Μια μέρα πριν τη συνάντησή μου, προ δύο ετών, με τη γενική διευθύντρια της Google Νοτιοανατολικής Ευρώπης Πέγκυ Αντωνάκου, το Gmail μού έστειλε μήνυμα ότι ήταν πάλι υπερπλήρες.

Σκέφτηκα να της ζητήσω να μου δώσει κάποια συμβουλή για το πώς να κάνω ένα γρήγορο, αποτελεσματικό συγύρισμα στην κόπρο των email μου. Δυστυχώς, εκείνη στάθηκε άτεγκτη: «Είναι αυτό που λέγαμε κάποτε για το Δημόσιο, αλλά και για τις εταιρείες: το να ψηφιοποιήσεις το χάος δεν το λύνει, απλά το… ψηφιοποιεί».

Η ψυχική υγεία είναι σήμερα παγκοσμίως η Νο 1 προτεραιότητα και, όπως καταδεικνύουν όλο και πιο πολλές έρευνες, το συμμάζεμα του προσωπικού σου χώρου (και του ψηφιακού) είναι ό,τι καλύτερο μπορείς να κάνεις (ανέξοδα) γι’ αυτήν. Αντιθέτως, το να ζεις μέρα-νύχτα μέσα στη διαρκώς διογκούμενη προσωπική σου σαβούρα μπορεί να αποδειχθεί περισσότερο ψυχικά επιβλαβές και από το να παρακολουθείς τις ειδήσεις.

Προσπαθώ να αγνοήσω τη χρόνια αταξία πάνω στο γραφείο μου και να εντοπίσω την έρευνα που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση Current Psychololy και αποκαλύπτει τον συσχετισμό μεταξύ αναβλητικότητας και προβλημάτων συμφόρησης του χώρου. Αναζητώ και την άλλη, στην επιθεώρηση Journal of Enviromental Psychology, η οποία υπογραμμίζει ότι «η ακαταστασία μπορεί να μειώσει το αίσθημα ευεξίας, την ευτυχία, αλλά και την ασφάλεια που αντλεί ένα άτομο από τον προσωπικό του χώρο».

Δυσκολίες στη μνήμη, κακές διατροφικές συνήθειες, αυξημένη πιθανότητα εμφάνισης διαταραχών της διάθεσης και μειωμένος έλεγχος των παρορμήσεων είναι μερικές ακόμη από τις συνήθεις παρενέργειες.

Τις ξέρεις καλά αν είσαι καθ’ έξιν «hoarder» (δηλαδή μαζώχτρα, σαν και του λόγου μου). Αν ανήκεις δηλαδή σε εκείνους που δυσκολεύονται να αποχωριστούν αντικείμενα και επιμένουν να κρατούν π.χ. εισιτήρια τρένου από την περασμένη χιλιετηρίδα ή φωτογραφίες ανθρώπων που δεν συμπαθούν ή δεν θυμούνται. Υπάρχει, επισήμως, και ως «διαταραχή παρασυσσώρευσης» (hoarding disorder). Ενας στους 40 Αμερικανούς πάσχει από αυτήν.

Η πανδημία πρέπει να βοήθησε στο να συσσωρευτεί και άλλο άχρηστο καλαμπαλίκι. Ποιος, αλήθεια, δεν θυμάται το χτυποκάρδι όταν χτυπούσε το κουδούνι ο κούριερ; Υπήρξαν βέβαια και –ελάχιστα– θετικά. Μια εκδότρια π.χ. μου έλεγε ότι τα βιβλία που αγοράστηκαν παγκοσμίως στην καραντίνα θα συντηρούν πολλά σπίτια για χρόνια.

Διόλου τυχαίο ότι ακόμα και σήμερα, στην εποχή μετά-την-πανηγυρική-αποκαθήλωση-της-Μαρί-Κόντο (να θυμίσω ότι η ιαπωνέζα γκουρού του «συγυρίσματος» παραδέχτηκε προσφάτως ότι το σπίτι της δεν «πυροδοτεί σπίθες χαράς» μετά την έλευση του τρίτου τέκνου της), έχουν αρχίσει να ξεφυτρώνουν παντού συμβουλές για το «ανοιξιάτικο ξεκαθάρισμα» (spring cleaning). Αυτό που οφείλει κανείς να κάνει, αν θέλει να διατηρήσει σώας τας φρένας σε έναν πλανήτη που ολοένα παρανοεί.

Διαβάζω π.χ. μια από τις συμβουλές που δίνουν ειδικοί στο «Τime» της 11^ης Μαρτίου («8 low stress ways to start decluttering»). Μπορείς να κάνεις αυτόματο editing στην ντουλάπα σου (τη μία από τις τρεις οικιακές πληγές, οι άλλες δύο είναι η κουζίνα και τα βιβλία), με τον εξής απλό τρόπο, προτείνει ο Ματ Πάξτον, συγγραφέας του «Keep the Μemories, Lose the Stuff».

