντίδα δεν έχει να κάνει μόνο με τα συμπτώματα που επιφέρει μια χρόνια νόσος αλλά και με τις επιπλοκές που επιφέρουν οι ίδιες οι θεραπείες. Περιπέτειες που μπορεί να περιπλέξουν τόσο τα πράγματα, που ο ασθενής μπορεί να σταματήσει ακόμα και τις θεραπείες. Επομένως είναι τεράστιο το χρονικό διάστημα που η Ανακουφιστική Φροντίδα βοηθάει τους αρρώστους και πέρα από τα σωματικά συμπτώματα, μιλάμε και για την ψυχολογική υποστήριξη, τόσο των ασθενών, όσο και της οικογένειάς τους.

«Στη χώρα μας, τότε που σπούδαζα, υπήρχαν μόνο κάποια ιατρεία πόνου, με τελείως διαφορετική δομή. Ξεκίνησα με μια σύμβαση στο Αρεταίειο και μια από τις ασθενείς μου έτυχε να είναι η Τζένη Καρέζη. Ήμουν γιατρός της. Επί της ουσίας, πέθανε στα χέρια μου. Έλεγε και ξανάλεγε, ότι αυτό που της προσφέραμε θα έπρεπε να γίνει γνωστό, για να βοηθηθούν και άλλοι ασθενείς. Δεν πρόλαβε όμως να κάνει κάτι.

Μετά τον θάνατό της, με τον Κώστα Καζάκο, θελήσαμε να κάνουμε περισσότερα για μια μονάδα που λειτουργούσε ωστόσο ήδη στο Αρεταίειο. Κι έτσι δημιουργείται το Ίδρυμα Τζένη Καρέζη. Η μονάδα αρχικά χρηματοδοτήθηκε γενναία μέσω του Ιδρύματος Μποδοσάκη. Το Πανεπιστήμιο βέβαια, μπορεί να δημιουργεί άρα και να θεσμοθετεί τμήματα, μέσα στα πλαίσια της Ιατρικής Σχολής. Να ξεκαθαρίσουμε ότι το Ίδρυμα Καρέζη είναι στο 5ο όροφο. Στον όροφο που ήμαστε αυτή τη στιγμή (στον πρώτο) είναι χώροι που δόθηκαν ως χρησιδάνειο στην Πανεπιστημιακή Σχολή, ώστε να στεγαστεί η μονάδα του Αρεταίειου. Ολο το οίκημα είναι δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος για να στεγάσει τη μονάδα που ανήκει στο Αρεταίειο».

– Αρα το «Καρέζη», πού κολλάει σε όλο αυτό;

«Ως Ίδρυμα που βοηθάει την Μονάδα. Γι΄αυτό και ονομάζεται τιμής ένεκεν έτσι, αλλά είναι του Πανεπιστημίου Αθηνών». «Άρα λειτουργεί ως όνομα για να θέλξει εύνοιες;», «Προσφέρουμε ως εξωτερικά ιατρεία. Χρονίως πασχόντων. Δεν είναι μόνο καρκινοπαθείς. Μπορεί να είναι αυτοάνοσα νοσήματα. Μπορεί να είναι τετραπληγικοί, ως εξίσου τραγική περίπτωση καθώς ζούνε πολλά περισσότερα χρόνια. Αλλά δεν προσφέρουμε υπηρεσίες κατ΄οίκον».

