Ηρθε αισίως ο Σεπτέμβριος που θα είμαι και εγώ μια empty nester, δηλαδή «γονέας με άδεια φωλιά». Μέχρι πέρυσι, τους έπαιρνα στο ψιλό. Με διασκέδαζε λίγο αυτό το μείγμα θριάμβου («Ναι, πέρασε πέμπτος στη σχολή της προτίμησής του στην Κομοτηνή» ή «Ετοιμαζόμαστε για Ολλανδία») και μελαγχολίας. «Μα, δεν έχουν δική τους ζωή;» αναρωτιόμουν. «Οσο και να το αγαπάς, είναι δυνατόν να αφήνεις τον εαυτό σου να προσδένεται έτσι αρρωστημένα στο άρμα του τέκνου σου;».   

Τώρα, βέβαια, θα αναγκαστώ να έρθω αντιμέτωπη με την πραγματικότητα και να δοκιμάσω στην πράξη όλες τις αφ’ υψηλού θεωρίες μου περί αυτονόμησης του παιδιού και τα συναφή. Κάποιες στιγμές νιώθω σίγουρη για τον εαυτό μου. Κάποιες άλλες με ζώνουν τα φίδια. Φοβάμαι μήπως φτάσει η στιγμή που θα θυμίζω και εγώ κάτι σαλταρισμένους κινέζους γεννήτορες που τις πρώτες μέρες της φοιτητικής ζωής των παιδιών τους ζουν σαν μεταχίπηδες στις λεγόμενες «σκηνές της αγάπης» (κατασκηνώνουν δηλαδή κανονικά μέσα στο πανεπιστήμιο, π.χ. στο γήπεδο του μπάσκετ), άγρυπνοι και ισόβιοι φρουροί.     

Τα άγρια logistics

Μέχρι πρότινος δεν είχα, φυσικά, επίγνωση ότι ένα μεγάλο κομμάτι της μελαγχολίας του δύστυχου empty nester δεν έχει να κάνει μόνο με τον αποχωρισμό, αλλά και με τα logistics της απομάκρυνσης. Να θυμίσω μόνο ότι στην Ελλάδα μιλάμε για διπλασιασμό των ενοικίων στη φοιτητική στέγη μέσα σε μόλις μία πενταετία.

Οι άγριες ιστορίες που έφθαναν, χρόνια τώρα, στα αφτιά μου, φέτος απέκτησαν άλλη σημασία. Ιστορίες π.χ. για την τρελή ταλαιπωρία που σε αναμένει στην ανεύρεση σπιτιού («Στην Πάτρα, την επομένη των βάσεων οι γονείς έκαναν ουρές στο λιοπύρι έξω από τα μεγάλα μεσιτικά», μου έλεγε μια τρελαμένη από το άγχος φίλη που αναγκάστηκε να πράξει το ίδιο), για την αισχροκέρδεια και τα άθλια προς ενοικίαση φοιτητικά σπίτια (π.χ. με το τηλέφωνο του ντους πάνω από το καζανάκι κ.τ.λ.), για τους αιματηρούς καβγάδες μεταξύ των γονέων για το ποιος θα σηκώσει το οικονομικό βάρος («Εσύ λύσσαξες να μπει σε όποια σχολή ήθελε, φά’ τα τώρα») κ.ο.κ.

Θα καταφέρει να επιβιώσει;

Σε όλα αυτά προστίθεται, φυσικά, ο προαιώνιος γονεϊκός φόβος που συνοψίζεται στο ερώτημα: «Μα, πώς θα τα καταφέρει μόνο του το πουλάκι μου;». Και εδώ βρίσκεται όλο το «ζουμί». Εδώ θα κριθεί το παιχνίδι. Θα μπορέσεις να τιθασεύεις τους φόβους και τις ανασφάλειές σου για να βοηθήσεις το παιδί σου να επιβιώσει μόνο του ή θα παρατείνεις το ευνουχιστικό κανάκεμα στέλνοντάς του το και αυτό «πακέτο» στη Θεσσαλονίκη, στο Ρέθυμνο ή στο Σαουθάμπτον;

Και μια που αναφέρθηκα σε «πακέτα», και εδώ οι ιστορίες καταφθάνουν πανταχόθεν και είναι ακόμη πιο άγριες για τον άκαπνο, υποψήφιο empty nester. Μια μητέρα με γιο δευτεροετή φοιτητή στο εξωτερικό μού περιέγραφε προ μηνός πώς ετοιμάζει κάθε μήνα 30 ατομικά πακέτα μαγειρεμένου κρέατος και τού τα στέλνει με κούριερ, «για να φτιάξει μετά μόνος του ένα μακαρόνι ή ένα ρύζι και να είναι φαγωμένος».

