Τι εβδομάδα κι αυτή! Το μετρό τρέχει πια στο κέντρο της Θεσσαλονίκης όμορφο, κομψό και υπερσύγχρονο και, όπως ήταν αναμενόμενο, τροφοδοτεί τα headlines με ρεπορτάζ, αναλύσεις και «στιγμιότυπα». Ειδικά τα τελευταία κάνουν θραύση όπως οι selfies στον σταθμό της Βενιζέλου. Θα έλεγε κανείς ότι για τον κόσμο υπάρχουν πολλά μετρό.

*Το μετρό των φοιτητών που έχουν ταξιδέψει πολύ με τα Erasmus και τους είναι πολύ οικεία η εικόνα μιας πόλης με μέσο σταθερής τροχιάς. Αυτοί προσαρμόστηκαν μέσα σε λίγες ώρες και ένιωσαν σαν να το χρησιμοποιούσαν χρόνια.

*Το μετρό του σχολαστικού επιβάτη ο όποιος κατέβαινε την πρώτη μέρα σε κάθε στάση –για να δει εκεί γύρω πού μπορεί να παρκάρει το αμάξι του– και στη συνέχεια επιβιβαζόταν στον επόμενο συρμό!

*Το μετρό του «χειροκροτητή» ο όποιος δεν κρατιέται από τον… «ενθουσιασμό» για το έργο και τον βολεύει να βλέπει τον Μητσοτάκη να κερδίζει… δυο ακόμα τετραετίες.

*Το μετρό του «γκρινιάρη» και του «τοξικού» που όλα τα βρίσκει μαύρα και καταγγέλλει τις  –υπαρκτές πάντως– αδυναμίες, τα λάθη, τις σπατάλες, και βέβαια τη διαχείριση του θέματος των αρχαίων. Ο ίδιος ψάχνει σε ποιους σταθμούς στάζει νερά, σε ποιους δεν λειτουργούν εκδοτήρια, σε ποιους έχει μεγάλες ουρές για εισιτήρια κ.λπ.

*Το μετρό του real estate. Φίλη που μένει σε ιδιόκτητο σπίτι μεταξύ των σταθμών Βούλγαρη και Νέας Ελβετίας ήδη δέχτηκε διερευνητικές προτάσεις για το σπίτι της: «Μήπως το πουλάτε;».

*Το μετρό του ανεκδοτολόγου που γράφει στα social ότι «ναι μεν είναι μοντέρνο, λαμπερό και κομψό αλλά, φίλε μου, πολύ μικρό και, ως γνωστόν, στις σχέσεις το… μέγεθος μετράει»!

*Το μετρό του Αθηναίου αλλά και του Θεσσαλονικιού που ζουν στο εξωτερικό και καταφθάνουν για ζήσουν την εμπειρία.

* Το μετρό του απόλυτου τοπόσημου-αξιοθέατου της Βενιζέλου με τα αρχαία περίοπτα δίπλα μας και τους χιλιάδες Θεσσαλονικείς να συρρέουν με τα κινητά φωνάζοντας «Απίστευτο» και «Ουάου».

Η αρχική ευφορία πάντως έδωσε τη θέση της σε εκνευρισμό λόγω της εμπλοκής με τα εισιτήρια. Πολλοί, βλέποντας το κακό να πλησιάζει, πρότειναν να παραταθεί η δωρεάν μετακίνηση μέχρι να εξομαλυνθεί η κατάσταση, πράγμα που, όμως, ως την ώρα που γραφόταν αυτό το κείμενο, δεν είχε γίνει.

Ολο αυτό το χάος για την προμήθεια των καρτών και των εισιτηρίων του μετρό ήταν το χρονικό μιας προαναγγελθείσας ταλαιπωρίας. Οι διαδικασίες χρειάζονταν αρκετούς μήνες. Μόνο που το θέμα προσέκρουσε στην αυστηρή επιμονή και εμμονή «αφού είπαμε 30 Νοεμβρίου, δεν θα υπάρξει άλλη αναβολή και ο Πρωθυπουργός θα πατήσει του μπουτόν».

Ετσι δεν κατέστη δυνατή η έγκαιρη δημιουργία του ενιαίου ηλεκτρονικού εισιτηρίου, με μεγάλη ευθύνη του αρμόδιου υπουργείου. Αλλο εισιτήριο λοιπόν ισχύει για το μετρό, και άλλο για τα αστικά λεωφορεία.

Αυτές οι λεπτομέρειες όμως κάποια στιγμή θα ρυθμιστούν και αξίζει να δούμε τη λεγόμενη μεγάλη εικόνα που δεν είναι άλλη από το πώς η Θεσσαλονίκη, αξιοποιώντας τα συγκριτικά της πλεονεκτήματα, θα «χτίσει» πάνω στη λειτουργική αλλά και ψυχολογική και συμβολική ευεργετική επίδραση του μετρό για να κατευθυνθεί προς τον στόχο μιας σύγχρονης, έξυπνης πόλης στα πρότυπα άλλων γνωστών, που έτυχαν υποδειγματικής μεταμόρφωσης.