-Αυτό ακριβώς ήταν και το αγωνιώδες παράπονο της κυρίας, που το γράμμα της ακολουθώ σε αυτή την έρευνα μου

«Να σας πω κυρία Βιτάλη πώς λειτουργούμε; Σε έναν όροφο είναι ημερήσιες νοσηλείες. Έρχονται ασθενείς για κάποιες ώρες και μετά γυρίζουν στο σπίτι τους. Από κει και πέρα έχουμε στενή επαφή ώστε να παρακολουθούμε την εξελικτική πορεία της νόσου. Βεβαίως θα θέλαμε να έχουμε κατ΄οίκον εξυπηρέτηση, κατ΄οίκον Ανακουφιστική φροντίδα. Αυτό όμως προϋποθέτει χρήματα που δεν υπάρχουν. Και βέβαια πρέπει να μπει στο Εθνικό Σύστημα Υγείας της χώρας μας. Όσο για τα hospice στα οποία αναφέρεστε, πρέπει να αντιληφθούμε, ότι δεν προσβλέπουμε στην «ασυλοποίηση» των αρρώστων. Είναι χώροι για μικρά διαστήματα. Οι ασθενείς πρέπει να μπορούν να πεθαίνουν ήσυχοι, χωρίς να πονάνε, στο σπίτι τους. Και ευτυχώς η ελληνική οικογένεια ακόμα κρατάει. Η Ανακουφιστική από τη φύση της είναι διεπιστημονική. Σημαίνει ότι χρειάζεται μια ολόκληρη ομάδα φροντίδας, ειδικά εκπαιδευμένοι σε διασύνδεση με την κεντρική μονάδα.

«Το Ιδρυμα Καρέζη έγινε με μεράκι. Δεν «μου» το έφτιαξε κανείς. Ένα στοίχημα με τον εαυτό μας ήταν. Πρέπει να ξεκινήσουμε με εκπαίδευση σ΄αυτό τον κλάδο της Ιατρικής γιατί οι ανάγκες του ασθενούς σ΄αυτή την κατάσταση, είναι τελείως άλλες. Και είναι σημαντικό το γεγονός ότι, όσο πιο νωρίς έχουμε γνώση του ασθενή τόσο πιο αποτελεσματικά μπορούμε να διαχειριστούμε και το τελευταίο του στάδιο».

–Χωρίς όμως την κατ΄οίκον νοσηλεία, κυρία Μυστακίδου, δεν γίνεται ιατρική δια τηλεφώνου… Αυτό εξέθεσε η γυναίκα στο κείμενό μας, στο «Τράνζιτ για τον κάτω κόσμο». Ο άνδρας της δεν γινόταν να μεταφέρεται, ούτε τα ασθενοφόρα δέχονταν να τον μεταφέρουν. Έψαχνε απεγνωσμένα και δεν ήξερε τι να κάνει, πού να απευθυνθεί. Και το “δεν μας γνωρίζουν οι ασθενείς” μου είναι ενοχλητικό. Δεν μπορεί, όταν ο άλλος είναι στο πέλαγος να ψάχνει! Πρέπει να υπάρχει ενημέρωση-συνεργασία από τους γιατρούς για κάθε στάδιο και για το πού να απευθύνονται-κατευθύνονται οι οικογένειες στα δύσκολα. Να αλληλοϋποστηρίζεστε. Σωστά;».

«Όντως. Είναι σημαντική η κατ΄οίκον νοσηλεία. Παρακαλώ όμως κυρία Βιτάλη να σημειώσετε, ότι προσπαθούμε να κάνουμε το καλύτερο, στο μέτρο των δυνάμεών μας. Κάθε χρόνο βλέπουμε νέες επισκέψεις 500 ασθενείς. Παράλληλα έχουμε και τους ασθενείς του Αρεταίειου. Υπολογείστε συνολικά 4.000 με 4.500 επισκέψεις τον χρόνο, με επτά άτομα προσωπικό από τις 8 μέχρι τις 4 και τηλεφωνικά όλο το 24ωρο.