Τοποθετείς τις κρεμάστρες έτσι ώστε να κοιτούν ανάποδα, με τον γάντζο να κοιτάζει προς το μέρος σου. Μόλις φορέσεις κάτι, το τοποθετείς από τη σωστή πλευρά. Ετσι καταλαβαίνεις τι φόρεσες μέσα στη χρονιά και τι το έφαγε η μαρμάγκα. Τη δεύτερη κατηγορία καλό είναι να τη μαζέψεις και να τη δώσεις σε εκείνους που έχουν ανάγκη.

Οσοι επιμένουν στο χάος

Κάποιοι, βέβαια, επιμένουν να ενστερνίζονται την αταξία (ίσως γιατί όλη αυτή η εμμονή με την τάξη τούς «κάνει» πολύ «καραντίνα» και πολύ «μένουμε σπίτι»).

Tα εξωφρενικά ακατάστατα δωμάτια, πρωτίστως νέων γυναικών, έχουν γίνει ξαφνικά πολύ της μόδας (στο TikTok το hashtag #messyroom κάνει θραύση), στο πλαίσιο, υποτίθεται, μιας ρομαντικοποίησης του χάους, αλλά και μιας ντεμέκ αμφισβήτησης της πατριαρχίας, που σε θέλει μόνιμα «τακτική» και «συνετή».

Ενδεικτικό το βίντεο με τo house tour που ανέβασε πριν από καιρό η 22χρονη σταρ influencer Αλιξ Ερλ από το Νιου Τζέρσεϊ, με τους 4,7 εκατομμύρια followers. Μεταξύ άλλων, επιδεικνύει περήφανα το «casa cucaracha», ένα μικρό χάρτινο σπιτάκι για τις κατσαρίδες, που είναι μόνιμοι θαμώνες στο διαμέρισμά της (όσοι συζούν με εφήβους και νεαρούς ενήλικες θα ταυτιστούν απόλυτα με τον αποτροπιασμό που θα τους γεννήσει αυτή η συνειδητή γκλαμουροποίηση μιας χαβούζας με χιλιάδες ρούχα και χρησιμοποιημένα χάρτινα κύπελα Starbucks).

Κάποιες διάσημες έσπευσαν να ασπαστούν αυτή την αντισυμβατική, «κοριτσίστικη» ακαματοσύνη. Πέρυσι τέτοιο καιρό η Ντρου Μπάριμορ έγινε viral αποκαλύπτοντας στο Instragram τη διόλου instragrammable κρεβατοκάμαρά της, πριν (όταν ήταν σαν εμπόλεμη ζώνη) και μετά (όταν αποφάσισε να κάνει «γενική»).

Την ίδια ώρα γιγαντώνεται το ρεύμα «clutterore», κάτι σαν αντίσταση στο «μίνιμαλ». Διάφoροι εκκεντρικοί τύποι καυχώνται ότι μπορούν να γεμίσουν ασφυκτικά και την τελευταία ρανίδα του προσωπικού τους χώρου με συλλογές που θυμίζουν παλιές, αναλογικές εποχές. Το σάιτ home design «Αpartment Therapy» αποκαλεί την όλη τάση «οργανωμένο, νοσταλγικό χάος».

Υπαρξιακά στην ντουλάπα

Κρύβει, νομίζω, κάτι πολύ απελπισμένο όλη αυτή η αμφιθυμία μας απέναντι στον πώς να χειριστούμε τον τιγκαρισμένο αντικείμενα προσωπικό μας χώρο (να σημειώσω εδώ ότι τα παντελώς άχρηστα πράγματα που έχει στο σπίτι του ο μέσος Αμερικανός αγγίζουν σε συνολική αξία τα 6.500 ευρώ).

Και υπάρχει κάτι χυδαίο σε αυτόν τον υλικό κορεσμό από τον οποία έχουμε μάθει να περιβαλλόμαστε και που αδυνατούμε πλέον να τιθασεύσουμε. Πόσους φορτιστές κινητού μπορείς, τέλος πάντων, να έχεις; Τις χρειάζεσαι, αλήθεια, και τις τρεις κουτάλες σούπας; Και αυτό το μπουφάν που χάσκει εκεί από τα ’80ς (και που η κόρη σου δεν το φοράει ούτε τις Απόκριες) τόσα πολλά σου θυμίζει;

Ισως ένα γερό spring cleaning το οφείλουμε στον εαυτό μας. Ας ξεκινήσουμε, έστω, από τις ντουλάπες.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News