Η ίδια έδειχνε να έχει πλήρη επίγνωση του εξωφρενικού αυτής της μηνιαίας μαμαδίστικης υπερπροσφοράς, αλλά η (εύλογη) αγωνία της ταγμένης τροφού («τουλάχιστον να τρώει καλά») υπερίσχυε όλων των θεωριών περί αυτονόμησης, αυτοεκτίμησης, ανάληψης ενήλικων πρωτοβουλιών και τα συναφή.

Εδώ οι στερεοτυπικές αντιλήψεις του Μεσογειακού Νότου σιγοντάρουν και απενοχοποιούν. «Για να είναι και η μανούλα ήσυχη και ο φοιτητής χορτάτος» διαβάζω σε δημοφιλές σάιτ εγχώριας εταιρείας φαγητομεταφορών (σημειώνω καλού-κακού το τηλέφωνο).

Σύμφωνοι, η επιβίωση αμφοτέρων πλευρών δεν είναι παίξε-γέλασε. Πλείστες οι συμβουλές που άκουσα, ρωτώντας φέτος το καλοκαίρι παλιούς empty nesters. «Nα είσαι από κοντά, αλλά να μην τον πνίγεις». «Προσοχή στην επικοινωνία. Δεν θέλεις να καλείς το αστυνομικό τμήμα στα Χανιά ή την Πυροσβεστική στο Μάντσεστερ επειδή μια ολόκληρη μέρα δεν σου απάντησε στο τηλέφωνο». «Προσοχή στο μπάτζετ, πρέπει να μάθει να διαχειρίζεται τα χρήματα που θα τής δίνετε». «Α, να έχεις υπ’ όψιν σου ότι το πρώτο έτος θα είναι μόνο καφέδες και ξενύχτια. Διάβασμα μηδέν, είναι κουρασμένα τα καημένα από τόσο ξενύχτι με τις Πανελλαδικές. Στη σχολή της κόρης μου το έλεγαν “Η χαμένη χρονιά”».   

1/2 ενήλικες

Εδώ βγαίνει στην επιφάνεια μια άλλη πραγματικότητα. Αν είσαι και εσύ ένας τυπικός, «καλός» σημερινός γονιός (έμφαση στις ακαδημαϊκές και αθλητικές επιδόσεις, συνεχής πρόβλεψη και αναχαίτιση τυχόν δυσκολιών, σταδιακή αποδοχή της ριζικής απώλειας του γονεϊκού κύρους σου κ.τ.λ.), οι μεγαλύτερες πιθανότητες είναι να έχεις αναθρέψει και εσύ ένα κάπως τρομακτικό υβρίδιο: ένα πλάσμα που είναι μισό αυτόνομος ενήλικας και μισό κακομαθημένο σκατόπαιδο.

Eξ ου και η μεγάλη πλειονότητα των 18χρονων σήμερα δηλώνουν απόλυτα ανεξάρτητοι: πάω και παίρνω μόνος μου τον έλεγχό μου από το σχολείο, ξενυχτάω μέχρι τις 5 το πρωί στην Ιο, έχω ξεκοκαλίσει το «Sex Education» και το «Euphoria», ξέρω στους πόσους βαθμούς ψήνεται το ημιμόνιμο και σε ποιο τατουατζίδικο μπορώ να κάνω τρύπα septum στη μύτη χωρίς γονεϊκή συγκατάθεση. Την ίδια στιγμή, ως γνήσιος «Gen Zs», δεν μπορώ να μιλήσω στο τηλέφωνο, θεωρώ ότι η ΔΕΗ είναι μεταδοτική ασθένεια και αν μου ζητήσεις να πάω να ψωνίσω στο σουπερμάρκετ, θα χαθώ στον διάδρομο με τα τυριά.

Οι παλιοί και έμπειροι «γονείς με άδεια φωλιά» (τουλάχιστον οι φαινομενικά ισορροπημένοι, αυτοί που καταφέρνουν να απομακρυνθούν εγκαίρως από το άρμα του τέκνου τους) σπεύδουν να σε καθησυχάσουν λέγοντάς σου πως όλα αυτά είναι φυσιολογικά στάδια μιας μεγάλης και αγχογόνου (και για τις δύο πλευρές) αλλαγής. Και ότι με τον καιρό κοπάζουν.

«Στην αρχή, ναι, είναι δύσκολα», μου λέει με στόμφο μια «παλιά». «Μετά, αν όλα πάνε όπως πρέπει, ησυχάζει το κεφάλι σου. Ερχεται, π.χ., το παιδί τα Χριστούγεννα ή το καλοκαίρι και μετά τις πρώτες μέρες της χαράς και των πανηγυριών στο πατρικό, φτάνεις στο σημείο να του λες: “Aντε, παραγνωριστήκαμε. Στο σπίτι σου τώρα”».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News