-Έχετε εξοικειωθεί με τον θάνατο;

«Πέρα από επιστήμονες ήμαστε άνθρωποι. Μας επηρεάζει. Με κάποιους ασθενείς δένεσαι. Η Τζένη ήταν μια από αυτούς. Έφτασε σε ένα σημείο που δεν έβλεπε αλλά επέμενε ότι έβλεπε. Με έσφιξε με τα νύχια της και είπε «Βλέπω. Μη μιλάς! » Δεν ήθελε να το καταλάβει κανένας. Ήταν περήφανη. Ευφυέστατη γυναίκα. Έκανε το αντράκι. Στην αρχή ήρθαμε σε μικρορήξη…»

-Φαντάζομαι θα ήθελε έναν τρυφερό διαχωρισμό από τους άλλους ασθενείς;

«Ας το πούμε έτσι. Το κατάλαβε μετά. Και μου είπε γλυκά “Mάλλον με έχουν κακομάθει;”. Ανθρώπινο ήταν. Εντάξει!». Κάποιος άλλος ήθελε να φάμε παρέα στο τελευταίο του δείπνο. Μετά ταξίδεψε για το νησί του. Εκεί ήθελε να πεθάνει. Πέθανε λίγες μέρες μετά».

–Ποια είναι τα όπλα σας για να μη σας πάρει το κύμα του μαύρου μαζί του; Ψυχανάλυση κάνετε;

«Είχα κάνει για μεγάλο διάστημα».

-Δεν σας τρομάζει αυτό που ζείτε επάνω στους άλλους;

«Πώς δεν με τρομάζει….Είναι διαδικασία βαθιάς ενδοσκόπησης»

–Σας έχει κάνει φοβιτσιάρα;

«Παλικάρι….Της φακής, κυρία Βιτάλη».

ΠΑΡΗ.ΣΥ.Α.  – «Η τελευταία φωτογραφία του Μάριου»

Η Ελληνική Εταιρία Θεραπείας Πόνου και Παρηγορικής Φροντίδας ιδρύθηκε το 1997 από μια ομάδα πρωτοπόρων αναισθησιολόγων με όραμα την εφαρμογή και στη χώρα μας της ολιστικής προσέγγισης στην αντιμετώπιση ασθενών με καταληκτικές νόσους. Σε αυτά τα χρόνια εκπαίδευσαν επαγγελματίες υγείας και προσφέρουν δωρεάν κατ΄οίκον νοσηλείες. Η εταιρεία είναι πιστοποιημένη ως Πάροχος Παρηγορικής φροντίδας στην Ελλάδα και ιδρυτικό μέλος του Ευρωπαϊκού Οργανισμού κατά του Πόνου. Συνάντησα την πρόεδρο κυρία Αθηνά Βαδαλούκα ενώ η εξίσου δραστήρια αντιπρόεδρος κυρία Σιαφάκα έλειπε στο εξωτερικό.

Η κυρία Βαδαλούκα ως πρωτοπόρος, ίδρυσε το 1986 και διηύθυνε το Κέντρο Θεραπείας και Παρηγορικής Φροντίδας στο Αρεταίειο Νοσοκομείο, στα πλαίσια της λειτουργίας της Α΄ Αναισθησιολογικής Κλινικής. Από το 1997 μέχρι το 2000 ήταν Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Περιοχικής Αναισθησίας και Γραμματέας επί σειρά ετών του Παγκόσμιου Ινστιτούτου Πόνου. Αν όμως αρχίσω να καταγράφω τις επαγγελματικές, διεθνείς περγαμηνές της, θα σας κουράσω. Για μένα θα είναι μια γυναίκα που ενώ έρχεται σε καθημερινή επαφή με τον θάνατο, ήταν συγκλονισμένη από ένα πρόσφατο ιατρικό περιστατικό που είχε αναλάβει. Τον Μάριο. Και όπως μου το διηγήθηκε έμελλε να στοιχειώσει κι εμένα. Διαβάζοντας μπορείτε να συνειδητοποιήσετε το μεγαλείο της Παρηγορικής.

