Τι κοινό έχουν ο Φιλοποίμην Φίνος με τον Στέφανο Κασσελάκη; Φαινομενικά κανένα. Ωστόσο και οι δύο μοιάζει να επένδυσαν σε μια απλή ιδέα.
Ο θρυλικός παραγωγός που πέθανε το 1977 και κυριάρχησε επί δεκαετίες στον ελληνικό κινηματογράφο είχε καταλάβει —και είχε αξιοποιήσει στο έπακρο— μια απλή ψυχολογική λειτουργία: ο λαός θέλει να βλέπει πλούσιους που αναγνωρίζουν τις αρχές και τις αξίες των φτωχών, των ανθρώπων του μόχθου και των μη προνομιούχων τάξεων που παλεύουν με εντιμότητα για τον επιούσιο.
Η Φίνος Φιλμς θησαύρισε κόβοντας εκατομμύρια εισιτήρια για ταινίες όπου η φτωχή κοπέλα γνώριζε τον πλούσιο και κατέληγαν (παρά τις αντιδράσεις) στα σκαλιά της εκκλησίας ή άλλες όπου οι οικογένειες περίμεναν να έρθει ο πλούσιος συγγενής τους από την Αμερική.
Στην εμβληματική κωμωδία «Η θεία απ’ το Σικάγο» (1957) η αξεπέραστη Γεωργία Βασιλειάδου φτάνει στην Ελλάδα και φέρνει την ανάταση και τον εκσυγχρονισμό. Ενώ στο φιλμ «Γλέντι, λεφτά κι αγάπη» (1955) ο Γιώργος Καμπανέλλης περιμένει τον πλούσιο θείο του Λαυρέντη από την Αμερική, που υποδύεται ο μοναδικός Βασίλης Αυλωνίτης. Τα ίδια στο «Εχει θείο το κορίτσι» (1957) όπου η Γκέλυ Μαυροπούλου περιμένει κι εδώ τον Αυλωνίτη ως θείο Τζίμη που καταφθάνει από τις ΗΠΑ.
Τις πρώτες μεταπολεμικές δεκαετίες, στην πραγματική ζωή και όχι στον κινηματογράφο, ο πολύ πλούσιος, ο πετυχημένος εφοπλιστής που ευεργετεί την πατρίδα του ερχόμενος από την Αμερική ήταν για τον μέσο Ελληνα ο Αριστοτέλης Ωνάσης ή ο Σταύρος Νιάρχος. Στον κινηματογράφο το όνομα Ωνάσης συνδέθηκε με τον πλούτο αλλά και με τον θαυμασμό του κόσμου για τον άθρωπο που πέτυχε αλλά δεν ξέχασε τις ρίζες του. Στην ταινία «Ενας αφραγκος Ωνάσης» οι άνθρωποι συγχέουν έναν μεροκαματιάρη ονόματι Αγησίλαο Ωνάση (Κώστας Βουτσάς) με τον ίδιο τον Αριστοτέλη Ωνάση και τον αγκαλιάζουν με αγάπη και προσδοκίες. Εκείνος φυσικά δεν το διαψεύδει και ακολουθούν ξεκαρδιστικές καταστάσεις.
Χρόνια μετά τις ταινίες του Φίνου και τις αντιγραφές τους, κάνοντας πράξη τη θρυλική φράση του Τσαρούχη, «στην Ελλάδα είσαι ό,τι δηλώσεις», ο Στέφανος Κασσελάκης εμφανίστηκε το καλοκαίρι του 2023 στην Ελλάδα ως ο πλούσιος συγγενής μας από την Αμερική που έρχεται για να στηρίξει τους μη προνομιούχους.