Η παραγνωρισμένη Εγνατία επανέρχεται

«Η έναρξη λειτουργίας του μετρό που ακολουθεί τον άξονα της Εγνατίας οδού, ακριβώς κάτω από τη χάραξή του, αναπόφευκτα δημιούργησε πολλά προβλήματα και αντιδικίες. Ωστόσο, κατά την άποψή μου, αυτή η παρουσία μιας σύγχρονης υποδομής, που, κατά φαινομενικά παράδοξο τρόπο, χωροθετείται χαμηλότερα από την αντίστοιχη αρχαία, παρέχει μια μοναδική ευκαιρία για την ανάδειξη – ανάπλαση του ιστορικού κέντρου».

Τα παραπάνω μας είπε ο ομότιμος καθηγητής Αρχιτεκτονικής του ΑΠΘ και συγγραφέας Νίκος Καλογήρου, ο όποιος κάνει ορισμένες καίριες επισημάνσεις για την «παραγνωρισμένη Εγνατία» που μπορεί να γνωρίσει ημέρες δόξης.

Η σημερινή Εγνατία, σύμφωνα με τον ίδιο, λόγω και των έργων του Μετρό, βρέθηκε να λειτουργεί ως ένας υποβαθμισμένος διάδρομος κυκλοφορίας, που διασχίζει ένα μωσαϊκό διαφορετικών καταστάσεων και ατμοσφαιρών.

«Διάσπαρτες δραστηριότητες εμπορίου, γραφείων, τουρισμού και κατοικίας, συνδυάζονται με σπάνιες μοναδικές μητροπολιτικές χρήσεις, όπως η πανεπιστημιούπολη του ΑΠΘ και η ΔΕΘ. Η εμμένουσα κρίση των πρόσφατων δεκαετιών, που προκύπτει από τη μεταβολή της σχετικής γεωγραφικής θέσης της Θεσσαλονίκης, είναι πιο ορατή στον διαχρονικά κυρίαρχο άξονα της πόλης.

Ετσι, δεν γίνονται αντιληπτά, στο βαθμό που πρέπει, τα μοναδικά ιστορικά στοιχεία που επιβιώνουν εδώ: αρχαία αγορά, ρωμαϊκά μνημεία και δρόμοι, βυζαντινοί ναοί, οθωμανικά τεμένη και λουτρά, εβραϊκές συναγωγές, στεγασμένες αγορές και στοές, ποικίλες εκλεκτικές οικοδομές και νεοβυζαντινά μέγαρα στη διασταύρωση με την Αριστοτέλους».

«Η κυκλοφοριακή ελάφρυνση, που εξασφαλίζει ο υπόγειος μητροπολιτικός σιδηρόδρομος, δίνει τη δυνατότητα δημιουργίας ενός σύνθετου αστικού βουλεβάρτου με διεύρυνση των περιοχών για τους πεζούς και τους δημόσιους χώρους γενικότερα. Ενθαρρύνοντας τη συνύπαρξη και τη συμβίωση των χρήσεων, μπορούμε να αποφύγουμε τη συνήθη μονομέρεια των αστικών αναπλάσεων στην Ελλάδα.

Στο συμβολικό σημειολογικό επίπεδο θα ενισχυθεί η εικόνα της πόλης με μοναδικά μνημεία-τοπόσημα, πάρκα, πλατείες, κόμβους και οικοδομικές νησίδες. Αποκατεστημένοι επισκέψιμοι αρχαιολογικοί χώροι και μνημεία θα υπογραμμίζουν το, άμεσα ορατό εδώ, παλίμψηστο της Θεσσαλονίκης. Στο τόσο αναγκαίο, αλλά παραγνωρισμένο περιβαλλοντικό επίπεδο, θα συμβάλουν διευθετήσεις επιφανειών, φυτεύσεις, ηλιοπροστασία στους δημόσιους χώρους και στα μέτωπα των οικοδομών».

Και μια πολύ σημαντική παρατήρηση από τον ίδιο: Αυτά ήταν το πρότυπο για την ανοικοδόμηση του άξονα πριν από 100+ χρόνια, ενώ ήδη, τότε, προβλεπόταν η δημιουργία μετρό στην ίδια διαδρομή! Παιχνίδια της Ιστορίας.

Μένει να δούμε το μέγεθος της ευκαιρίας που έχει η πόλη με την εκκίνηση του μετρό για να ταξιδέψει στο μέλλον με τις κατάλληλες κινήσεις.

Ο στόχος της βιώσιμης αστικής κινητικότητας δεν κατακτάται με ένα μετρό «μοναχοφαγά» αλλά με και με ένα πιθανό ελαφρύ τραμ, με τα ποδήλατα, την ηλεκτροκίνηση και την αρμονική συνύπαρξη με τα λεωφορεία.

Το παιχνίδι μόλις άρχισε.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News