«Έχω συγκλονιστεί από τον Μάριο. Για δυόμιση μήνες ήταν ξαπλωμένος μπρούμητα, μην μπορώντας να γυρίσει ανάσκελα. Ο καρκίνος είχε εξαπλωθεί, τρώγοντάς όλη τη λεκάνη του. Αυτός ο άρρωστος οδηγούνταν σε κάποιο κέντρο και αντιμετωπιζόταν απλά φαρμακευτικά ενώ δεν του έκανε τίποτα η φαρμακευτική παρέμβαση. Επρεπε να του γίνει μια παρεμβατική τεχνική, εμφυτευμένος καθετήρας επισκληρίδιος με εξωτερική αντλία χορήγησης, όπως και του έγινε. «Θέλω να ζήσω έστω και μια ώρα γυρισμένος ανάσκελα. Δώστε μου να υπογράψω οτιδήποτε. Δεν με νοιάζει ο οποιοσδήποτε κίνδυνος».

«Χρειάστηκε να μείνει στο Αρεταίειο μερικές ημέρες μέχρι να τον ρυθμίσουμε. Όταν γύρισε επιτέλους ανάσκελα ζήτησε να βγάλουμε μαζί μια φωτογραφία. «Μια φωτογραφία που να γελάω γιατρέ, γιατί είμαι καλά! Γύρισα ανάσκελα και ήπια και τον καφέ μου. Δεν ήθελα τίποτα άλλο» είπε. Δέκα μέρες μετά πέθανε στο σπίτι του χωρίς πόνο. Με την αντλία. Είναι πρωτοποριακές συσκευές και πατάει ο ασθενής ένα κουμπί όταν χρειάζεται. Τις παραχωρεί η ΠΑΡΗ.ΣΥ.Α και επιστρέφονται πίσω. Γι΄αυτό ζητάμε και μερικά κρεβάτια στα κέντρα Πόνου και Παρηγορικής στα δημόσια νοσοκομεία».

–Διαβάζω το βιογραφικό σας. Πώς από τόσο νωρίς είχατε κατευθυνθεί στην Παρηγορική επιστήμη;

«Αρχικά ήταν η ανάγκη μου να χαρίσω στις γυναίκες τοκετό χωρίς πόνο, όταν έζησα τον πόνο αυτό στο δικό μου σώμα. Μπορεί τώρα να είναι συνήθης πρακτική η επισκληρίδιος αλλά τότε δεν ήταν. Το επόμενο έναυσμα ήταν ο αδελφός μου, ο οποίος μετά από ένα τροχαίο ατύχημα παρέμεινε στην εντατική για 10 μήνες. Ήταν 38 ετών. Δεν τα κατάφερε. Αυτό με έφερε ακόμα πιο κοντά στον θάνατο. Να σας δώσω και ένα σύγχρονο στοιχείο… Πλέον υπάρχει παρηγορική φροντίδα ακόμα και στην εντατική, κάτι που δεν γνώριζα τότε. Δυστυχώς επ΄αυτού, δεν έχουμε ακόμα ξεκαθαρίσει και με θέματα βιοηθικής…Δηλαδή τι μπορείς να προσφέρεις σε ανθρώπους διασωληνομένους για μήνες. Η παρηγορική έχει πολλές διαστάσεις. Πάντως για να ασχοληθείς, πρέπει να έχεις ξεπεράσει εσύ η ίδια-μέσα σου τον θάνατο. Έχω περάσει και καρκίνο στον μαστό προ 10ετίας»

–Λέτε κυρία Βαδαλούκα, να έχεις ξεπεράσει τον θάνατο. Τον θάνατο τον ξεπερνάς. Η ανημπόρια τρομάζει. Δεν πάμε δια άλματος στον θάνατο…Υπάρχει μεσοδιάστημα πόνου