Στο βίντεο με το οποίο μας συστήθηκε ως υποψήφιος πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ —«με λένε Στέφανο και έχω να σας πω κάτι»— ανέφερε ότι έφυγε στα 14 του «από ανάγκη» στην Αμερική —όπως δηλαδή κι εκείνοι οι Ελληνες που μετανάστευσαν και γύρισαν πλούσιοι στην πάμφτωχη Ελλάδα κατά τον 20ο αιώνα. Το αρχικό βιογραφικό του κ. Κασσελάκη στη σελίδα του ΣΥΡΙΖΑ ανέφερε ότι «από το 2015 δραστηριοποιείται στον χώρο της Ναυτιλίας», ενώ ο ίδιος τόνιζε στο πρώτο του βίντεο:
—«Πήρα δάνειο με προσωπική εγγύηση, και τρία χρόνια μετά κατάφερα να μπω στην ποντοπόρο ναυτιλία. Διαχειριζόμενος ρίσκο όλο το 24ωρο. Μετά από πολύ ιδρώτα, πήρα μια μεγάλη οικονομική ανάσα»
Πολλοί άνθρωποι, ενώνοντας τις τελείες, θεώρησαν ότι ζουν την επανάληψη της ίδιας μεταπολεμικής ιστορίας. Οτι ένας δικός μας άνθρωπος, Ελληνας που έφυγε φτωχός για την Αμερική και γύρισε εφοπλιστής, ενδιαφέρεται να στηρίξει τον δοκιμαζόμενο λαό.
Η εικόνα αυτή ενισχύθηκε από δηλώσεις όπως «είμαι πολύ ευκατάστατος, έχω μια ευχέρεια, και ουσιαστικά δεν χρειάζεται να δουλέψω στη ζωή μου» καθώς και από τις φωτογραφίσεις και τις συνεντεύξεις του σε πολυτελή ακίνητα στο Κολωνάκι, τις Σπέτσες και τη Νέα Υόρκη.
Το «πακέτο» ταίριαζε γάντι με τη συνταγή που είχε αποδειχθεί λίρα εκατό στις ταινίες του Φίνου και όσων τον αντέγραψαν. Το catch (στα ελληνικά «το τυράκι») ήταν πάντα ότι αυτός ο άνθρωπος γύρισε από την Αμερική για να αφιερωθεί στον φτωχό λαό, αναγνωρίζοντας το μεγαλείο και την εντιμότητα του, αλλά και την αδικία που υφίσταται (εν προκειμένω από τους υπάρχοντες πολιτικούς).
Ωστόσο αυτή η συνταγή απαιτεί να είσαι (ή να φαίνεσαι) αυτό που λέμε ζάμπλουτος ώστε να παραπέμπεις στον ιδεότυπο του μεταπολεμικού «Ωνάση». Το «δεν ξέρω τι έχω» πρέπει να είναι πειστικό. Αλλιώς ο κίνδυνος που υπάρχει είναι να παραπέμπεις περισσότερο στον Γιώργο Κοσκωτά που κι αυτός έφυγε μετανάστης στην Αμερική, σπούδασε οικονομικά και γύρισε ως πετυχημένος για να καταλήξει στη φυλακή (προφανώς δεν υπονοείται εδώ ότι υπάρχει αναλογία Κασσελάκη-Κοσκωτά).
Το επικοινωνιακό οικοδόμημα που έχτισε ο Στέφανος Κασσελάκης πάνω στα χνάρια των ταινιών της Φίνος Φιλμς πλήττεται από το χαρτί που εμφάνισε (με την περιουσιακή του κατάσταση) για δύο λόγους:
– Πρώτον, γιατί ο μύθος του ζάπλουτου που δεν έχει ανάγκη κανέναν και είναι έτοιμος να τα βάλει με τους ισχυρούς για χάρη του λαού αποδυναμώνεται όταν εμφανίζονται περιττές λεπτομέρειες: είναι καλύτερο να φαντάζεται ο άλλος πόσο ισχυρός είσαι, άρα και ικανός να τον προστατεύσεις απέναντι στους εγχώριους πολιτικούς που τον καταδυναστεύουν και του πίνουν το αίμα.
-Δεύτερον, γιατί έδωσε πάτημα για ειρωνείες και κουτσομπολιά από πολιτικούς του αντιπάλους (εδώ) που αμφισβήτησαν την οικονομική του επιφάνεια λέγοντας πχ. ότι «χρωστάει» ή ότι αν «διάγει τον βίο που μας παρουσιάζει, σε ένα-ενάμιση χρόνο δεν θα έχει να φάει». Να του κάνουν δηλαδή κριτική ότι δεν είναι αρκετά πλούσιος!
Κοινώς, ο ίδιος ο Κασσελάκης δεν προστάτευσε με σωστό τρόπο μια καλή ιδέα, την οποία είχε όμως πρώτος ο Φιλοποίμην Φίνος.
Ακολουθήστε το Protagon στο Google News