«Αυτό ακριβώς είναι το κλειδί. Ο στόχος μου. Γι΄ αυτό παλεύω. Θέλω όσο καιρό έχω να ζήσω, να ζήσω με ποιότητα. Αυτό θέλω να προσφέρω στους αρρώστους μου. Να απολαύσουν μέχρι και το τελευταίο ηλιοβασίλεμα. Το μόνιμα αίτημα των ασθενών μου είναι αξιοπρέπεια. Ντρέπομαι να βλέπω ανθρώπους να ουρλιάζουν από πόνο. Γιατί να συμβαίνει αυτό; Ελπίζω στο Ίδρυμα Νιάρχου, που ανέλαβε να προσφέρει την Παρηγορική Φροντίδα στη χώρα μας. Και στον νέο υπουργό Υγείας. Αλλά αληθινά προβληματίζομαι, μάλλον μου είναι αδιανόητο, πώς είναι δυνατόν στην Εθνική Επιτροπή που έχει σχηματιστεί, να μην υφίσταται η ΠΑΡΗ.ΣΥ.Α. Και να μην υποστηρίζονται τα Κέντρα Πόνου και Παρηγορικής φροντίδας της Ελλάδας».

-Ναι, ωραία προβληματίζεστε αλλά εξίσου προβληματίζομαι κι εγώ: γιατί δεν σας γνωρίζουν οι ασθενείς;

«Αυτό είναι κάτι για το οποίο αγωνιζόμαστε πολλά χρόνια. Να σημειώσετε όμως ότι προσφέρουμε κατ΄οίκον φροντίδα από 3 γιατρούς , 3 νοσηλευτές και 2 ψυχολόγους, οι οποίοι μετακινούνται εθελοντικά όλοι. Είναι αξιέπαινες προσπάθειες κυρία Βιτάλη»

-Πώς δηλαδή λειτουργείτε;

«Ο ασθενής αρχικά τηλεφωνεί και η ΠΑΡΗΣΥΑ ενεργεί ώστε να κατευθύνει στα Κέντρα Πόνου και Παρηγορικής φροντίδας ανάλογα με την περιοχή που μένουν. Επίσης, αξίζει να σημειώσετε ότι το μόνο κέντρο εκπαίδευσης είναι στο Αρεταίειο, όπου και το Κέντρο Πόνου και Παρηγορικής της Α΄ Αναισθησιολογικής κλινικής»

–Βέβαια κ. Βαδαλούκα αντιλαμβάνεστε, ότι με 3 γιατρούς, 3 νοσηλευτές και 2 ψυχολόγους δεν μπορούμε να μιλάμε για κάλυψη της χώρας μας αλλά σίγουρα δικαιούμαστε και για την ΠΑΡΗ.ΣΥ.Α να μιλάμε για ηρωικές προσπάθειες ιερών μονάδων.

Σαν επίλογος

Αυτή η άτυπη εργασία μου, ελπίζω να προσφέρει πληροφόρηση ώστε η Ανακουφιστική, η Παρηγορική (ας μην αρχίσουμε γκρίνιες τι ξεχωρίζει αυτές τις δυο….Και σε αυτό διέγνωσα ότι υπάρχει θέμα αλλά ας μην το κάνουμε θέμα και ξεφύγουμε του ιερού στόχου) να απλωθεί και να λάβει τον χώρο που της πρέπει, στον τομέα της Εθνικής μας Υγείας. Μακάρι να συνεργαστούν οι επαΐοντες. Γιατί οι προθέσεις όλων είναι μόνο για το καλό! Είναι τόσο λίγοι που δεν περισσεύει κανένας. Έτσι, για το τελευταίο ηλιοβασίλεμα κάποιων….Κάποιων, που μπορεί να ήμαστε εμείς, μπορεί να είναι άνθρωποι που μας είναι σημαντικοί.

Αγαπητοί αναγνώστες, για όλες σας τις κοινοποιήσεις σας, για το ότι συνεννοηθήκαμε χωρίς πολλές κουβέντες, για εκείνο το αποφασιστικό «Κάτι πρέπει να κάνουμε»…. όπως έλεγε η Μαρία Αλιφέρη της γενιάς μου… Σας αγαπώ!

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News